Teleskop „Džejms Veb“ snimio „kosmički otisak prsta“ nastao od dvije džinovske zvijezde
Astronomi su zabilježili jedinstveni prizor 17 koncentričnih prstenova prašine koji podsjećaju na „kosmički otisak prsta“ u najnovijim snimcima svemirskog teleskopa „Džejms Veb“.
Formacija je nastala interakcijom dvije džinovske zvijezde, poznate pod zajedničkim imenom Volf-Rajeov 140 spektroskopska dvojna zvijezda, više od pet hiljada svjetlosnih godina udaljenih od Zemlje. Prstenovi se stvaraju svakih osam godina kada zvijezde prolaze jedna pored druge na svojoj eliptičnoj orbiti. Tokom njihovog približavanja, solarni vjetrovi sa zvijezda se sudaraju, uzrokujući da se gas koji struji sa zvijezda sabije u prašinu.
„Tačno kao sat, VR140 izbacuje savršeno izvajani dimni prsten svakih osam godina, koji se zatim naduvava na zvjezdanom vjetru kao balon“, objašnjava profesor Peter Tathil sa Instituta za astronomiju Univerziteta u Sidneju, koautor studije. „Osam godina kasnije, dok se binarni sistem vraća u svoju orbitu, pojavljuje se još jedan prsten, isti kao i prethodni, koji struji u svemir unutar mehurića prethodnog, poput skupa džinovskih ruskih babuški“.
Struktura sa 17 prstenova nastaje tokom približno 130 godina i obuhvata prostor veći od našeg sunčevog sistema.
Binarni VR140 se sastoji od ogromne Volf-Rajeove zvijezde i još veće plave supergigantske zvijezde. Volf-Rajeova zvijezda se rađa sa najmanje 25 puta većom masom od našeg Sunca i zvijezda je koja se bliži kraju svog zvezdanog životnog ciklusa. Goreći jače nego u mladosti, Volf-Rajeova zvijezda generiše snažne vjetrove koji guraju ogromne količine gasa u svemir – vjeruje se da jedan u ovoj binarnoj jednačini izgubi najmanje polovinu svoje prvobitne mase tokom ovog procesa.
Kako se ugljenik i teški elementi izbacuju u svemir, oni se sabijaju na granici gdje se susreću vjetrovi sa obe zvijezde.
„Vjetar sa druge zvijezde prenosi gas u trake i imate dovoljno materijala koji je blizu jedan drugom i kondenzuje se u prašinu“, navodi dr Olivija Džons, saradnik u Tehnološkom centru za astronomiju Ujedinjenog Kraljevstva i koautor studije. „Ne samo da je ovo spektakularna slika, već ovaj rijetki fenomen otkriva nove dokaze o kosmičkoj prašini i kako ona može da preživi u surovom kosmičkom okruženju“.
Džonsova je dodala da bi ova najnovija zapažanja mogla da pruže novi uvid u to kako je prva generacija zvijezda zasula svoje okruženje prašinom i gasom koji su doveli do sljedećih generacija zvijezda u ranom univerzumu, prenosi RTS.
Nalazi su objavljeni u časopisu Nature Astronomy.
Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici i Twitter nalogu.
