„Glasov” vodič kroz evropska fudbalska prvenstva - Zapadna Njemačka 1988: „Lale” konačno procvjetale

Nijemci su dobili domaćinstvo za Evro ispred Engleske, kao i zajedničke kandidature Norveške, Švedske i Danske pa se automatski kvalifikovala među osam najboljih timova među kojima nije bilo aktuelnog šampiona Francuske koja je „zapela” u kvalifikacionoj grupi gdje su bili zajedno sa SSSR-om, Istočnom Njemačkom, Islandom i Norveškom. 

„Trikolori” su bili tek treći sa samo šest bodova. Sistem takmičenja ostao je isti kao na prethodnom šampionatu i osam ekipa bilo je podijeljeno u dvije grupe u kojima su prve dvije išle u polufinale. Debitant u završnici bila je Republika Irska koja je bila smještena u grupu dva sa Engleskom, Holandijom i SSSR-om koji se vratio u završnicu nakon što je propustio tri šampionata. 

U grupi jedan bili su Zapadna Njemačka, Italija, Danska i Španija. Takmičenje je održano od 10. do 25. juna na osam stadiona i to u Minhenu (Olimpijski stadion, 69.256), Gelzenkirhenu („Parkstadion”, 70.748), Hamburgu („Folkparkstadion”, 61.330), Frankfurtu („Valdstadion”, 61.056), Diseldorfu („Rajnstadion”, 68.400), Hanoveru („Niderzahsenstadion”, 60.366), Štutgartu („Nekarstadion”, 70.705) i Kelnu („Mingersdorfer”, 60.584). 

Nijemci, kao aktuelni vicešampioni svijeta, bili su najveći favoriti za osvajanje titule i takmičenje su otvorili remijem protiv Italije 1:1 (Breme 55 - Manćini 52), da bi potom pobijedili Dansku 2:0 (Klinsman 10, Ton 85) i Španiju 2:0 (Feler 29, 51). Zauzeli su prvo mjesto u grupi ispred Italije koja je takođe imala pet bodova, ali postignut jedan gol manje. Španci su bili treći sa dva boda, a Danci su upisali tri poraza. 

Veliko iznenađenje viđeno je na početku takmičenja u drugoj grupi kada je Republika Irska golom Rejmonda Houtona pobijedila Englesku sa 1:0, dok je SSSR istim rezultatom bio bolji od Holandije (Vasilij Rats). Potom su Holanđani pobijedili Engleze (3:1), a Irci i Sovjeti remizirali (1:1). SSSR je u trećem kolu nadigrao „Albion” (3:1) i zauzeo prvo mjesto ispred „lala” koje su bile bolje od Iraca (1:0). 

Prvo polufinale donijelo je obračun između dva velika rivala Zapadne Njemačke i Holandije. Do tada su na velikim takmičenjima igrali tri puta i Nijemci su slavili na SP 1974. te EP 1980. dok su remizirali na SP 1978. godine. Osveta „lala” desila se u Hamburgu gdje su savladali domaćina sa 2:1 (R. Kuman 74p, Van Basten 88 - Mateus 55p) i srušili mu snove o finalu i novom trofeju. Povratak SSSR-a na evroscenu nakon 16 godina donio im je plasman u polufinale gdje su nadigrali Italiju sa 2:0 (Litovčenko 58, Protasov 62). 

Finale je odigrano na Olimpijskom stadionu u Minhenu i prvi put se desilo da se u finalu nađu ekipe iz iste grupe. Ovaj put Holanđani su slavili sa 2:0 golovima Ruda Gulita u 32. i Marka van Bastena u 54. minutu. Taj drugi gol, koji je bio posljednji na prvenstvu jedan je od najboljih ikada viđenih. 

Naime, slavni Van Basten koji je u tom trenutku bio možda i najbolji napadač svijeta sjajnim volejom, nakon centaršuta sa lijeve strane Arnolda Mirena, iz teške pozicije savladao je Rinata Dasajeva koji je tada bio jedan od najboljih golmana svijeta. „Lale” su konačno stigle do prvog velikog trofeja nakon što su gubile finala svjetskih prvenstava 1974. od Zapadne Njemačke i 1978. od Argentine. 

Pobjedničku ekipu kao selektor predvodio je slavni Rinus Mihels koji je istu funkciju obavljao i na SP 1974. godine. Njemu se pripisuje ideja i taktika „totalnog fudbala” koju je razvio sedamdesetih godina prošlog vijeka. 

Svaki tim mogao je da prijavi po 20 fudbalera za EP, a u finalu su igrali Hans van Brukelen, Beri van Aerle, Frank Rajkard, Ronald Kuman, Adri van Tigelen, Gerald Vanenburg, Jan Vuters, Arnold Miren, Ervin Kuman, Rud Gulit (kapiten) i Marko van Basten. Na klupi su ostali Jop Hele, Vilbert Suvrijn, Džon van t'Štip, Džon Bosman, Vim Kift, dok su u sastavu još bili Sjak Trost, Aron Vinter, Vim Kovermans i Hendri Kricen. Maskota šampiona bio je zec Berni. 

Idealnih 11

U idealnom timu našli su se Hans van Brukelen (Holandija), Đuzepe Bergomi (Italija), Paolo Maldini (Italija), Ronald Kuman (Holandija), Frank Rajkard (Holandija), Đuzepe Đanini (Italija), Jan Vuters (Holandija), Lotar Mateus (Z. Njemačka), Đanluka Viali (Italija), Rud Gulit (Holandija) i Marko van Basten (Holandija).

Holanđaninu sve počasti: Fenomenalni Van Basten

Više nego ikada na jednom mjestu okupio se veliki broj fenomenalnih fudbalera, a prvi među njima bio je Marko van Basten. 

Holanđanin je proglašen za najboljeg igrača i najboljeg strijelca. Na EP postigao je pet golova. Englezi su ga dobro zapamtili jer je protiv njih upisao het-trik potom je u polufinalu dao gol Nijemcima za prolazak u finale gdje je takođe bio strijelac protiv SSSR-a jednim od najljepših golova u istoriji evropskih prvenstava. 

Rođen je 31. oktobra 1964. u Utrehtu i sa 17 godina počeo je seniorsku karijeru u Ajaksu da bi 1987. postao član Milana i zajedno sa zemljacima Frankom Rajkardom i Rudom Gulitom činio čuveni trio „rosonera”. Karijeru je završio 1995. nakon velikih problema sa povredom skočnog zgloba. Za reprezentaciju Holandije odigrao je 58 utakmica i postigao 24 gola. 

Bez crvenog kartona

Evropsko prvenstvo u Zapadnoj Njemačkoj proteklo je bez ijednog crvenog kartona. Na 15 odigranih utakmica niko nije zaradio isključenje kao što je to bio slučaj 1980. godine, odnosno 1960, 1964. i 1972. kada nisu igrane grupne faze. 

Kraj za istočne Nijemce

Posljednji put u kvalifikacijama je nastupila reprezentacija Istočne Njemačke koja se 1990. ujedinila sa Zapadnom Njemačkom. DDR je bio drugi u grupi sa SSSR-om, Francuskom, Islandom i Norveškom. DDR nikad nije igrao na EP, a osam puta su igrali kvalifikacije. 

Stadioni: Rekord po gledanosti

Rekord po broju gledalaca oboren je na ovom Evru. Nijedan od osam stadiona na kojima su igrane utakmice nije imao kapacitet manji od 60.000 i svi su bili dobro popunjeni. 

Na tribinama je bilo ukupno 849.844 gledaoca odnosno 56.656 po meču što je drastičan skok u odnosu na prethodno EP u Francuskoj kada je u prosjeku 39.978 gledalaca bilo na tribinama. 

Jugoslavija u kvalifikacijama: „Albion” ispred „plavih”

Jugoslavija nije uspjela da se domogne nastupa na Evropskom prvenstvu, a za to su kriva dva poraza od Engleske. „Plavi” su u grupi bili sa Sjevernom Irskom i Turskom koju su pobijedili u prvom meču kvalifikacija 29. oktobra 1986. godine na splitskom „Poljudu” sa 4:0, uz het-trik Zlatka Vujovića (25, 33, 83) i prvenac Dejana Savićevića (73) koji je debitovao u tom meču. 

Dvije sedmice kasnije upisan je poraz na „Vembliju” 0:2 (Mabut 21, Anderson 57). Uslijedile su vezane pobjede nad Sjevernim Ircima, prvo u Belfastu sa 2:1 (Stojković 47, Vujović 80 - Klark 40), kao i na sarajevskoj „Grbavici” rezultatom 3:0 (Vokri 12, 34, Hadžibegić 74p). 

Odlučujući meč igran je na stadionu Crvene zvezde 11. novembra 1987. i pretrpljen je težak poraz 1:4, a gosti su vodili sa 4:0 već u 25. minutu golovima Birdslija (3), Barnsa (17), Robsona (20) i Adamsa (25), dok je počasni gol za domaćina dao Srećko Katanec u 80. minutu. 

Tu su ugašene sve nade da će četa Ivice Osima koji je postavljen za selektora pred početak kvalifikacija vidjeti Zapadnu Njemačku. Kvalifikacije su okončane gostujućom pobjedom nad Turskom 3:2 (Radanović 5, Katanac 40, Hadžibegić 54p - Jufus 68, Fejaz 73). 

„Plavi” su zauzeli drugo mjesto sa osam bodova, iza „gordog Albiona” koji je skupio 11, dok je Sjeverna Irska imala tri, a Turska dva boda.
 

Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici i Twitter nalogu.