Dan nauke i 156. Teslin rođendan
Beograd - Dan nauke u Srbiji i 156 godina od rođenja Nikole Tesle, jednog od najvećih umova 20. vijeka, obilježava se danas otvaranjem nekoliko izložbi, tribinom o novom otkriću CERN-a i besplatnim posjetama Astronomskoj opservatoriji na Zvezdari, prenosi Tanjug.
Povodom 10. jula, dana rođenja velikog srpskog i svjetskog naučnika i Dana nauke u Srbiji, u organizaciji Registra nacionalnog internet domena Srbije i Muzeja Nikole Tesle, u galeriji “Ozon” postavljena je izložba “Teslina vizija Interneta”, inspirisana Teslinim projektom “Svjetski sistem” iz 1900. godine.
Tesla je u tom projektu, govoreći ondašnjim tehničkim rječnikom, opisao u 12 tačaka ono što se danas zove bežični Internet, mobilna telefonija i GPS.
Na tribini “Lov na Higsov bozon: Da li je otkrivena Božja čestica?” u Galeriji nauke i tehnike SANU od 18 časova, vodeći srpski fizičari govoriće o aktuelnom naučnom otkriću nove subatomske čestice koja bi mogla biti Higsov bozon, o tome koliko je to otkriće pouzdano, kako radi Veliki sudarač hadrona, a kako detektori CMS i ATLAS, kako je građen ovaj najveći instrument u istoriji čovječanstva, da li ima bilo kakvih opasnosti od ovih eksperimenata i koje su praktične koristi od njih, koliko to uopšte može da utiče na život običnih ljudi...
Nikola Tesla je rođen 10. jula 1856. u Smiljanu, u Lici (tada Vojnoj granici u sklopu Austrije, današnjoj Hrvatskoj) u porodici Milutina Tesle, sveštenika Srpske crkve (tadašnjoj Karlovačkoj mitropoliji).
Nikolina majka Georgina (Đuka), poticala je iz stare svešteničke porodice Mandić.
Tesla je započeo školovanje u rodnom Smiljanu, nastavio u Gospiću i Karlovcu, studirao je u Gracu i Pragu, ali studije nikada nije priveo kraju.
Prije 1884. godine, kada je otišao u SAD, radio je u Mariboru, Pešti, Strazburu i Parizu.
Evropu je napustio u nadi da će mu u Njujorku tada čuveni pronalazač i industrijalac Tomas Alva Edison, za čiju firmu je radio još u Parizu, pomoći da realizuje svoje tehničke inovacije.
U Edisonovoj firmi ostao je, međutim, manje od godinu dana i već 1885. osnovao je u Njujorku vlastitu kompaniju “Tesla” kada je i započeo izradu prvih modela predviđenih za korišćenje naizmjenične struje - inovacija koja je preobrazila svijet.
Edison je, inače, bio veliki protivnik Teslinog izuma.
Tih godina je u novosadskom “Braniku” objavljen i prvi tekst, na srpskom jeziku o Teslinim izumima, autor teksta naziva ga tada “srpski Edison”.
Tesla je dolazio u Evropu u dva navrata, 1889. i 1892. godine i oba puta boravio u rodnoj Lici.
Aprila 1892. dospio je u Gospić, gdje je tada živjela njegova teško oboljela majka, koja je u njegovom prisustvu i umrla, 16. aprila.
Mjesec i po dana potom, na poziv delegacije opštine grada Beograda i Inženjerskog udruženja, doputovao je u Beograd.
Tesla je u jedinu posjetu Beogradu doputovao 1. juna 1892, a sljedećeg dana ga je, sa ministrom prosvjete Androm Mitrovićem, u svečanu audijenciju primio tadašnji kralj Srbije Aleksandar Obrenović.
U Beogradu je proveo ukupno 31 sat, od 1. do 3. juna i odlikovan je Ordenom Svetog Save drugog stepena.
Genijalni inovator i potpuni usamljenik, Nikola Tesla je umro u jeku Drugog svjetskog rata u Njujorku, 7. januara 1943. godine.
Urna s njegovim pepelom prenesena je kasnije u Beograd i danas se čuva u Muzeju Nikole Tesle u Beogradu.
Zaostavština Nikole Tesle stigla je u Beograd na osnovu odluke američkih sudskih vlasti, pošto je za jedinog nasljednika proglašen njegov nećak Sava Kosanović.
Prema Teslinoj želji, Kosanović je dokumentaciju i lične Tesline predmete prenio u Beograd 1951.
Muzej je od kraja 1952. smješten u Krunskoj ulici u reprezentativnom zdanju sagrađenom 1929. po projektu Dragiše Brašovana.
Posjeduje više od 160.000 originalnih dokumenata, više od 2.000 knjiga i časopisa i preko 1.200 istorijsko-tehničkih eksponata.
Arhivska građa iz Tesline zaostavštine je 2003. upisana u registar UNESCO-a “Pamćenje svijeta”.
Međunarodni aerodrom u Beogradu nosi ime Nikola Tesla.
Njegovim imenom nazvani su Elektrotehnički institut u Beogradu koji je osnovan 1936, srednja tehnička škola, biblioteka Univerziteta u Nišu, dvije termoelektrane u Srbiji...
Spomenici Tesli su postavljeni ispred zgrade tehničkih fakulteta i na aerodromu u Beogradu.
Tesli je posebno priznanje odao grad Filadelfija u američkoj državi Pensilvanija, koji je proglasio njegov rođendan za zvanični gradski praznik.
Muzej Nikole Tesle u Beogradu, koji obilježava 60 godina od osnivanja, danas otvara tri izložbe: “Diplome Nikole Tesle” u Muzeju, “Plavi portret Nikole Tesle” u Galeriji “Ikar” u Zemunu i “Čestitke Tesli” u zemunskoj “Kuli na Gardošu”.
Beogradski Centar za promociju nauke, povodom 10. jula, koji je se od prošle godine zvanično obilježava i kao Dan nauke u Srbiji, organizuje besplatne posjete Astronomskoj opservatoriji na Zvezdari (koja postoji već 125 godina) i tribinu o Higsovom bozonu.
Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici i Twitter nalogu.
