Pobjeda koja je proslavila srpsku vojsku
Cerska bitka vođena je od 12. do 28. avgusta 1914. godine, a u istoriografiji se spominje i kao Jadarska bitka, jer su glavne vojne operacije vođene u slivu rijeke Jadar.
Po načinu vođenja i ishodu, Cerska bitka predstavlja remek-djelo ratne vještine, a kao izuzetan primjer prelaska iz strategijske odbrane u kontranapad, ona se i danas proučava na najpoznatijim vojnim akademijama, uključujući i američki Vest Point. Ova pobjeda je proslavila srpsku vojsku, jer je ujedno bila i prva saveznička pobjeda u Prvom svjetskom ratu.
Tok borbi
Borbe su počele u zoru 12. avgusta prelaskom austrougarske armije kod sela Batara i Samurovića ade, s ciljem daljeg prodiranja u Srbiju, dok je Druga armija forsirala rijeku Savu i zauzela Šabac. Neprijateljskim snagama su se hrabro suprotstavljali predstražni odredi srpske vojske na Drini sve do 15. avgusta.
Do prvog velikog okršaja na planini Cer došlo je u noći između 15. i 16. avgusta kod Tekeriša, a potom su ogorčene borbe vođene sve do 20. avgusta na frontu širine 50 kilometara i pravcu Šabac-Tekeriš-Krupanj.
Austrougarske snage, koje je predvodio komandant balkanske vojske Oskar fon Poćorek, imale su više od 200.000 ljudi, dobro naoružanih i opremljenih, koji su dejstvovali uz odličnu logistiku i sadejstvo moderne artiljerije.
Vojska Kraljevine Srbije, čiji je vrhovni komandant bio regent Aleksandar Karađorđević, imala je 180.000 vojnika i neviđen moral.
Ispravna strategija
Pobjedi Srba doprinijela je ispravna strategija vrhovne komande, ali i iskustva u modernom ratovanju koja su stekli u balkanskim ratovima.
Austrougarske snage natjerane su na povlačenje u noći između 19. i 20. avgusta, koje se nastavilo i sljedećeg dana. Istjerivanjem neprijatelja do Drine i završnim operacijama, od 21. do 28. avgusta 1914. godine, kada je oslobođen Šabac, okončane su takozvane cerske operacije.
U teškim borbama Austrougarska je imala oko 25.000 poginulih i ranjenih i više od 4. 500 zarobljenih oficira i vojnika. Na srpskoj strani iz stroja je izbačeno 16.045 podoficira i vojnika i 259 oficira, od toga je bilo 2.107 poginulih i 250 zarobljenih.
Vijest da je srpska vojska do nogu potukla austrougarske trupe iznenadila je svjetsku javnost, koja nije očekivala da se jedna mala država, iscrpljena Balkanskim ratovima u prethodne dvije godine, može vojnički oduprijeti velikoj sili.
U izvještaju o porazu austrougarske vojske, austrijski novinar Ervin Kiš je napisao: "Armija je potučena i nalazi se u bezobzirnom, divljem i paničnom bjekstvu. Jedna potučena vojska, ne, jedna razbijena rulja, jurila je u bezumnom strahu prema granici (...) Sjajni su momci ovi Srbi, oni znaju da brane svoju zemlju".
Vojvoda Stepa
Presudnu ulogu odigrala je Druga armija, kao najznačajnija operativna grupa i njen komandant đeneral Stepa Stepanović, koji je izradio plan operativnih dejstava i u ključnom trenutku uputio jedan puk da ovlada grebenom Cer, što je odlučilo ishod bitke. Zbog ovih zasluga, regent Aleksandar je Stepanoviću dodijelio čin vojvode.
Braneći otadžbinu i narod od austrougarske agresije, srpska vojska je pružila primjer bezmjerne hrabrosti i patriotizma, koji će zauvijek ostati u kolektivnoj svijesti nacije.
Pobjeda Srba doprinijela je održanju morala sila Antante, koje su u početku rata gubile bitke na svim frontovima. Zahvaljujući toj pobjedi, Austrougarska je zakasnila s koncentracijom trupa prema ruskom frontu, što je kasnije olakšalo operacije saveznika.
Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici i Twitter nalogu.
