“Glasov” vodič kroz svjetska prvenstva - Španija 1982: “Azuri” treći put na tronu
Svjetskoj fudbalskoj federaciji postalo je jasno da je prevaziđen sistem od 16 ekipa na završnom turniru pa su 1982. godine prvi put nastupile 24 reprezentacije i odigrane su 52 utakmice.
Španija je dobila organizaciju još 1966. godine i potrudila se da sve prođe u najboljem redu. Shvatila je Mundijal kao sredstvo propagande za svoj turizam pa je još u Argentini počela da se reklamira. Ipak, nije bilo kako su očekivali, jer su ulaznice bile preskupe kao i turistički paket aranžmani koji su bili vezani za gledanje mečeva. Utakmice su igrane na 17 stadiona u 14 gradova što je bio rekord do 2002. godine kada su Japan i Južna Koreja svijetu ponudili 20 stadiona. Domaćini su bili Madrid (“Santijago Bernabeu” 90.089), Visente Kalderon” (65.695)), Barselona (“Kamp nou” 121.401), “Saria” (40.400)), Sevilja (“Ramon Sančez Pishuan” 68.110), “Benito Viljamarin” (50.253)), Elče (53.290), Valensija (49.562), Bilbao (46.223), Hihon (45.153), Malaga (45.000), Saragosa (41.806), Korunja (34.190), Vigo (33.000), Alikante (32.500), Valjadolid (30.043) i Ovijedo (23.500).
Mila na sceni
Sa 30 godina legendarni Kamerunac Rože Mila zaigrao je na svom prvom Mundijalu. Poslije je još nastupio u Italiji 1990. i SAD 1994. godine kada je sa 42 godine postao najstariji igrač na SP do tada.
Prvi put nastupile su selekcije sa svih pet kontinenata, a nastupilo je čak pet debitanata - Novi Zeland, Alžir, Kamerun, Honduras i Kuvajt. U prvom krugu ekipe su bile podijeljene u šest grupa i prve dvije selekcije išle su u drugu rundu gdje su bile četiri grupe sa po tri ekipe. Pobjednici tih grupa igrali su u polufinalu. Sistem je odmah donio kontroverze jer je Zapadna Njemačka prošla u drugu fazu nakon što je pobijedila Austriju sa 1:0. Taj rezultat je odgovarao objema ekipama, pa se naširoko pisalo o navodnom namještanju jer igrači obje selekcije nisu prelazili na protivničku polovinu već su čekali da prođe vrijeme.
Prvi put na SP penali su riješili pobjednika. Bilo je to u polufinalu između Zapadne Njemačke i Francuske koji su na stadionu “Ramon Sančez Pishuan” pred 70.000 navijača odigrali vrhunsku utakmicu koja je obilježila Mundijal i ostala zapamćena pod imenom “Seviljska noć”. Nijemci su poveli golom Pjera Litbarskog u 17. minutu da bi deset minuta kasnije Mišel Platini izjednačio iz penala. Golom Marijusa Tresora u 92. i Alana Žiresa u 98. minutu činilo se da će “trikolori” u finale. Uporni Nijemci su se vratili golovima Karla Hajnca Rumenigea (102) i Klausa Fišera (108). Bilo je potrebno šest serija penala da se dobije pobjednik, a promašaj Maksima Bosisa označio je tugu “galskih pijetlova”. Utakmica je obilovala grubostima, a ostaće zapamćen krvnički udarac njemačkog golmana Haralda Šumahera koji je nokautirao Patrika Batistona. Francuz je krenuo ka golu protivnika, a Šumaher je natrčao na njega i pri tome mu je izbio dva zuba, slomio tri rebra, oštetio pršljen, ali ful nije sviran. Batiston je morao da izađe nakon deset minuta u igri.
Loša atmosfera u taboru aktuelnog šampiona Argentine za koju je igrao Dijego Maradona uticala je da na startu izgube od Belgije (0:1), a potom pobjedama nad Mađarskom (4:1) i El Salvadorom (2:0), prođu u drugu rundu gdje su ih porazili Italija (1:2) i Brazil (1:3). “Karioke” su briljirale, vezale četiri pobjede, a poraz od Italije u drugom kolu druge runde koštao ih je polufinala.
Vajtsajd za istoriju
Norman Vajtsajd iz Sjeverne Irske postao je najmlađi igrač koji je ikada zaigrao na SP. Sa 17 godina i 41 danom oborio je Peleov rekord iz 1958. Debitovao je protiv Jugoslavije 17. juna u Saragosi i zaradio žuti karton zbog prekršaja nad Nenadom Stojkovićem.
Upravo su “azuri” obilježili Mundijal na Pirinejskom poluostrvu. Sa tri remija (Poljska 0:0, Peru 1:1, Kamerun 1:1) provukli su se u prvoj fazi da bi zablistali u drugoj kada su nadigrali Argentinu i Brazil. Put im se ponovo ukrstio sa Poljacima koji su ovaj put bili lak zalogaj (2:0), a finale sa Zapadnim Nijemcima nije donijelo previše uzbuđenja. “Azuri” su odigrali sjajno, poveli sa 3:0, golovima Paola Rosija u 57, Marka Tardelija u 69. i Alesandra Altobelija u 81. da bi Paul Brajtner smanjio na 3:1 u 83. minutu. Poslije 1934. i 1966. ovo je bio treći Mundijal u čijoj su se završnici našle sve četiri evropske ekipe, a Italijani koje je vodio Enco Bearcot su stigli do treće titule (1934. i 1938.) čime su se izjednačili sa Brazilom.
Treće mjesto osvojila je Poljska kojoj je to bio najbolji učinak na SP, a u meču za treće mjesto pobijedili su Francusku sa 3:2.
“Kiša golova”
Mađarska je pobijedila El Salvador rezultatom 10:1, čime je izjednačila najveću gol razliku na jednoj utakmici. Upravo su Mađari nadigrali Južnu Koreju sa 9:0, 1954. godine u Švajcarskoj kao i Jugoslavija Zair (9:0) 1974. godine u Zapadnoj Njemačkoj. Postignuto je 146 golova, a 100 fudbalera upisalo se među strijelce, dok autogolova nije bilo.
Paolo Rosi - Iz suspenzije u legendu
Sa šest golova Paolo Rosi vodio je Italijane do titule, a u prvoj fazi nije se upisao među strijelce, pa čak ni na prvoj utakmici druge faze. Ipak, het-trikom je srušio Brazil (3:2), zatim je postigao dva u polufinalu protiv Poljske (2:0) kao i jedan u finalu protiv Zapadne Njemačke (3:1). Za reprezentaciju je nastupio 48 puta i dao 20 golova, a karijeru mu je obilježio skandal. Zbog namještanja utakmica tokom sezone 1979-80 kada je bio član Peruđe bio je suspendovan iz fudbala na tri godine. Uvažena mu je žalba i kazna smanjena na dvije godine tako da je mogao zaigrati u Španiji, a potez selektora Enca Bearcota da ga povede na Mundijal mnogi su osuđivali. Prelaskom u Vićencu za 2,6 miliona lira postao je najskuplji igrač svijeta. Rođen je 23. septembra 1956, a preminuo 9. decembra 2020. godine.
Ispisani rekordi
U svom prvom uspješnom pohodu na SP Novi Zeland je odigrao 15 mečeva i prevalio 88.000 kilometara tokom kvalifikacija jer je putovao u Kinu, Kuvajt, Fidži, Kineski Tajpej, Indoneziju, Australiju i Saudijsku Arabiju. Svjetski rekord postavio je protiv Fidžija (13:0), kao i šest golova Stiva Samnera u tom meču. Ričard Vilson vezao je 921 minut bez primljenog gola.
Miljanićev drugi Mundijal
Jugoslavija se vratila na Mundijal nakon što je propustila SP u Argentini i prvi put je odigrala čak deset kvalifikacionih utakmica. Sa bodom prednosti zauzela je prvo mjesto ispred budućeg šampiona Italije. Prvo je pobijedila Luksemburg (5:1), zatim Dansku (2:1), da bi “azuri” bili bolji u Torinu (2:0). Povratak u formu potvrdio je lagani trijumf protiv Grčke (5:1), kao i gostujući nad Dancima (2:1), zatim je uslijedio remi sa Italijom (1:1), pa nove pobjede protiv Luksemburga (5:0) i Grčke (1:2).
Legendarni Miljan Miljanić, nakon 1974. godine, vodio je ekipu na Mundijalu, ali uspjeh nije ostvaren jer su “plavi” zauzeli treće mjesto u grupi. Počelo je remijem bez golova protiv Sjeverne Irske, a potom je uslijedio poraz od Španije sa 1:2 (Gudelj 10'). Trijumf sa dva i više golova nad nejakim Hondurasom u posljednjem kolu donio bi prolazak dalje, ali je Jugoslavija slavila sa 1:0 (Petrović 88' pen) i oprostila se od SP nakon što su Španci pustili Sjeverne Irce da ih dobiju sa 1:0. “Furija” i “plavi” imali su po tri boda, a bolja gol razlika 3:3 u odnosu na 2:2 Jugoslavije odvela ih je dalje. Jugoslavija je na kraju bila 16., a zanimljivo je da nije odigrala nijednu kontrolnu utakmicu pred SP i bila je bez meča tokom šest i po mjeseci. Posljednji susret bio je kvalifikacioni sa Grčkom 29. novembra 1981. godine.
Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici i Twitter nalogu.
