Srbija se pridružila Rusiji u ratu protiv Otomanskog carstva

Srpska vojska je ubrzo potukla Turke i oslobodila južne srpske gradove Niš, Belu Palanku, Pirot, Kuršumliju, Prokuplje i Vranje. Rat je završen januara 1878. mirom Rusije i Otomanskog carstva u San Stefanu na štetu Srbije, ali su odredbe tog mira izmijenjene na Berlinskom kongresu kasnije iste godine. Srbija i Crna Gora su priznate kao nezavisne države, a Srbiji je priznato teritorijalno proširenje. Austrougarska je dobila mandat da okupira BiH.

Ratna dejstva

U ovom ratu turska vojska pružila je neočekivano žestok otpor Rusima kod Šipke i Plevne, gdje se istakao turski komandant Osman-paša. Poslije ruskih uspjeha u tim mjestima ponovo u rat je ušla i Srbija. U drugi dio rata srpska vojska je ušla pod komandom generala Save Grujuća, podijeljena u pet korpusa. Ofanziva je bila usmjerena prema istoku i jugoistoku. Zauzeti su Kula, Prokuplje, Pirot, Niš, Leskovac, Vranje, a dio srpske vojske prodro je do Gračanice na Kosovu. Kad su Rusi prešli Balkan, Turska je, potpuno klonula, zatražila mir. Primirje je sklopljeno u Jedrenu 17. januara 1878. godine, a potom i mir u San Stefanu 21. februara.

Mir i posljedice

Sanstefanskim mirom ustanovljeno je nezavisno bugarsko kneževstvo, u čiji je sastav ušao veći dio Makedonije, pri čemu su Osmanskoj imperiji oduzete još neke teritorije u Evropi, a Rusiji vraćen dio prostranstva koji su Turci osvojili na azijskom kontinentu. Ovaj mir nije bio po volji Austrougarskoj i Velikoj Britaniji, te je modifikovan na Berlinskom kongresu iste godine.

Glavni aspekt Berlinskog sporazuma od 13. jula bilo je svođenje teritorija velike autonomne kneževine Bugarske na trećinu od onih koje je dobila Sanstefanskim mirom. Srbija je dobila nezavisnost i teritorijalno proširenje. Austrougarska je dobila pravo na okupaciju BiH i zavođenje mira i držanje garnizona u Novopazarskom sandžaku.

Stanje stvoreno Berlinskim kongresom otežalo je u najvećoj mjeri uspostavljanje saradnje između balkanskih zemalja na odbrani zajedničkih interesa. Diobu sanstefanske velike Bugarske Bugari su primili kao tešku nepravdu. Susjedi Bugara, Srbi i Grci, vidjeli su u istoj toj Bugarskoj najveću opasnost po svoj nacionalni opstanak.

Milan Obrenović

Kralj Milan Obrenović bio je knez od 1872. do 1882. godine i prvi novovjekovni kralj Srbije 1882-1889. godine.

Rođen je 22. avgusta 1854. u Marašešti (Rumunija), na veleposjedu svoga oca Miloša, sina Jevrema Obrenovića rođenog brata kneza Miloša Obrenovića. Otac Milana Obrenovića je kao strani najamnik služio u rumunskoj vojsci i poginuo je u borbi sa Turcima kod Bukurešta 20. novembra 1861. Po njegovom rođenju roditelji su se razišli. Poslije pogibije oca, o njemu se starala majka koja je vodila raskošni život aristokratkinje, pa je brigu o njemu preuzeo rođak, knez Mihailo Obrenović. Po sazrijevanju, knez Mihailo šalje ga na školovanje u Pariski Licej.

Poslije ubistva kneza Mihaila Obrenovića u Košutnjaku, na prijedlog ministra Milivoja Blaznavca za novog nasljednika je proglašen Milan Obrenović, koji je tada imao 14 godina. U vrijeme izbora, pošto je bio maloljetan, umjesto njega je vladalo namjesništvo sve do 1872. godine.

Po sticanju punoljetstva, knez Milan Obrenović je 1872. godine preuzeo vlast od namjesništva. Na početku svoje vladavine oslanjao se uglavnom na vojsku, pa je radio na njenom jačanju. U spoljnoj politici oslanjao se sve više na Rusiju.

Pod pritiskom javnog mnjenja objavio je Turskoj rat 1876. godine, ali bez dovoljno diplomatske pripreme završen je porazom Srbije 1877. godine. Iste godine je ponovo stupio u rat na insistiranje Rusije.

Odmah po proglašenju Milana Obrenovića za kralja Srbije 1882. godine, počeo se naglo mijenjati politički život u zemlji. U to vrijeme počinju da se stvaraju političke stranke. Stvorene su buržoaske stranke: Radikalna stranka, čiji je vođa bio Nikola Pašić, Liberalna stranka sa svojim vođom Jovanom Ristićem i Naprednjačka stranka kao lična stranka kralja Milana.

Narod je počeo da biva nezadovoljan vladavinom kralja Milana. Bojeći se narodnog nezadovoljstva, kralj Milan se pozvao na pravo da osnuje stajaću vojsku i naredio da se pokupi oružje naroda i stavi u magacine. Seljaci Timočke krajine pružili su otpor u sakupljanju oružja i po nagovoru radikalne stranke odbili da predaju oružje, što je dodatno poljuljalo njegovu vlast.

Na proslavi Dana Kraljevine 22. februara 1889. godine, kralj Milan je objavio svoju abdikaciju. Silazeći sa prestola, kralj Milan je, po Ustavu, odredio tri namjesnika, koji su vladali do punoljetstva kralja Aleksandra.

Vlada je 14. marta 1892. donijela zakon po kome se kralju Milanu zabranjuje boravak u Srbiji. Samo u slučaju bolesti kralja Aleksandra, Milan je imao pravo da dođe i da ostane u Srbiji za vrijeme trajanja bolesti. U međuvremenu, kralj Aleksandar je izvršio državni udar i proglasio se punoljetnim. Poslije dogovora sa sinom, on se ponovo vraća u Srbiju 7. oktobra 1897. Aleksandar mu je tada dao položaj vrhovnog komandanta aktivne vojske, a Milan je počeo osposobljavati i osavremenjivati.

On se kasnije smrtno razbolio od upale pluća. Koliko su bili jaki bolovi, govori i podatak da je u očajanju često tražio revolver da prekrati sebi muke.

U bunilu je često dozivao vukove, a jednom je i tražio da ga vode u pozorište da gleda komad Rakovskog. Milan Obrenović je umro u Beču, u 47. godini.

Ljubavni problemi

Zbog ljubavnih avantura došao je u buran sukob sa svojom suprugom kraljicom Natalijom. Kralj Milan je vjerovao da mu kraljica radi o glavi zbog njenog rusofilstva, a ona više nije mogla da trpi njegova nevjerstva. Poslije brojnih peripetija, došlo je do pravno sumnjivog razvoda 1888. godine.

Pokušaj atentata

Neposredno poslije završetaka srpsko-bugarskog rata 1885. godine, pokušan je atentat na kralja Milana na vrlo specifičan način. Zavjerenici su uspjeli da se uvuku u Dvor i da istesterišu grede od njegovog kupatila. Samo zahvaljujući budnosti stražara koji su vidjeli podvalu, on se spasio.

Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici i Twitter nalogu.