Zašto Amerikanci ne mjere u metrima?
Svaki izborni krug nosi nove vizije i obećanja kandidata koji nekada dosežu eophalne razmjere. Ove godine, međutim, bivši guverner Roud Ajlenda Linkoln Čejfi tokom govora za američke predsjedničke izbore 2016. godine otišao je korak dalje.
Metrički sistem pojavio se prvi put u Francuskoj u 17. vijeku kao način predupređivanja brojnih prevara farmera i trgovaca koji su koristili različite mjerne sisteme onako kako je njima najviše odgovaralo, u svoju korist.
Naučnici su takođe zahtjevali uvođenje standardizovanog sistema kako bi bila olakšana međunarodna saradnja u brojnim istraživanjima.
Tada je predstavljen metar, koji je definisan kao desetmilioniti dio razdaljine od ekvatora do jednog od zemljinih polova.
Metrički sistem takođe se pokazao kao naročito koristan zato što se zasnivao na decimalnom sistemu.
Francuska je zvanično usvojila metrički sistem u ranom 19. vijeku nadajući se da će na taj način pospješiti trgovačku razmjenu, a preostali dio kontinenta brzo se prilagodio promjenama.
Tokom narednih sto godina, metrički sistem posto je globalno rasprostranjen. Britanski Komonvelt dugo mu se opirao, da bi 1970. godine konačno posustao, a tradicionalne mjere otišle u istoriju. Danas, SAD, Mjanmar i Liberija jedine su zemlje čije se mjerne jedinice zasnivaju na drugim sistemima.
Zvanično, Amerika jeste prešla na metrički sistem 1975. godine, kada je nacionalni savjet francuske republike poništio dotadašnje mjere koje su se razlikovale u čitavoj zemlji. Jarda, funta i galon zvanično su definisani pozivanjem na metričke jedinice. Međutim, ova promena odvijala se veoma sporo i do početka osamdesetih godina napredak se ogledao jedino u tome što su likeri i vina mjereni u litrima.
Ideja je ponovo oživjela 1988. godine kada je Kongres donio zakon da sve vladine agencije pređu na metrički sistem do 1992. godine.
Danas, agencije sa veoma značajnom međunarodnom saradnjom poput NASA-e ili Ministarstva odbrane skoro su u potpunosti prešle na novi mjerni sistem. Ministarstvo obrazovanja, međutim, malo je učinilo po tom pitanju, a isto se može reći i za američki privatni sektor, gdje metrički sistem koriste uglavnom velike kompanije koje se bave trgovinom i izvozom robe.
Promjeni, koja je kulminirala sedamdesetih i osamdesetih, najviše su se protivili sindikati čiji su predstavnici smatrali da radnici neće moći da nauče nove mjere i prilagode se novom sistemu. Prelazak na mašine i ostale brojne proizvode zasnovane na metričkom sistemu takođe je predstavljao veoma skup poduhvat. Trebalo je promjeniti saobraćajne znake, unijeti izmjene u postojeće zakone… Ali, sa istim problemima suočile su se sve ostale zemlje koje su prethodno prešle na novi mjerni sistem. Međutim, u Americi za tim nije bilo ni potrebe, s obzirom na izuzetnu ekonomsku moć u svijetu zbog koje su Sjedinjene države vodile glavnu riječ i određivale pravila.
Ignorisanje metričkog sistema uzelo je svoj "danak" 1999. godine kada je NASA ostala bez sonde zvane "Mars Climate Orbiter ", vredne 125 miliona dolara. Razlog? Neusklađenost dijela navigacionog sistema zasnovanog na engleskim mjernim jedinicama sa onim koji je funkcionisao po metričkom sistemu izazvao je skretanje sonde sa putanje i njeno sagorijevanje u orbiti Marsa.
"Prigrlimo internacionalizam: pridružimo se zemljama koje su usvojile metrički sistem" ističe sada Čejfi.
Jedini problem sa ovim stavom je što veliki broj glasača stari merni sistem smatra osloncem američkog individualizma, koji je u ovoj zemlji izraženiji nego u drugim kulturama. Čejfijeva politika, mogla bi, zato, mnogima da zvuči prilično neubjedljivo.
Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici i Twitter nalogu.
