Može li se umrijeti od nedostatka sna?
Jedan ljekar svedočio je ove nedjelje u Los Anđelesu da Majkl Džekson nije spavao 60 dana što je dovelo do njegove smrti. Svjedočenje je pokrenulo debatu o tome koliko osoba može da preživi bez sna.
Džekson je primao noćne infuzije sa propofolom, hirurškim anestetikom, tokom dva mjeseca liječenja akutne insomnije.
Iako se zbog lijeka osećao odmorno, on zapravo nije spavao nego bio u specifičnom stanju svake noći, rekao je dr Čarls Čejsler, koji se bavi proučavanjem snova na Harvardu i koji je svjedočio na suđenju protiv promotera koncerta pop zvijezde.
Čejsler je rekao u sudnici da propofol potiskuje REM fazu sna i da bi Džeksona, da nije preminuo od predoziranja anestetikom, nedostatak odmora sigurno ubio.
"To je kao kad biste jeli čistu cijelulozu umjesto normalnih obroka. Stomak bi vam bio pun, ne biste bili gladni, ali bi takvi obroci imali nula kalorija i ne bi ispunjavali vaše nutritivne potrebe", rekao je Čejsler za CNN.
Koliko je REM faza važna?
Iako nedostatak sna vremenom može da izazove gojaznost i hronične bolesti poput dijabetesa i raka dojke, teško je pripisati te bolesti nekom spevifičnom aspektu sna, pa se svi naučnici ne slažu da je REM san od ključne važnosti za odmor.
"Nema dokaza da je nedostatak REM ikoga ubio", rekao je dr Džerom Sigel, profesor psihijatrije na Kalifornijskom univerzitetu u Los Anđelesu za Live Science.
REM san karakteriše povišena moždana aktivnost i u toj fazi su snovi najintenzivniji. Naučnici smatraju da potiče iz oblasti mozga koja se naziva Varolijev most.
Oštećenja ovog dijela mozga obično izazivaju smrt. Ipak, neki ljudi uspijevali su da prežive povredu te regije i žive normalan život, ali bez REM faze sna, kaže Sigel.
On je dodao da i mnogi lijekovi, poput velikih klasa antidepresiva, upravo spriječavaju REM san i da bi "do sad mnogi ljudi bili mrtvi, kada bi nedostatak REM faze mogao da ubije".
Koliko dugo ljudi mogu da budu budni?
Rendi Gardner osoba koja je uspijela rekordno dugo da ostane budna i to na dobrovoljnoj bazi – bez sna je proveo 264 sata (oko 11 dana).
Nikada nije potvrđeno da je neko umro od nedostatka sna samog po sebi, a etički je neprihvatljivo da se ta mogućnost ispituje u laboratoriji.
Prošle godine 26-godišnji Kinez pokušao je da odgleda sve utakmice Evropskog prvenstva u fudbalu i umro poslije 11 dana.
Međutim, u izvještajima stoji da je paralelno pio alkohol i pušio, pa je teško utvrditi da je nedostatak sna primaran uzrok smrti.
U čuvenim eksperimentima osamdesetih godina prošlog vijeka na Univerzitetu u Čikagu naučnici su držali pacove budnim tako što su ih razmrdavali svaki put kad zadremaju.
Životinje su jedna za drugom umirale poslije dvije nedjelje, ali Sigel smatra da njihova smrt ima više veze sa stresom i povišenim krvnim pritiskom izazvanim čestim buđenjem.
"Oni su umrli od stalnog buđenja, što je sasvim drugačije od nedostatka sna", kaže Sigel. "Ako ostanete budni cele noći, ništa vam se neće desiti".
Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici i Twitter nalogu.
