“Glasov” vodič kroz svjetska prvenstva - Meksiko 1970: Peleov posljednji ples

Čak 75 zemalja prijavilo se za kvalifikacije, sedam je odustalo, osam debitovalo, a afrička konfederacija prvi put dobila je zagarantovano mjesto nakon što su bojkotovali prethodno SP. Salvador, Izrael i Maroko su debitovali na mundijalima, dok Argentina jedini put u istoriji nije uspjela da se kvalifikuje. Skandal se desio prije samog početka Mundijala. Naime, na putu za Meksiko reprezentacija Engleske svratila je u Bogotu, gdje je odigrala prijateljsku utakmicu sa Kolumbijom, a pred polazak kapiten “gordog Albiona” Bobi Mur uhapšen je pod sumnjom da je iz hotelske juvelirnice ukrao dijamantsku ogrlicu. To je izazvalo veliki međunarodni skandal pa je intervenisao premijer Velike Britanije Harold Vilson i Mur je 28. maja pušten iz pritvora u kojem je proveo četiri dana. Engleski sportski novinari nisu izvještavali o ovom incidentu, a sve to ostavilo je posljedice na ekipu, koja je došla da brani titulu.

Sistem takmičenja ostao je isti, četiri ekipe smještene su u četiri grupe, a utakmice su igrane na pet stadiona: u Leonu (23.609), Toluki (26.900), “Puebla sitiju” (3.563), Gvadalahari (71.100) i veličanstvenom “Asteka stadionu” (107.247) u Sijudad de Meksiku. Probleme većini selekcija pravila je velika nadmorska visina koja je u ovim gradovima varirala od 1.500 do 2.500 metara. Ujedno, uvedene su dvije velike novine. Prvi put selektori su mogli tokom utakmice da izvrše izmjenu igrača (maksimalno dva) pa je Anatolij Puzač iz SSSR-a postao prvi fudbaler koji je ušao kao zamjena i to umjesto Viktora Serebjanikova u 46. minutu. Ujedno, prvi put su dodjeljivani žuti i crveni kartoni kao javne opomene zbog prekršaja ili nesportskog ponašanja. Domaćin je imao čast da otvori Mundijal i bila je to utakmica sa SSSR-om, da bi poslije toga sve do 2006. godine prvenstvo otvarao aktuelni šampion.

Prvi put Mundijal je imao zvaničnu loptu. “Adidas” je izradio “telstar” prema ideji Eigila Nilsena. Ime je dobila po komunikacionom satelitu, brojala je 12 crnih pentagona i 20 bijelih heksagona da bi se bolje uočila na crno-bijeloj televiziji.

Mundijal u Brazilu ostaće zapamćen po dominaciji Brazila koji je sa šest pobjeda stigao do treće titule, čime je prestigao Italiju i Urugvaj, pa mu je boginja Nika ostala u trajnom vlasništvu. Taj tim “karioka” koji je predvodio Pele smatra se najboljim u istoriji, a uz njega su bili još Rivelinjo, Tostao, Karlos Alberto, Klodoaldo, Žerson, Žairzinjo koji je dao gol na svakoj utakmici, što nikome poslije njega nije pošlo za rukom. Pored Brazila na titulu su pretendovali Engleska, Italija, Zapadna Njemačka..., a “karioke” su prvo pregazile Čehoslovačku (4:1), zatim pobijedile Englesku (1:0) i Rumuniju (3:2) da bi u četvrtfinalu dobile Peru (4:2). Polufinale je donijelo obračun sa starim znancem Urugvajem koji nije imao odgovor na fenomenalnu igru (1:3).

S druge strane, četvrtfinale je donijelo reprizu finala od prije četiri godine i nove produžetke. “Panceri” su se revanširali Englezima i slavili rezultatom 3:2 nakon neviđenog preokreta jer su gubili sa 0:2, (Bekenbauer 68, Zeler 82, Miler 108 - Maleri 31, Piters 49). To ih je odvelo na polufinalni okršaj sa Italijom, a susret na “Asteki” 17. juna nazvan je utakmicom vijeka. Golom Roberta Bonisenje iz osmog minuta “azuri” su vodili do 90. minuta, kada je izjednačio Karl Hajnc Šnelinger, što mu je bio jedini gol u 47 nastupa za “elf”. Čuveni Franc Bekenbauer sa dislociranim ramenom odigrao je posljednjih dvadesetak minuta utakmice kao i oba produžetka jer je selektor Helmut Šen iskoristio obje zamjene. Miler je u 94. povisio na 2:1, da bi Tarćisio Burnič izjednačio na 2:2 u 98. minutu, a Điđi Riva u 104. pogodio za 3:2. Kada je Miler izjednačio na 3:3 u 110. minutu, Đani Rivera od muke je grizao mrežu svog gola da bi samo minut kasnije pogodio za pobjedu 4:3 i odveo ekipu u finale, gdje su se prvi put obračunala dva svjetska šampiona.

Pobjedom protiv Hondurasa u majstorici Salvador je izborio nastup na SP, a veliko slavlje pretvorilo se u 100-časovni rat na granici ove dvije zemlje između kojih je i ranije bilo tenzija. Prvi meč dobio je Honduras sa 1:0, revanš Salvador sa 3:0, a treći je igran u Sijudad Meksiku i Salvador je slavio sa 3:2 nakon produžetka.

Odlučujući meč nije bio posebno interesantan jer je Brazil lako izašao na kraj sa Italijom (4:1) čiji selektor Ferućio Valkaređi tokom šampionata nije uspio da pomiri dvije najveće zvijezde Đanija Riveru i Sandra Macolu pa je ispaštao ostatak tima. Rivera je ušao u igru tek u 84. minutu, kada je sve već bilo riješeno. Pele je stigao do trećeg trofeja i sa 30 godina otišao u reprezentativnu penziju. Partner FIFA postao je italijanski izdavač sličica sa portretima fudbalera “Panini” koji je štampao album za ovaj Mundijal, čime je pokrenuo globalni trend koji je doživio ekspanziju narednih godina.

Blagoje Vidinić prvi je jugoslovenski stručnjak koji je kao selektor predvodio neku drugu reprezentaciju. Bio je na klupi Maroka sa kojim je završio kao četvrti u grupi sa remijem (Bugarska) i dva poraza (Z. Njemačka, Peru) uz gol-razliku 2:6.

Veličanstveni Zagalo

Čuveni Mario Lobo Zagalo postao je prva osoba koja je kao igrač i kao selektor osvajala trofeje šampiona svijeta. Kao igrač “boginju” je osvojio 1958. u Švedskoj i četiri godine kasnije u Čileu, a onda kao selektor u Meksiku. Nadomak četvrtog trofeja, isto kao selektor, bio je 1998. godine, ali je njegov Brazil u finalu poražen od Francuske (0:3). Bio je pomoćnik selektora Karlosa Alberta Pareire na SP u SAD 1994. godine, kada su “karioke” stigle do titule. Sa samo 38 godina stigao je do trofeja kao selektor i drugi je na listi najmlađih u istoriji nakon Alberta Sopćija 1930. koji je imao samo 31. godinu. Da kao igrači i selektori stignu do titule, poslije njega pošlo je za rukom samo Francu Bekenbaueru (1974 - 1990) i Didijeu Dešampu (1998 - 2018).

Milerova desetka

Dok je jedan velikan silazio sa fudbalske pozornice, drugi se penjao na nju. Pele je završio reprezentativnu karijeru, dok se Gerhard Gerd Miler predstavio svijetu.

Legendarni napadač debitovao je 1966. godine u dresu “pancera”, a sa deset golova u Meksiku upisao svoje ime na listu besmrtnih. “Nacionalni bombarder”, kako su ga zvali, prvi gol dao je Maroku, zatim upisao het-trikove protiv Bugarske i Perua. Jedan je dao Englezima u četvrtfinalu, a dva Italijanima u polufinalu. Strijelac nije bio na utakmici za treće mjesto protiv Urugvaja (1:0). Odigrao je 62 utakmice za Zapadnu Njemačku i postigao 68 golova. Rođen je 3. novembra 1945. u Nordlingenu, a preminuo 15. avgusta 2021. godine. Igrao je u Nordlingenu, da bi u Bajernu postao ikona njemačkog fudbala, a pred kraj igračke karijere nastupao je za Fort Loderdejl Strajkerse u američkoj MLS ligi.

Jugoslavija propustila drugi Mundijal zaredom

Jugoslavija je ponovo zapela u kvalifikacijama. Grupa šest evropskog dijela sa Belgijom, Španijom i Finskom bila je prejaka za “plave” koji su završili takmičenje na drugom mjestu, ispred Španaca, a iza Belgijanaca.

Ubjedljivu pobjedu protiv Skandinavaca u prvom kolu (9:1) obrisao je poraz od “crvenih đavola” (0:3) u Briselu. Gora stvar od poraza bila su isključenja Dobrivoja Trivića i kapitena Dragana Džajića kojeg je isprovocirao belgijski bek pa ga je on udario te nije igrao na narednoj utakmici, koja je bila jedna od ključnih. Remi bez golova sa “crvenom furijom” u Beogradu nagovijestio je tešku borbu izabranika selektora Rajka Mitića za prolazak dalje, da bi poraz u Barseloni (1:2) raspršio snove o putovanju u Meksiko. Pobjede protiv Finske (5:1) i Belgije (4:0) samo su popravile loš utisak iz kvalifikacija. Bilo je to drugo prvenstvo zaredom na koje Jugoslavija nije otputovala, a slična situacija desila se 1934. i 1938. godine, kada je takođe propustila dva mundijala uzastopno.

Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici i Twitter nalogu.