Određuje se još u ranom djetinjstvu: Zašto većina ljudi piše desnom rukom

U različitim kulturama, ljudska populacija ima visok nivo desnorukih (oko 90 odsto). Takođe imamo jaku populacijsku predisponiranost kako prepoznajemo lica drugih ljudi i njihove emocije.

Značajna većina populacije brže i tačnije prepoznaje lica i emocije kada se osoba nalazi u njihovom lijevom vidnom polju, nego u desnom.

Ove vrste predisponiranosti se razvijaju u našem mozgu u ranom djetinjstvu. Lijeva i desna hemisfera mozga kontrolišu motoričku akciju na suprotnim stranama tijela. Ako je lijevo vidno polje dominantno, to znači da desna strana mozga preuzima dominaciju za prepoznavanje lica i emocija.

Donedavno, naučnici su mislili da su ove vrste predispozicija jedinstvene za ljude. Ali istraživanja na životinjama u posljednjih nekoliko decenija pokazuju da postoje u svim granama stabla kičmenjaka.

Na primjer, pilići kojima je predisponirano jedno oko, bolje razlikuju zrno od kamenčića. Takođe, manje je vjerovatno da će pilići sa većom predispozicijom jednog oka za praćenje predatora biti pojedeni nego nelateralizovani pilići. Studije pokazuju da životinje sa predispozicijom uglavnom bolje obavljaju zadatke vezane za preživljavanje u laboratorijskim eksperimentima, što vjerovatno znači bolju stopu preživljavanja u divljini.

Ali u najvećoj prednosti su oni pilići koji favorizuju jedno oko na zemlju (da pronađu hranu), a drugo oko na nebo (da paze na pretnje). Prednost „podijeljenog mozga“ je to što divlje životinje mogu da traže hranu i paze na predatore – važan multitasking.

Zašto životinje imaju lateralnost oka

Istraživanja ukazuju da su predispozicije moždanih hemisfera evoluirale jer omogućavaju dvjema stranama mozga da istovremeno kontrolišu različito ponašanje. Takođe štiti životinje od zbrke. Kada bi obje strane mozga imale jednaku kontrolu nad kritičnim funkcijama, mogle bi istovremeno usmjeriti tijelo da izvrši nekompatibilne odgovore.

Dakle, predispozicije oslobađaju neke resurse ili „neuronske kapacitete“, čineći životinje efikasnijim u pronalaženju hrane i zaštiti od predatora.

Studije na životinjama ukazuju da je prisustvo, a ne pravac (lijevo ili desno) naših predispozicija, ono što je važno za performanse. Ali to ne objašnjava zašto je toliko ljudi desnoruko u obavljanju motoričkih funkcija, a lijevo vidno polje predisponirano za obradu lica.

Svaka osoba ima jednake šanse da bude lijevo ili desno orijentisana. Ipak, širom životinjskog carstva, većina pojedinaca u vrsti se slaže u istom pravcu.

Ovo ukazuje da bi usklađivanje lateralnosti sa drugima u grupi moglo imati društvene prednosti. Na primjer, životinje koje se usklađuju sa populacijom tokom zajedničkih aktivnosti smanjuju mogućnost da ih neka grabljivica uhvati. Oni koji se ne uklope ili odvoje od jata, postaju direktne mete.

Iako su ljudi veoma lateralizovani, bez obzira na etničku ili geografsku pripadnost, uvijek postoji značajna manjina u populaciji, što ukazuje da ova alternativna predisponiranost ima svoje prednosti.

Koja strana pruža veće prednosti

Preovlađujuća teorija je da odstupanje od populacije nudi životinjama prednost tokom takmičarskih interakcija, stvarajući element iznenađenja. To može objasniti zašto je ljevorukost jako zastupljena u profesionalnim grupnim sportovima.

U prvoj studiji te vrste, naučnici sa univerziteta u Saseksu, Oksfordu, Vestminsteru, Londonu (Siti, Birkbek) i Kentu stavili su na test našu lateralizovanost. Istraživali su povezanost između jačine predisponiranosti ruke i performansi, kao i lateralnosti i društvenih sposobnosti. Izabrali su ponašanje koje je u skladu sa istraživanjem na životinjama.

U ovom istraživanju učestvovalo je više od 1.600 ljudi svih uzrasta i nacionalnosti.

Niko od nas ne koristi uvijek svoju omiljenu ruku: neki ljudi imaju blagu, umjerenu ili jaku lateralnost. Zato je kod učesnika istraživanja najpre izmjerena sposobnost ruku na osnovu zadataka na tablama sa podudarnim bojama. Pošto istaživači nisu znali da li učesnici imaju lateralnost vidnog polja, procjenu su vršili koristeći slike lica koja izražavaju različite emocije koje su im prikazivane na ekranu.

Ljudi sa blagom do umjerenom predisponiranošću ruke (lijeva ili desna) postavljali su više klinova u skladu sa bojama pravilnije od onih sa jakom ili slabom lateralnošću. Ovi rezultati ukazuju da kod ljudi ekstremi mogu ograničiti fleksibilnost performansi, za razliku od divljih životinja, piše RTS.

Većina učesnika je imala standardnu pristrasnost (desnorukost za motoričke zadatke, pristrasnost lijevog vidnog polja za obradu lica). Ali ne svi.

Da bi se testirale asocijacije društvenih vještina i pravca pristrasnosti, učesnici su kategorizovani prema pristrasnosti ruke i vizuelne strane u jednu od četiri grupe: standardna (desna ruka, lijevi vizuelni), gužva desno (desna ruka, desna vizuelna), gužva lijevo (lijeva ruka, lijeva vizuelna) i obrnuto (lijeva ruka, desna vizuelna). Oni su takođe popunili anketu koja je procijenila njihove socijalne poteškoće.

Standardni profil, pronađen kod 53 odsto učesnika, nije bio povezan sa društvenom prednošću u odnosu na grupe koje su imale gužvu sa lijeve ili desne strane. Međutim, obrnuti profil, koji je bio relativno rijedak (12 odsto), bio je povezan sa značajno nižim socijalnim rezultatima u poređenju sa drugim grupama. Ljudi u obrnutoj grupi imali su četiri puta veću verovatnoću da imaju dijagnozu autizma ili poremećaja hiperaktivnosti deficita pažnje.

.

Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici i Twitter nalogu.