"Glasov" vodič kroz evropska fudbalska prvenstva - Francuska 2016: Portugalci dosanjali san

Prvi put na prvenstvu su nastupile 24 reprezentacije jer je UEFA u tome uvidjela veliku finansijsku dobit. Naime, željela je da izbjegne posrtanje velikana u kvalifikacijama dok je šansa data i nekim, uslovno rečeno, manjim ekipama da se probije među najbolje mada iza svega stoji finansijski momenat, odnosno basnoslovna zarada. U kvalifikacijama su nastupile 53 selekcije, Gibraltar je bio debitant dok su na šampionatu 24 tima bila podijeljena u šest grupa. Uvedena je i osmina finala koju su izborile po prve dvije ekipe iz svake grupe kao i četiri najbolje trećeplasirane. Na završnici koja je održana od 10. juna do 10. jula debitovali su Island, Sjeverna Irska, Vels, Albanija i Slovačka koja je kao dio Čehoslovačke igrala 1960. i 1976. godine. Mađarska se vratila na EP nakon 44 godine, a ranije je igrala 1964. i 1972. godine. Utakmice su igrane na deset stadiona u devet gradova i to Parizu (“Stad d'Frans”, 81.338; “Park prinčeva”, 48.712), Marselju (“Velodrom”, 67.394), Lionu (“Park Olimpik”, 59.286), Lilu (“Pjer Moroa”, 50.186), Bordou (“Noevo stadion”, 42.115), Sent Etjenu (“Žofroa Gišar”, 41.965), Lansu (“Bolar-Delelis”, 38.223), Nici (“Nica”, 35.624) i Tuluzu (“Munisipal”, 33.150). Sa sedam bodova domaćin je bio prvi u grupi A ispred Švajcarske (5), Albanije (3) i Rumunije (1). Osvajanjem prvog mjesta u grupi B Vels je priredio iznenađenje (6) ispred Engleske (5), Slovačke (4) i Rusije (1). Nijemci su bili prvi u grupi C sa sedam bodova koliko su imali i Poljaci, Sjeverna Irska imala je tri, a Ukrajina nula. Španija je branila dvostruku titulu i zauzela drugo mjesto u grupi D sa šest bodova iza Hrvatske (7), a ispred Turske (3) i Češke (1). Italija (6) bila je prva u grupi E ispred Belgije (6), Republike Irske (4) i Švedske (1). Sa pet bodova Mađari su bili prvi u grupi F koliko je imao i Island, Portugalija je bila treća sa tri ispred Austrije (1).

Penali Švajcarske i Poljske otvorili su osminu finala (1:1, 4:5) dok je Vels eliminisao Sjevernu Irsku (1:0). Portugalci su se provukli kroz grupu i onda su golom Rikarda Kvarešme u 117. minutu eliminisali Hrvatsku (1:0) dok je Francuska bila bolja od Republike Irske (2:1). Aktuelni svjetski šampion Njemačka nije imao većih problema sa Slovačkom (3:0) kao ni Belgija sa Mađarskom (4:0). Repriza posljednjeg finala viđena je na “Stad d'Fransu” i Italija je slavila sa 2:0 protiv Španije dok je najveće iznenađenje priredio Island eliminisavši Englesku (2:1).

Portugalci su se provukli u četvrtfinalu protiv Poljaka nakon penala (1:1, 3:5), dok je Vels iznenadio Belgiju (3:1). Njemačka i Italija vodile su bitku 120 minuta (1:1), a “panceri” su slavili penalima 6:5. Islanđani nisu imali snage za novi podvig i poraženi su od Francuza sa 2:5 koji su u polufinalu odmjerili snage sa Nijemcima. Utakmicu je riješio Antoan Grizman sa dva gola u 45+2. iz penala i 72. minutu. Drugo polufinale Portugalci su riješili u svoju korist 2:0 (Ronaldo 50, Nani 53) protiv Velsa.

Prva dva finala u Francuskoj igrana su na “Parku prinčeva” dok je ovo odigrano na “Stad d'Fransu”. Izlazak Ronalda iz igre u 25. minutu zbog povrede nije previše poremetio Portugalce dok je jedan od ključnih momenata meča bio ulazak Edera u 79. minutu umjesto Renata Sančesa. Ederzito Antonio Masedo Lopes dao je gol u 109. minutu za 1:0 i veliko slavlje. Portugalija je postala deseta reprezentacija sa titulom EP i to 12 godina nakon što je prvi put igrala finale na svom terenu i bila poražena od Grčke. Francuska je druga država koja je izgubila finale koje je igrala na domaćem terenu nakon spomenute Portugalije, a 1960. bili su četvrti nakon poraza u polufinalu od Jugoslavije i Čehoslovačke u borbi za treće mjesto. Bilo je ovo peto finale EP koje je završeno remijem nakon 90 minuta igre i drugo koje je riješeno u produžetku nakon 1960. godine (zlatni golovi 1996. i 2000. dok su 1976. izvođeni penali). Mark Klatenburg postao je prvi Englez koji je sudio finale nakon Artura Holanda 1964, a treći u istoriji jer je prvo finale sudio Artur Elis. Klatenburg je bio drugi sudija nakon Pedra Proense 2012. koji je iste godine sudio finale Lige šampiona i finale EP. Maskota EP bio je Super Viktor.

Sastav

Portugalce je sa klupe predvodio Fernando Santoš dok su u timu bili Rui Patrisio, Bruno Alveš, Pepe, Žoze Fonte, Rafael Gereiro, Rikardo Karvaljo, Kristijano Ronaldo (kapiten), Žoao Mutinjo, Eder, Žoao Mario, Vierinja, Antoni Lopes, Danilo, Vilijam Karvaljo, Andre Gomeš, Renato Sančes, Nani, Rafa Silva, Eliseu, Rikardo Kvarešma, Sedrik, Eduardo i Adrien Silva.

Grizmanu dvostruko priznanje

Titulu najboljeg strijelca i igrača EP ponio je Antoan Grizman. On je treći golgeter Evra iz Francuske nakon Fransoa Ota 1960. (dva gola) i Mišela Platinija 1984. (9) dok je prije njega samo Zinedin Zidan bio najbolji igrač EP. Grizman je dao šest golova kao jedini fudbaler u istoriji EP koji je do te nagrade stigao sa tim brojem golova. Jedan je dao Albaniji (2:0) u grupnoj fazi, dva Ircima (2:1) u osmini finala, jedan Islanđanima (5:2) u četvrtfinalu i dva Nijemcima (2:0) u polufinalu. Rođen je 21. marta 1991. godine u Makonu gdje se počeo baviti fudbalom da bi 2005. prešao u Real Sosijedad i četiri godine kasnije zaigrao za prvi tim da bi 2014. prešao u Atletiko Madrid. Kao član “jorgandžija” bio je dio Francuske na EP. Potom je od 2019. do 2022. bio član Barselone koja ga je vratila na pozajmicu u Atletiko 2021-22. od kada je ponovo postao član kluba iz Madrida. Do sada je odigrao 128 utakmica za Francusku i dao je 44 gola.

Mažić prvi srpski sudija

Milorad Mažić prvi je srpski ili jugoslovenski arbitar na EP. Sudio je mečeve grupne faze Irska -  Švedska, Španija - Turska kao i osminu finala Mađarska - Belgija. Pomagali su mu Milovan Ristić i Dalibor Đurđević. Danilo Grujić i Nenad Đokić bili su dodatne pomoćne sudije.

Trojac u svoju mrežu

Tri autogola postignuta su na ovom EP dok je u prethodnih 14. izdanja dato samo šest. Svoju mrežu tresli su Islanđanin Birkir Mar Sevarson protiv Mađarske, Sjeverni Irac Garet Mekauli protiv Velsa i Irac Kieran Klark protiv Švedske.

Samo tri isključenja

Iako je odigrana 51 utakmica viđena su samo tri crvena kartona. Prvi je zaradio Albanac Lorik Cana protiv Švajcarske, drugi Austrijanac Aleksandar Dragović protiv Mađarske, a treći Irac Šejn Dafi protiv Francuske. Cana i Dragović dobili su po dva žuta kartona dok je Dafi dobio direktan crveni.

“Orlovi” četvrti put bez nastupa

Četvrto prvenstvo zaredom propustila je Srbija koja je ovaj put odigrala najlošije kvalifikacije u svojoj istoriji.

“Orlovi” su ciklus započeli sa drugim strancem u istoriji Dikom Advokatom na klupi i remijem u Jermeniji 1:1 (Arzumanjan 73 - Z. Tošić 89). Zatim je 14. oktobra 2014. uslijedio prekid utakmice sa Albanijom na stadionu Partizana zbog puštenog drona sa zastavom takozvane velike Albanije koji je registrovan službenim rezultatom 3:0 za goste, a Srbija je dodatno kažnjena oduzimanjem tri boda. Mjesec kasnije uslijedio je novi domaći poraz od Danske 1:3 (Z. Tošić 4 - Bendtner 60, 85, Kjer 62) nakon kojeg je Holanđanin dobio otkaz. Brigu o ekipi preuzeo je Radovan Ćurčić, ali se ni on nije proslavio. Debitovao je porazom u Portugaliji 1:2 (Matić 61 - Karvaljo 10, Koentrao 63), a onda je uslijedio poraz u Danskoj 0:2 (Ju. Poulsen 13, Ja. Poulsen 87). To je značilo kraj svih nadanja da “orlovi” mogu do EP. Potom je pobijeđena Jermenija 2:0 (Hajrapetjan 22ag, Ljajić 53) na praznom “Karađorđu” u Novom Sadu dok je jedina svijetla tačka kvalifikacija bila pobjeda u Albaniji 2:0 (Kolarov 90+1, Ljajić 90+4). Domaći poraz od Portugalije 1:2 (Z. Tošić 65 - Nani 5, Mutinjo 78) označio je kraj najmučnijih kvalifikacija. Portugalci su bili prvi sa 21 bodom, druga Albanija (14), zatim Danska (12), Srbija (4) i Jermenija (2).

Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici i Twitter nalogu.