NATO položio jaje u nekadašnje Staljinovo gnijezdo
Vojni aerodrom Kučovo u Albaniji koga su nekad zvali i Staljinovim gradom, nakon njegove rekonstrukcije u koju je uloženo oko 50 miliona evra, ubuduće će koristiti i NATO snage, a planovi da se u ovoj zemlji uskoro uspostavi i pomorska baza, trebalo bi ovom vojnom savezu da omogući novu logističku tačku na mapi Evrope, ali i da omogući lakšu “kontrolu” strateških pomorskih i kopnenih puteva, odnosno za eventualnu vojnu podršku operacijama u širem prostoru istočnog Sredozemlja i crnomorskog regiona.
Smatraju ovo sagovornici “Glasa Srpske”, nakon što je 4. marta u Albaniji, uz prisustvo visokih vojnih zvaničnika ozvaničen rad pomenutog aerodroma u Albaniji, koja je od 2009. godine jedna od članica NATO-a. Prema njihovim riječima, otvaranje avio-baze Kučova i najavljena izgradnja pomorske baze u Draču dio su velikog strateškog plana NATO-a. Još na velikim vježbama NATO-a održanim 2021. i 2023. godine provjeravan je brzi razmještaj američke vojske iz kontinentalnog dijela SAD na prostor Sredozemnog mora. Ubuduće za takve vježbe Kučova se biti glavna baza za prihvat američkih snaga i njihove aktivnosti u tom regionu.
Zaostavština
Ono po čemu se ova bazu izdvaja u odnosu na sve u regionu jeste postojanje podzemnog skloništa za borbene avione. Jedan sličan nalazi se na aerodromu Slatina ukopan u planinu Goloeš. Izgrađena je 1950-ih godina kada je Albanija bila blizak saradnik Sovjetskog saveza. Nalazi se 85 kilometara južno od glavnog grada Tirane i prema pisanju tamošnjih medija predviđena je da se po potrebi koristi za prihvat lovačkih aviona iz Italije i Grčke koji su zaduženi za zaštitu albanskog vazdušnog prostora u okviru Integrisanog sistema protivvazdušne i protivraketne odbrane NATO-a. Takođe, italijanska i grčka avijacija pokrivaju Crnu Goru i Sjevernu Makedoniju i obje zemlje kao i Albanija obavezne su da imaju bazu u koju mogu da slete saveznički lovci.
U vrijeme kada je baza završena 1955. godine odnosi Beograda i Moskve su išli u smjeru poboljšanja. Albansko rukovodstvo početkom šezdesetih godina prošlog vijeka, razočarano destaljinizacijom SSSR-a, okrenulo se Kini. U Kučovo su dostavljeni kineski lovci i otvoren je tehnički remontni zavod za održavanje svih letjelica albanske avijacije. U vrijeme pobune 1997. godine civili su ušli u bazu i lomili dijelove aviona i pokrali sve što se dalo odnijeti.
Poslije tih događaja baza je postala skladište na otvorenom za stare kineske lovce koji su prikupljeni sa svih aerodroma. Nakon što se Albanija okrenula ka NATO-u počeli su radovi u toj bazi i ona je dobila novi kontrolni toranj, popravljena je pista, kao i ostale površine aerodroma. Sada je to savremena baza sa dvije poletno-sletne staze dužine 2.853 i 2.500 metara. Otvaranje ove avio-baze Kučova i najavljena izgradnja pomorske baze u Draču dio su velikog strateškog plana NATO-a. Ova dva objekta u Albaniji zapravo su zamišljeni kao glavna brana ruskoj avijaciji i mornarici u ovom dijelu svijeta. Smatra ovo vojni analitičar Boriša Mandić, navodeći da to što baza neće biti u vlasništvu Albanije, već samog NATO-a ne čudi, jer Alijansa ima politiku kukavice, ptice koja polaže jaja u tuđe gnijezdo.
Koridori
Mandić kaže da je njeno otvaranje vrlo uznemirujuće jer, kako je pojasnio, niko razuman na Balkanu, ko zna kako smo prošli u istoriji, ne voli da mu u komšiluku bude jaka američka i NATO snaga u vidu avijacije. Dodaje da je poenta otvaranja nove baze u Albaniji u tome da se napravi mreža aerodroma Alijanse u ovom dijelu Evrope.
- Kučova je aerodrom jugoistočno od Tirane, onda ide Petrovec - Skoplje, zatim Golubovci kod Podgorice i Dubrava - Tuzla. To će biti nova mreža isturenih aerodroma za prebacivanje strategijske avijacije NATO-a. To je deo šireg plana njihovih stratega, da imaju mrežu aerodroma koji su funkcionalni i dobro pozicionirani. Imaju i povoljne meteo-uslove, imaju kompletnu infrastrukturu da ih sutra zaposednu. Važno pitanje je faktor vreme, transport jedinica ne trpi odlaganje, sve mora da se prebaci brzo, jednostavno i efikasno, sa transportnim avionima. Takođe, na ovo se može gledati i iz strategijskog i geopolitičkog ugla. Na ovaj način se obezbeđuje i linija Avijano, Katanija - Sicilija, Kučovo - Albanija i naravno, Indžirlik - turska baza. To je jedna strategijska linija sve u zaštiti energenata iz Srednje Azije koji idu prema zapadu, odnosno prema Italiji. Sve se gradi da bi se obezbedili energenti, ne zbog ljudskih prava i demokratije. Predviđa se ogromna magistrala iz Srednje Azije, nafta, gas, da dođe do Italije što pre - kaže Mandić.
Pojašnjava da u bazu Kučova mogu sletjeti tri lovačka puka, što je oko 70 aviona, plus ostala logistika, a o transportnim avionima, kaže, da ne govorimo. Moćna avio-baza, njeni ogromni kapaciteti, zapravo su NATO odskočna daska, jer je Alijansi, kako je istakao, najvažnija druga strategija.
Prema njegovom mišljenju, sve se obnavlja i gradi da se što više ojača front prema Rusiji, da se smanji uticaj ruske politike, ruskog prisustva i na Balkanu i u ovom dijelu Evrope.
- Sad je to najviši nivo. Ta baza Kučova i čuvena luka u Draču koja se sprema biće glavne brane ruskoj mornarici. To je štit za Otranska vrata - ubijeđen je Mandić, dodajući da je Albanija geopolitički važna zemlja, jer je ona svojevrsna kapija u Sredozemno more.
Velika Albanija
Slično mišljenje dijeli i vojni ekspert i penzionisani pukovnik Vojske Srbije Sreten Egerić. Stava je da Albanija na ovaj način pokušava zadovoljiti i ostvariti neke od svojih strateških ciljeva - stvaranje velike Albanije, pod NATO kišobranom.
– To je moja procena, za koju smatram da nije daleko od istine. Otvaranje ovih vojnih baza sad njima uliva sigurnost da su oni bitan faktor na Balkanu. Kada je u pitanju NATO, aerodrom Kučova je za njih bitan jer se preko njega može obezbediti potpuna kontrola Otranskih vrata i Sredozemnog mora. Iako na prvu ne deluje tako on se nalazi blizu i Bosforskog moreuza, što znači da se na taj način može kontrolisati i ulaz u Crno more. Kučova se naime nalazi dovoljno blizu, ali i daleko od Crnog mora, a što znači od Rusije - navodi Egerić za “Glas Srpske”.
Kada je u pitanju planirano pretvaranje i dijela luke Drač u vojnopomorsku bazu za potrebe NATO saveza, izražava skepsu da će to biti i tehnički izvodljivo, jer je albanska obala u tom dijelu pjeskovita i plitka.
Mišljenja je da će se dvije strane najvjerovatnije dogovoriti da obnove pomorsku bazu kod Valone, koja je takođe nekada bila vojna luka bivšeg Sovjetskog saveza.
Preko puta zaliva Valone nalazi se ostrvo Sazan, na kom se nalazila u to vrijeme moderna vojna baza za potrebe sovjetskih podmornica. Tamo još uvek postoje uređeni prilazi za podmornice - kaže Egerić.
Vojni analitičar Vlade Radulović ukazuje da ova priča o izgradnji NATO baza u Albaniji nije od juče te da se radi o finalizaciji ranije postignutih dogovora.
- Na ovaj način se Albanija pretvara u jednu značajnu logističku tačku na mapi Evrope, jer će otvaranje aerodroma Kučova, ali i pomorske baze, omogućiti prihvat NATO aviona i brodova koji se nalaze u Jadranu, odnosno Sredozemlju. Naravno, nikako ne bi trebalo zaboraviti pomenuti da Albanija ima značajan geografski položaj. Ona se naslanja na Severnu Makedoniju i Bugarsku što NATO savezu obezbeđuje jedan koridor prema Crnom moru, ali i učvršćuje dosadašnji položaj ove alijanse na prostorima zapadnog Balkana, pogotovo ako znamo da u Severnoj Makedoniji postoji značajan vojni poligon za NATO obuku - kaže Radulović za “Glas Srpske”.
Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici i Twitter nalogu.
