Odlazak doživotnog predsjednika SFRJ

Tito je umro u 15.05 časova, a već u 18 časova Predsjedništvo SFRJ i CK SKJ održali su vanrednu sjednicu u Beogradu i usvojili proglas povodom Titove smrti.

Sahrana

Dan poslije Titove smrti u Beograd je u poslijepodnevnim časovima, stigao sanduk sa njegovim posmrtnim ostacima. On je smješten u Skupštinu Jugoslavije, gdje su mu državni funkcioneri i građani u mimohodima odavali počast.

Mimohodi su bili organizovani po radnim organizacijama i svi zaposleni su bili obavezni da idu na njih, a za sam ulazak u Skupštinu se čekalo i po 15 časova.

Više od 200 stranih delegacija se 7. maja poklonilo kovčegu Josipa Broza u saveznom parlamentu dok je sljedećeg dana sahrani na Dedinju, u Kući cvijeća prisustvovalo 209 delegacija iz 127 zemalja i 700.000 ljudi. Na sahrani su bila četiri kralja, pet prinčeva, šest predsjednika parlamenta, 31 predsjednik država, 22 premijera i 47 ministara, a među njima Sadam Husein, Jaser Arafat, Leonid Brežnjev, Margaret Tačer, Helmut Šmit...

Televizija koja je sve vrijeme prenosila sahranu, nije prikazala trenutak spuštanja sanduka tako da se i danas spekuliše da li je Josip Broz tu zaista sahranjen. Sljedećih desetak godina na svaku godišnjicu Titove smrti su širom Jugoslavije uključivane sirene, te je svako morao na mjestu gdje se zatekao minutom ćutanja da mu oda počast.

Djetinjstvo i mladost

Josip Broz rođen je 7. maja (prema nekim dokumentima 25. maja, kada se slavio Dan mladosti) 1892. godine u Kumrovcu. Otac mu je bio poljoprivrednik Franjo Broz, a majka Marija, rođena Javoršek, bila je Slovenka. Josip je bio sedmo od petnaestoro djece.

U Kumrovcu je od 1901. do 1905. godine završio četvorogodišnju školu. U septembru 1910. godine završio je bravarski zanat i odlazi u Zagreb, gdje se upisuje u Savez kovinarskih radnika, i time takođe postaje i član Socijaldemokratske stranke Hrvatske i Slavonije. Tražeći posao, odlazi u Ljubljanu, Trst, pa ponovo u Zagreb. U maju i junu 1911. Tito je učestvovao u štrajku bravarskih radnika.

Od 1920. godine postaje član Komunističke partije Jugoslavije dok je od 1937. godine njen generalni sekretar. Poslije ubistva Stjepana Radića, KPJ preko Nezavisnih sindikata, letkom koji potpisuje Josip Broz, poziva na masovne proteste, pa je Broz bio prisiljen da pređe u ilegalu, ali ostaje u Zagrebu. Uhapšen je 4. avgusta 1928. godine i osuđen na takozvanom “ Bombaškom procesu”.

Kaznu je služio u zatvorima u Lepoglavi, Mariboru i Ogulinu. U martu 1934. godine je izašao iz zatvora. Poslije toga u partijskom radu počinje da koristi ime Tito.

Rat i poratni period

U Drugom svjetskom ratu Tito je bio nesporni vođa komunističkog partizanskog pokreta otpora i glavni organizator strategije i taktike partizanskog tipa ratovanja, kao i političkih odluka koje će oblikovati buduću Jugoslaviju. Tito je iz Drugog svjetskog rata izašao sa činom maršala, kao legendarni vođa antifašističkog pokreta. Bio je jedini vrhovni komandant u Drugom svjetskom ratu koji je ranjen u borbama na Sutjesci.

Poslije rata ukinuo je monarhiju i višestranački sistem i odmah 1945. izabran za predsjednika Vlade i ministra odbrane, da bi predsjednik države postao 1953. godine.

Na najvišu funkciju je biran sedam puta, s tim što je doživotni predsjednik države i partije postao maja 1974. godine, a bio je ujedno i vrhovni komandant oružanih snaga i Savjeta nacionalne odbrane.  

U zanosu revolucionarne “pravde” odmah poslije rata, pod maskom “borbe protiv saradnika okupatora”, komunisti pod Titovim vođstvom surovo su se obračunali sa ideološkim i političkim protivnicima, čime je nepovratno uništen čitav građanski sloj.

Tito je bio strateg cjelokupne spoljne politike u NOB-u, a poslije pobjede i obnove zemlje, od 1956. okreće se prevashodno spoljnoj politici i jačanju položaja zemlje na međunarodnoj sceni.  Sa liderima Indije i Egipta Nehruom i Naserom inicirao je osnivanje Pokreta nesvrstanih zemalja 1961. godine u Beogradu.

Sve Titove žene

Titova prva supruga bila je Ruskinja Pelagija Denisovna Belousova - Polka. Kada je Tito poslije “Bombaškog procesa” završio na robiji, Pelagija se razvela od njega i vratila u Sovjetski Savez. Sa njom Tito ima sina Žarka.

Druga Brozova supruga bila ja Ana Koening. Bila je 22 godine mlađa od Tita, a brak je trajao samo godinu jer je ona 1937. godine optužena da špijunira za Gestapo i strijeljana.

Ubrzo je u Titov život ušla Herta Has. Početkom Drugog svjetskog rata rodila mu je sina Aleksandra - Mišu, ali se Tito s njom nikada nije službeno vjenčao. Početkom rata Herta je uhapšena i završila je u ustaškom zatvoru.

Dok je Herta bila u zatvoru, Tito se u Beogradu spanđao sa Davorjankom Paunović-Zdenkom, koja je 1946. godine umrla od tuberkuloze.

Najpoznatija javnosti je Titova peta žena Jovanka Budisavljević, 32 godine mlađa od njega. Vjenčali su se tek 1952. godine, poslije ljubavničkog staža dugog nekoliko godina, a ona je ostala uz Tita sve do njegove smrti.

Spekulacije

Još od perioda Drugog svjetskog rata gromoglasno su promovisane priče da je Broz zapravo neko drugi ko je preuzeo identitet zagorskog vodnika koji je poginuo u Prvom svjetskom ratu. Kao potencijalni kandidati su isticani razni ruski aristokrati, mađarski grofovi i jevrejske lutalice.

Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici i Twitter nalogu.