Manastir Ćelije utočište arhimandrita Justina Popovića
Ako je vjerovati narodnom predanju kralj Dragutin Nemanjić (1282–1316) je, kao ktitor, naredio da se manastir Ćelije kod Valjeva izgradi na skrovitom mjestu, daleko od zlonamjernika i rušitelja u kanjonu rijeke Gradac, nedaleko od u pećinama urezanih monaških isposnica, kelija ili ćelija.
Do ove svetinje nekad se stizalo pješice ili na konjima, kroz stjenovite i šumovite predjele a sad uskim, strmim i pomalo opasnim asfaltnim putem na kraju koga, iznenada, na proplanku bljesnu zidovi, manastirska crkva i konaci.
U porti manastirskoj kao zuj pčela šume stoljetni borovi, čempresi i jele a izvan zidina gusta bjelogorična i crnogorična šuma.
I ovaj, kao i ostali srpski manastiri i bogomolje bio je centar duhovnosti srpskog naroda pod dugim i teškim turskim ropstvom pa su ga zavojevači često rušili i palili ali je on, voljom i snagom naroda ubrzo vaskrsavao na istom mjestu još ljepši svjetliji i svetiji.
Duhovnik i arhimandit Hadži Ruvim je zapisao: "Neka bude poznato svakom bratu (Srbinu) da u ratu 1791. godine dođe paša od Skadra Bušatlija sa Arnautom i poara predel valjevsku i crkve i manastire izgore... Izgoreše manastiri Bogovođa i manastir ćelije Svetog Arhangela..."
Na ulazu u crkvu posvećenu Svetom arhanđelu Mihailu nalazi se grob sa nadgrobnim spomenikom vojvodi Iliji Birčaninu. Kada su turske dahije na valjevskom mostu 1804. godine organizovale sječu knezova i posjeke kneza Aleksu Nenadovića i Iliju Birčanina, vojvodino tijelo je uzeo njegov momak a kasnije junak Prvog srpskog ustanka Miloš Kedić i sahranio ga u porti manastira Ćelije.
Na spomeniku je nepoznati pjesnik zapisao "Grob tvoj svetli svima svetli, svima sjaji, i u tmini vek stoleće prođe minu, klanjaju se plaču ljube naraštaji i dive se prvoj žrtvi Birčaninu".
Hram je ponovo spaljen 1810. godine a vladika Nikolaj Velimirović je zapisao da su crkvu obnovili građani Valjeva porijeklom Jermeni kada je napravljeno i oštro kube u jermenskom stilu.
Punih devet godina u manastiru Ćelije bila je Karađorđeva vojna bolnica a u oslobođenoj Srbiji Miloša Obrenovića u njemu je bila osnovna škola intedantskog tipa.
U prekrasno uređenoj porti, kao neme sjenke promiču monahinje radeći svakodnevne poslove. Ima ih i na njivi izvan manastirske ograde, na monaškom groblju pored male kapele od sige prošarane trakama crvenog kamena. Sestrinstvom od 25 monahinja godinama rukovodi mudra igumanija Glikerija Janjić, koju je, u vrijeme ovih posjeta teško vidjeti.
Sa druge strane crkve je grob arhimandrita i duhovnika, bogoslova i filozofa Justina Popovića. Gorostasne figure intelektualca i mudraca, koji je, u ovom manastiru, izolovan i odbačen od komunističkih vlasti živio i stvarao od 1947. do 1979. godine.
Iz njegove bogate biografije izdvajamo da je rođen na Blagovijesti u Vranju, završio Bogosloviju u Beogradu kod Nikolaja Velimirovića, studirao teologiju i Petrovgradu i Oksfordu, doktorirao na Atinskom univerzitetu, službovao je u Prizrenskoj i Karlovačkoj bogosloviji kao i u Čehoslovačkoj.
Pred Drugi svjetski rat osnovao Srpsko filozofsko društvo u Beogradu.
Poslije rata zatvaran od vlasti a bilo je planirano i njegovo strijeljanje.
Iza ovog skromnog čovjeka ostalo je napisano 12 knjiga žitija svetih, na stotine članaka i manjih spisa i sve to štampano u 33 toma Sabranih djela. Prema njegovom ličnom zapisu pred Drugi svjetski rat je imao viziju raspetog Hrista.
U manastir Ćelije, kod ovog duhovnika, godinama su dolazili duhom posustali i bolesni da ih snagom svog duha posavjetuje i izliječi. I danas na njegov grob, zatrpan cvijećem dolaze nevoljnici tražeći pomoć od Ave Justina.
U knjizi "Prepodobni Justin Novi Ćelijski" koju je po blagoslovu episkopa Valjevskog Milutina izdao manastir Ćelije zapisano je niz čudesnih iscjeljenja vjernika dok je Ave bio živ ali i na njegovom grobu.
- Krstivoje Antonijević iz Bogatića trebalo je da ima tešku operaciju. Bio je na Avinom grobu i bez hirurškog zahvata ozdravio - zapisano je u knjizi.
- Godine 1996. Nenad, sin Milenka iz Valjeva, koji nije mogao da hoda sam došao je na Justinov grob da mu se čita molitva. Nakon sedam dana je prohodao i došao na Avinvječno počivalište da zablagodari čudotvorcu - stoji u knjizi.
O životu i djelu Justina Popovića đakon Nenad Ilić snimio je dokumentarno–igrani film "Ave Justin". Igumanija Glikerija je odlučila da se prihodima od filma u blizini starog gradi novi hram koji je skoro završen. Tu će biti prenesene i mošti oca Justina.
Arhimandrit Justin Popović umro je na dan svog rođenja na veliki pravoslavni praznik Blagovijesti. Kažu da se, nakon srčanog udara, desetak dana prije upokojenja, molio, da umre baš na Blagovijesti. Bog mu je molitvu uslišio.
Dijete
Jedna žena iz Grčke nije imala djece, bila je na Avinom grobu i odnijela grumen zemlje sa groba. Tu zemlju je stavila u čašu sa vodom koju je pila. Kasnije je rodila dijete. Bilo je to 1985. godine, piše u knjizi
Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici i Twitter nalogu.
