Stižu geomagnetne oluje

Ipak, kako kažu stručnjaci, nema razloga za zabrinutost.

„Zaista vidimo da je Sunce aktivnije nego što je bilo verovatno u poslednjih 20-ak godina“, rekao je Pol Šarbone, solarni fizičar Univerziteta Montreal, prenio je Deseret.com.

Mnoge zvezde i planete – uključujući Zemlju i Sunce – imaju magnetna polja. Ali, ona nisu stabilna i ciklično se mjenjaju tokom solarnih ciklusa, kako navode iz Centra za astrofiziku Harvard-Smitsonijan, prenosi B92.

Dok se Zemljin severni magnetni pol rijetko menja u južni i obratno – u rasponu od jednom u svakih 10.000 do jednom u 50 miliona godina – sunčevi magnetni polovi se dosljedno menjaju svakih 11 godina.

Dok se poslednji preokret na Zemlji dogodio pre oko 780.000 godina, Sunčev je bio 2013. a naučnici predviđaju da će do sledeće promjene doći u nekom trenutku ove godine. Može li to uzrokovati štetu?

Preokret sunčevih magnetnih polova obično donosi intenzivnije solarne oluje koje mogu da ometu satelite, komunikacije i GPS u svemiru, te onesposobe dijelove električne mreže.

Fizičari američke svemirske agencije NASA Džejms Grin i Skort Boardsen opisali su u članku u žurnalu „Napredovanja u svemirskom istraživanju” čuveni primer, veliku geomagnetnu oluju nazvanu Karingtonov događaj koja se dogodila u ljeto 1859.

Naveli su da je to „najpoznatiji svemirski vremenski događaj u poslednjih dvjesta godina”.

Polarna svetlost obično se javlja između 60-75 stepeni geografske širine.

Ipak, tog ljeta su aurore zabilježene ispod 50 stepeni a naučnici dovode u vezu njihov intenzitet sa Suncem koje proizvodi više solarnih oluja.

Istraživači su opisali te aurore izjavama svjedoka, koji su govorili o „krvavoj ili grimizno crvenoj” svetlosti, tako sjajnoj da ste „mogli čitati novine po njoj”.

Karingtonov događaj uzrokovao je štetu i požare u telegrafskoj mreži i opremi, a nekoliko operatera doživjelo je električne šokove.

Takođe je doveo do velikih prekida u radu telegrafa u Sjevernoj Americi i Evropi. Kakve promene će doneti preokretanje polova u 2024?

Iako Zemljino magnetno polje odbija solarne oluje, Delores Nip, profesorka vazduhoplovnog inženjeringa Univerziteta Kolorado Bolder, rekla je „Voksu” da intenzivne solarne oluje „mogu zapravo da otvore Zemljino magnetno polje i omoguće da prođe mnogo više energije i (sunčeve koronalne) mase, a kad se to dogodi onda pretendujemo da vidimo sve vrste uticaja”.

Astrofizičar Hose Dijas Do Nasimento kaže da „promjene tokom magnetnog ciklusa imaju posledice na Sunčev sistem i druge planetarne sisteme zahvaljujući uticaju svemirskog vremena”.

U slučajevima poput Karingtonovog događaja iz 1859, solarne oluje „mogu da prekinu električnu mrežu na Zemlji” i budu „veoma opasne za satelite i astronaute”, naveo je on.

Ipak, iz američke Nacionalne solarne opservatorije kažu da nema razloga za paniku i da je dosledno preokretanje Sunčevih polova dokaz da naša zvezda funkcioniše kako su naučnici predvideli.

Majk Marej, programski direktor Planetarijuma Delta koledža, predviđa da preokretanje sunčevih polova ove godine – koje će se vjerovatno desiti između aprila i avgusta – neće biti „ništa oko čega treba brinuti”.

Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici i Twitter nalogu.