Neizvjesna budućnost Zimskih olimpijskih igara: Mnogi problemi su uočljivi već u Pekingu
Temperatura je važna za kvalitet snijega, a debeli snježni pokrivač je garant sigurnosti na skijaškoj stazi i pravednog nadmetanja, pa smanjenje snijega, usljed toplijeg vremena, direktno utiče na sigurnost sportista i uslove za fer takmičenje.
Prije 38 godina na skijalištima iznad Sarajeva zasijao je olimpijski plamen, što je označilo početak 14. Zimskih olimpijskih igara. Kada bismo danas razmišljali šta bi sve nedostajalo za neku buduću zimsku olimpijadu na Jahorini ili Bjelašnici vjerovatno posljednje što bi pomislili je da bi nedostajalo kvalitetnog snijega, ali upravo bi to mogla biti glavna prepreka u budućnosti.
Rezultati studije koju je sproveo međunarodni tim istraživača, na čelu sa Univerzitetom Vaterlo, pokazuju da klimatske promjene ugrožavaju održavanje Zimskih olimpijskih igara i da mnogi gradovi koji su nekada bili domaćini, u budućnosti ne bi ispunjavali uslove za njihovo održavanje.
U slučaju nekontrolisanog rasta emisija samo jedan od bivših gradova domaćina bi bio pouzdan izbor za nove Zimske olimpijske igre
Međunarodni tim autora iz Kanade, SAD-a i Australije je pregledao istorijske klimatske podatke lokacija koje su bile domaćini igara od 1920. godine do danas. Podaci jasno pokazuju da se Zimske olimpijske igre održavaju u sve toplijim uslovima. Pa je tako temperatura sa prosečnih 0,4 °C tokom dvadesetih godina prošlog vijeka porasla na na čak na 6,3 °C tokom igara odžanih nakon dvehiljadite.
Temperatura je važna za kvalitet snijega, a debeli snežni pokrivač je garant sigurnosti na skijaškoj stazi i pravednog nadmetanja, pa smanjenje snijega, usljed toplijeg vremena, direktno utiče na sigurnost sportista i uslove za fer takmičenje. Autori studije su zato žljeli da ispitaju koji sve nepovoljni uslovi bi mogli da ugroze sportiste, a za četiri osnovna parametra koji čine igre rizičnijim uzeli su neprihvatljivo visoke ili niske temperatrue, kišu, mokar snijeg i lošu pokrivenost snijegom.
Posmatrajući ova četiri faktora i buduće scenarije klimatskih promjena, studija je ispitala koji bi od 21 gradova koji su do sada bili domaćini Zimskih olimpijskih igara mogli pouzdano da obezbjede fer i bezbjedne uslove i u budućnosti.
Ako se globalne emisije gasova sa efektom staklene bašte naglo ne smanje, samo jedan grad bi ispunio ovakve uslove. Međutim, i u slučaju da se postignu ciljevi smanjenja emisija iz Pariskog sporazuma, svega osam bivših gradova domaćina bi imali dovoljno dobre klimatske uslove da budu ocjenjeni kao pouzdan domaćin.
Neki od prethodnih organizatora, kao što su Soči, Torino i Pjongčang ne bi mogli da pruže bezbjedne uslove za održavanje zimskih sportskih takmičenja, čak ni kada bi se ispunili ciljevi Pariskog sporazuma o klimi. Drugi, kao što je Vankuver, bi sačuvali svoj status. U istom scenariju Sarajevo bi, zbog nedovoljno snega i njegove velike vlažnosti tokom februara, i dalje bilo djelimično rizično područije.
Domaćini moraju da se prilagođavaju toplijim uslovima
Istraživanje je pokazalo da se na većini lokacija na kojima su održavane Zimske olimpijske igre broj rizičnih uslova kontinuirano povećava tokom posljednjih 50 godina, i da će ovakav trend nastaviti srazmerno globalnom zagrevanju. Mnogi efekti su već uočljivi posljednjih godina, a organizatori su prinuđeni da obezbjeđuju dodatne zalihe snijega, ili da koriste mašine koje proizvode veštački snijeg.
"Proučavali smo mnoge načine na koje se organizatori Zimskih olimpijskih igra bore sa rizicima od vremenskih prilika još od prvih igara održanih u Šamoniju, u Francuskoj, pre skoro 100 godina. Međutim postoje ograničenja sa čime sve mogu izaći na kraj postojeći načini upravljanja klimatskim rizicima, a videli smo da su ta ograničenja premašena u Sočiju i Vankuveru", rekla je Mišel Ruti sa Fakulteta za životnu sredinu Vaterloa, jedna od autorki studije.
Tokom igara u Vankuveru 2010. bilo je neophodno angažovanje helikoptera kako bi transportovali sneg, a 2014. u Sočiju, koji je tada postavio rekord za najtopliji grad domaćina Zimskih olimpijskih igara, organizatori su morali da uskladište tone snijega od prethodne zime kako bi ga koristili u hitnim slučajevima.
Posebni izazovi pred Igre u Pekingu
Negativan trend zime bez dovoljno snijega će obeležiti i predstojeće igre u Pekingu, koje počinju 4. februara, a koje će biti prve Zimske olimpijske igre na kojima se u potpunosti koristi veštački snijeg. Da bi to omogućili kineski organizatori će koristiti više od 100 generatora snega i 300 topova za sneg koji imaju zadatak da održavaju ski staze.
Ali ovakvo rješenje stvara druge probleme. Organizatori bi za potrebe mašina za proizvodnju snijega mogli da upotrebe oko 49 miliona galona hemijski tretirane vode, što je naglašeno kao poseban rizik u procjeni Međunarodnog olimpijskog komiteta (IOC) tokom procesa izbora za domaćina.
Peking se nalazi u regionu koji ima problem sa nedostatkom vode tokom cijele godine, pa bi ugrožavanje vodnih resursa nanelo ogromnu štetu stanovništvu. Kinezi se oslanjaju na veliku podzemnu mrežu za akumulaciju, i nadaju se da će zahvaljujući tom sistemu upotreba veštačkog snijega na Olimpijskim igrama imati minimalnog uticaja na životnu sredinu. Oni ističu da su vodili računa da zimske igre budu u skladu sa ciljevima održivog razvoja Ujedinjenih nacija.
Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici i Twitter nalogu.
