Tvorac novovjekovne srpske države

Vožd Karađorđe je bio priznat i od strane velikih vojskovođa, a malo pouzdanih podataka ima o njegovom životu prije ustanka, pa su mnogi događaji pretočeni u legendu ili su obavijeni tamom.

Austrijsko-turski rat

Rođen je 15. novembra 1752. (prema nekim izvorima 1762) godine u Viševcu u Osmanskom carstvu, a bio je porijeklom iz siromašne porodice. Njegovi roditelji bili su Petar i Marica Živković iz Masloševa. Brojna porodica se više puta preseljavala, a najduže je boravila u Zagorici. U Topoli se nastanila poslije Kočine krajine.

U jesen 1785. ili u proljeće 1786. godine Đorđe se oženio Jelenom Jovanović iz Masloševa. Potom je, iz više razloga, bio prinuđen da bježi s porodicom u Srem, gdje su ostali do kraja posljednjeg austrijsko-turskog rata. Bjekstvo u Austriju 1876, kao i ono iz 1813. godine, dva su najteža trenutka u Karađorđevom životu.

Pred kraja austrijsko-turskog rata, 1787. godine Karađorđe počinje da ratuje na strani Austrije protiv Turaka. Kao podoficir ratovao je ne oklijevajući da se ogleda sa neprijateljem i ubija ugledne turske junake.

Sredinom 1791. godine zaključuje se mir. Karađorđe dobija unapređenje i medalju za hrabrost i odmeće se u hajduke, gdje predvodi veliku hajdučku družinu. Poslije opadanja hajdučije 1793. godine on se povlači i živi mirno sa porodicom u Topoli.

Događaji pred ustanak

Svištovskim mirom okončan je posljednji austrijsko-turski rat u kojem su Srbi kao dobrovoljci učestvovali na strani Austrije. Ovaj mir nije donio Srbima oslobođenje od turske vlasti, već samo amnestiju.

Prvi srpski ustanak otpočeo je kao lokalna buna protiv dahija, a prerastao u prvu fazu srpske revolucije. Prethodio je Drugom srpskom ustanku 1815. godine koji je na kraju doveo do oslobođenja i stvaranja moderne Srbije. 

Kralj u to vrijeme donosi povećanje zuluma koji su Turci činili nad srpskim narodom, a sam povod za Prvi srpski ustanak je bio krvavi događaj, poznat kao sječa knezova.

Ustanak

Na narodnom zboru u Orašcu Karađorđe je izabran za vođu ustanka i tako je stao na čelo izmučenog srpskog naroda u borbi protiv Turaka 15. februara 1804. godine. Karađorđe je lično obilazio narod i dogovarao sa ostalim vođama tok borbe i pripreme za ustanak. Kao strog i dosljedan, uživao je autoritet u narodu i među drugim vođama. Ostalo je zapisano da su ga se plašili zbog prijeke naravi i zbog spremnosti da bez kompromisa dođe do cilja. Iza njega su ostale mnoge pobjede nad brojnijom i opremljenijom turskom vojskom na Ivankovcu, Mišaru i Deligradu.

U skoro desetogodišnjoj borbi srpskih ustanika protiv ogromnog Turskog carstva (1804-1813), Karađorđe je bio prva ličnost. Njegova djelatnost bila je najznačajnija i najplodonosnija 1804, a sasvim drugačija posljednje godine ustanka. Prvih ustaničkih dana, kad je bila najpotrebnija, zapažena je njegova "neumorima dejatelnost". Osim što se odlikovao u sakupljanju, organizovanju i hrabrenju posrnulih, on je zauzeo radikalan stav prema poturicama i kolebljivcima. Protiv ustanika Turska je redovno slala svoju vojsku pod komandom rumelijskog i bosanskog vezira, kojima su se stalno pridruživale odmetničke vidinske čete Pazvan-oglua i njegovog nasljednika. Svim tim napadima ustanici su uspješno odolijevali, sa izuzetkom 1809. i 1813. godine.

Smrt

Karađorđe je pokušavao da se osloni na Rusiju i 1807. godine stvorena je neka vrsta srpsko-ruskog vojnog savezništva, što je okončano za Srbiju krajnje nepovoljnim Bukureštanskim mirom 1812. godine. Na osnovu toga mira Srbi bi dobili autonomiju, a Turci bi se vratili u Beograd i opet upravljali Srbijom. Tada dolazi do nesloge među ljudstvom što se odrazilo i na djelovanje i akcije naroda.

Karađorđe uviđa da je dalja borba uzaludna i odlučuje da 1813. godine sa još nekim vođama ustanka pobjegne u Austriju, a zatim u Rusiju.

On je po povratku u Srbiju 1817. godine, kako bi se sa Milošem Obrenovićem dogovorio o zajedničkoj akciji za oslobođenje, ubijen u noći između 13. i 14. jula te godine.

Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici i Twitter nalogu.