Znanje prečica do svjetskog univerziteta

Da bi uopšte osjetili kako izgleda studiranje na nekom od renomiranih svjetskih univerziteta, posebno ako su studije već započeli, studentima predstoji malo duži proces: prijava sa detaljnim opisom onoga šta su do sada učili i iščekivanje odgovora u kome će stajati šta, koliko i da li im se bilo šta od onoga što su učili priznaje.

Gdje su najbolji uslovi, koliko košta studiranje i sa kojim se problemima susreću studenti? Pitanja i problema je dosta, mnogi su oko njih spremni da se pomuče, ali većini su univerziteti "preko grane" ipak samo pusta želja.

Prva prepreka sa kojom se studenti suočavaju jeste jezik. Za studente iz RS koji, u veoma malom procentu govore neki strani jezik, sasvim su dovoljan razlog da već na samom početku odustanu. Izuzetaka, naravno, uvijek ima.

Najprestižniji fakulteti

Na listi stotinu najprestižnijih univerziteta u svijetu, trenutno nema nijednog iz našeg regiona. Na listi najprestižnijih univerziteta, prema "Fajnenšel tajmsu", najviše je američkih i britanskih. Najprestižniji je američki University of Pansylvania Wharton. Visoko kotiraju i Harvard Business School, Columbia Business School, Standard Unuversity GSB, MIT Sloan, New York University Stern, University of Chicago Booth, Darmouth College Tuck, Yale School Managment, University of Oxford Said. Najprestižniji britanski univerzitet je London Business School, koji zauzima drugu poziciju na listi sto najprestižnijih u svijetu.

Visok ugled uživaju i University of Cambridge Judge, University of Oxford Said, Lanchaster University Menagment School, Manshester Business School i drugi.

Za upis na ovim univerzitetima, osim dobre volje i poznavanja stranog jezika, potrebno je i mnogo novca. Studenti se uglavnom upisuju na ekonomiju, pravo, arhitekturu, novinarstvo. Uglavnom se polažu testovi opšteg znanja, ali i poznavanja engleskog jezika. Neki univerziteti čak traže da je kandidat upisan na nekom domaćem fakultetu. Ipak, da nije sve u novcu i da se do indeksa može stići i bez vreće para, pokazuje i činjenica da su najprestižniji fakulteti upravo oni sa najboljim studentima.

Aleksandra Milinković, po završetku studija za njemački jezik na Filozofskom fakultetu u Banjoj Luci, odlučila je da dalje usavršavanje i magistarski studij završi na prestižnom Univerzitetu u austrijskom gradu Gracu.

- Bilo je potrebno uraditi mnogo stvari, prvenstveno mislim na ogromno znanje, rad i trud na banjolučkom Univerzitetu, da bi se uzdignute glave prešlo "na onu stranu". Obožavam njemački jezik i mentalitet tamošnjih ljudi - rekla je Milinkovićeva i dodala da jedva čeka da spakuje kofere i krene put Graca.

Austrija je, kaže, zemlja koja pruža mnogo.

- Od šestog razreda osnovne škole znala sam šta želim, a to je bilo da studiram njemački. Mislim da bi većina studenta trebala da pokušava da studije počne ili nastavi negdje izvan naših granica, jer će na taj način, ako ništa drugo, steći ogromno iskustvo - istakla je Aleksandra Milinković.

Ipak, većina studenata iz RS kaže da nema uslove za studiranje u inostranstvu, prije svih finansijske, jer i pored stipendije, za život tamo treba mnogo novca.

Koje uslove je potrebno ispuniti

Uslovi na italijanskim univerzitetima, koji su veoma interesantni posljednjih godina, važe za sve studente iz Evrope. Kandidat mora da posjeduje uvjerenje, kojim dokazuje da je upisao neki domaći fakultet, kao i da ima završenu osnovnu i srednju školu u trajanju od četiri godine. Test iz italijanskog jezika na svim fakultetima u Italiji polaže se do septembra.

Zanimljivi su i austrijski univerziteti. Ova alpska zemlja u osam gradova ima 19 univerziteta, na kojima studira oko 230.000 studenata iz Austrije i inostranstva. Kao obavezan uslov Austrijanci traže da se kandidat upisao na osnovne diplomske studije u svojoj zemlji.

Svjetski univerzitetski servis BiH (SUS BiH) posrednik je svim učenicima i studentima koji žele da svoje znanje usavršavaju van granica BiH. U ovoj organizaciji kazali su da su do prije nekoliko godina imali programe i bili posrednici za odlaske u brojne evropske zemlje.

- Situacija se promijenila. Trenutno možemo da posredujemo samo za odlazak ljudi na studije na neke od izuzetno priznatih austrijskih univerziteta - rekli su u SUS BiH, dodavši da godišnje ima oko 100 zainteresovanih za odlazak na studiranje "preko grane".

U Austriji postoji 19 univerziteta u osam gradova i to u Beču, Kremsu, Gracu, Leobenu, Lincu, Klagenfurtu, Salcburgu i Incbruku.

Da biste mogli predati zahtjev za upis na neki od univerziteta u Austriji potrebno je da ste upisani kao redovan student na jedan od univerziteta u BiH i da ste stariji od 17 godina. Ispunjen zahtjev sa priloženom dodatnom potrebnom dokumentacijom, potrebno je poslati na adresu Univerziteta, a mora biti poslat na adresu univerziteta najkasnije do 1. septembra za zimski semestar ili do 1. februara za ljetni semestar sljedeće godine.

U SUS BiH ističu da se zahtjev, ako ne stigne na vrijeme, odnosno do navedenih rokova, uzima u obzir za sljedeći semestar.

- Dokaz o završenoj srednjoj školi podrazumijeva svjedočanstvo o završenom posljednjem razredu i dokaz o položenoj maturi u kojoj se navode položeni predmeti i ocjene - kazali su u SUS BiH, dodavši da time sebi obezbjeđujete mjesto na fakultetu, a potrebnu dokumentaciju naknadno dostavljate.

Najpristupačniji i najskuplji univerziteti

Relativno je jeftino studiranje na holandskim univerzitetima. Godišnja školarina na CHN University iznosi 1.600 evra, za studentski dom je potrebno oko 300, a isto toliko je neophodno i za hranu. Sjedište univerziteta je u Luvardenu, a nudi smjerove koji su u najvećoj mjeri povezani sa turizmom.
Školovanje u Danskoj takođe je prikladno za pojedince sa Balkana. Većina univerziteta su besplatni, a tamo gdje ima školarine ona iznosi 250 evra. Kandidati koji, na primjer, žele da studiraju arhitekturu na VIA University College ne plaćaju školarinu. Troškovi studiranja u Danskoj - stan i hrana kreću se od 600 do 800 evra.

Bugarska takođe pruža idealne uslove za studiranje. Kandidatima je na raspolaganju čak 51 državni univerzitet, nekoliko privatnih, ali i Američki univerzitet u Blagoevgradu. Najpoznatiji univerziteti su u Sofiji i Velikom Trnovu.

Rumunija je isto tako interesantna destinacija. Zanimljivo je da je skoro četvrtina univerzitetskih profesora u Rumuniji starija od 70 godina, što svrstava rumunske univerzitete među najzastarjelijim obrazovnim institucijama u Evropi.

Američki univerziteti i dalje su najskuplji i najprestižniji u svijetu - pokazalo je istraživanje "Forbsa". Najskuplji je George Washington University, gdje je za godinu školovanja potrebno izdvojiti 40.437 dolara. Ukoliko se dodaju i troškovi stanovanja i udžbenika, cijena dostiže 53.000 dolara. Sljedeći na spisku je američki univerzitet Sarah Lawrence College sa godišnjom školarinom od 40.240 dolara, dok je Vassar College, takođe američki univerzitet sa godišnjom taksom u iznosu od 40.210 dolara na šestoj poziciji najskupljih visokoškolskih ustanova u svijetu.

Školarina na najpoznatijim američkim univerzitetima - Harvardu, Jejlu, Stanfordu ili Kolumbiji je nešto iznad 35.000 dolara, što je niže od nekih manje poznatih koledža, na kojima školarina prelazi i 45.000 dolara godišnje.
Prema "Forbsu", najskuplji univerziteti van granica SAD su švajcarski Franklin College (33.000 dolara godišnje), American University of Paris (32.600 dolara), ali i Imperial College of London sa godišnjom školarinom od 27.800 dolara.

Stipendije Ministarstva prosvjete i kulture RS

U Ministarstvu prosvjete i kulture RS kazali su da u posljednjih šest-sedam godina daju stipendije studentima u inostranstvu, prvenstveno onima na deficitarnim zanimanjima i veterini.

Ministarstvo je ove godine odobrilo 127 stipendija za studente u inostranstvu, od čega 96 stipendija studentima prvog ciklusa, 14 stipendija studentima drugog ciklusa i 17 stipendija studentima trećeg ciklusa.

- Studenti prvog ciklusa studija u inostranstvu primiće 1.250 maraka, studenti drugog ciklusa 1.500 maraka, a studenti trećeg ciklusa 1.800 maraka - rekli su u ovom ministarstvu.

U Francuskom kulturnom centru u Banjoj Luci kažu da Francuska vlada svake godine dodjeljuje studijske stipendije nivoa master 2 (postdiplomski studij) studentima u BiH. Stipendijski program uključuje troškove smještaja i boravka, kao i zdravstveno osiguranje studenta tokom školske godine 2010/2011. Ove godine dodijeljene su četiri stipendije.

- Iz Banje Luke trenutno se četiri ili pet studenata školuje u Francuskoj - kazali su u Francuskom kulturnom centru.

Šta nudi program stipendiranja?

Ambasada Češke Republike u BiH posreduje na nekoliko načina u programu stipendiranja, na češkom ili engleskom jeziku. Studiranje na češkom jeziku podrazumijeva kurs jezika, koji se odvija u Češkoj prije početka ili u toku studija. Iznos stipendije zavisi od konkretnog programa stipendiranja i obično je u visini koja pokriva osnovne troškove studenta (smještaj i ishrana).

Studiranje na privatnim školama za visoko obrazovanje se uglavnom plaća. Kandidat iz BiH može da studira na bilo kojem javnom ili državnom fakultetu, ako ispuni potrebne uslove. Neki od fakulteta nude studiranje i na engleskom jeziku, koje se većinom plaća.

Studiranje studenata iz BiH na češkom jeziku je besplatno.
U slučaju da bude primljen, student ima isti status kao i češki studenti, odnosno ima mogućnost stanovanja u studentskom domu, ishranu u menzi, jeftiniju kartu za gradski prevoz.

Singapur i Kina

U posljednje vrijeme vrlo zanimljive destinacije za studente su Singapur i Kina. U Singapuru je školovanje jeftino, okruženje i kvalitet nastave odlični, nalaze se i ekspoziture poznatih škola iz SAD i Evrope. Treba imati u vidu i da je National University of Singapore sa godišnjom taksom od 27.800 dolara jedan od najskupljih univerziteta u svijetu.

Uvjerenja i dokazi

Uvjerenje o položenim ispitima možete da dobijete u studentskoj službi vašeg fakulteta. Ako ste se tek upisali na fakultet i nemate položenih ispita ova stavka se izostavlja. Da biste studirali na jednom od austrijskih univerziteta potrebno je da poznajete njemački jezik. Ako ga već poznajete, morate da priložite dokaz o poznavanju njemačkog jezika. Bez obzira na dokaz, od vas se može zahtijevati da prije početka akademske godine polažete ispit iz njemačkog jezika. Dokumenta koja dostavljate (diplome, uvjerenja) potrebno je ovjeriti Haškim apostilom, koji možete da dobijete u nadležnom sudu u mjestu stanovanja. Usluga prevoda ovakve vrste dokumenata od sudskih tumača košta obično između deset i 20 maraka po stranici, dok se Apostil za neka dokumenta plaća oko četiri marke po dokumentu, a za neke ne.

Životni troškovi

Prosječni troškovi života za studente u Austriji mogu se približno dobiti, jer oni variraju i zavise od grada u kojem ćete boraviti i mnogo drugih faktora. Mjesečni troškovi stana ili boravka u studentskom domu, kao i prehrane iznose oko 200 evra, dok je za studije i lične potrebe potrebno izdvojiti oko 250 evra.

Najinteresantniji britanski fakulteti

Najveće interesovanje, najprije zbog prestiža, a zatim i na osnovu onoga što nude, vlada za britanske univerzitete. Ova zemlja sa velikim brojem vrhunskih univerziteta jedna je od najzanimljivijih zemalja za studiranje. Od ukupno 1,8 miliona studenata, koliko, prema zvaničnoj statistici, studira u školskoj 2009/2010. godini više od 200.000 je iz inostranstva. Svaki univerzitet ili koledž određuje posebne uslove za upis. Školarine su najveće u Evropi i kreću se od 5.000 do 25.000 evra godišnje, a na prestižnijima su i veće.

University of Warvick je jedan od najboljih univerziteta u Velikoj Britaniji, na kome trenutno studira veliki broj studenata iz jugoistočne Evrope, uglavnom bankarstvo, računovodstvo i finansije. On je jedan od takozvanih "campus univesities", odnosno Univerzitet je udaljen od grada. Brucoši nemaju nikakvih troškova za prevoz, jer su studentski domovi u sklopu univerzitetskog kompleksa. Godišnja školarina na ovom Univerzitetu iznosi 3.145 britanskih funti, smještaj u studentskom domu iznosi između 70 i 115 funti, u zavisnosti od opremljenosti, a studenti, prema istraživanjima, troše u prosjeku od sto do 200 funti sedmično.

Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici i Twitter nalogu.