Lister prvi ubijao bacile - početak anestezije u 19. vijeku se desio na današnji dan 1867. godine
BIJELjINA - Britanski hirurg Džozef Lister /1827-1912/ obavio je na današnji dan 1867. godine u Glazgovu prvu hiruršku intervenciju u istoriji medicine pod antiseptičkim uslovima, operišući svoju sestru Izabelu.
LISTER OTKRIO METOD ZA UBIJANjE MIKROORGANIZAMA
Lister je bio hirurg, istraživač i osnivač antiseptičke hirurgije. Njegova istraživanja primarno su bila usmjerena na proučavanje mikroskopskih promjena u tkivima izazvanih upalnim procesom.
Kada se upoznao o Pasterovom otkriću o mikroorganizmimima, objavljenom 1864. godine, Lister je odmah u već započetim istraživanjima primijenio njegova razmišljanja o klicama, nakon kojih je zaključio da su upale u hirurškim ranama posljedica ulaska mikroorganizama i njihovog daljeg razvijanja.
Kako Pasterovo rješenje ubijanja klica toplotom nije bilo moguće primijeniti na živim organizmima, Lister je odlučio da istraži primjenu hemijskih sredstava za uništavanje mikroorganizama u rani.
Nakon primjene karbolne kiseline /poznate kao fenol/ za sterilizaciju hirurških instrumenata i čišćenje rana, Lister je kod svojih pacijenata postigao značajno smanjenje postoperativnih infekcija.
Time je hirurške intervencije učinio bezbjednijim po život bolesnika, koji su do tada masovno umirali zbog infekcije postoperativne rane.
"RAJSKI GAS" ZA VAĐENjE ZUBA U 19. VIJEKU
I anestezija je bila veliki problem u davna vremena, a prva sredstva koja su korištena za anesteziju kod bolesnika sa povredama bili su - marihuana i opijum.
Prave anestezije nije bilo sve do 19. vijeka, tada su započela prva istraživanja u ovoj oblasti.
Tokom 1800. godine britanski hemičari Hemfi Devi i Tomas Bedos opisuju neka svojstva azotnog suboksida /oksidula/, "rajskog gasa", ali u tim danima ovo sredstvo je korišteno samo za zabavu.
"Rajski gas" za anesteziju tokom operacija prvo je koristio američki zubar Horas Banir, koji 1844. godine obavio vađenje zuba uz upotrebu azotnog suboksida.
Ipak, on je brzo izgubio podršku medicinskih krugova zbog stručne greške usljed koje je preminuo pacijent.
Drugi značajan lijek koji se koristio u anesteziji bio je hloroform, otkriven 1831. godine njegova efikasnost potvrđena je 1847.
LONG I PIROGOV - PIONIRI ANESTEZIJE
Anesteziju je utemeljio Oliver Vendel Holms 1846. godine, a modernu anesteziju Džozef Lister.
U martu 1842. godine u Danilsvilu, u američkoj saveznoj državi Džordžiji, doktor Kraford Long prvi primjenjuje anesteziju u toku operativnog zahvata, dajući je svom prijatelju, koji je, takođe, bio školski učitelj James Venabl prije ekscizije /izrezivanja/ jedne ciste iz njegovog vrata.
Prvu uspješnu operaciju pod anestezijom na ratištu 1847. godine izvršio je ruski hirurg Nikolaj Ivanovič Pirogov.
Do 19. vijeka anestezija nije primjenjivana u medicini, pa su ljudi tokom operacije osjećali jak bol. Zbog toga je uz ljekara bila osoba zadužena da umiri pacijenta.
Posebno je bilo bolno kada su ljude operisali stari Grci i Rimljani. Grci su vršili operacije samo kada je to bilo neizbježno, a najčešće su umirale trudnice, i to pri porođaju.
Pacijenti su u to doba umirali jer se tada nije znalo za viruse, bakterije i ostale patogene mikroorganizme, pa se nije ni poklanjala dovoljna pažnja sterilnosti instrumenata.
Hirurški zahvati prije izuma anestetika bili su veoma mučni. Američki zubar Vilijam Morton pokazao je da pacijent koji udiše pare etera gubi svijest i ne osjeća bol za vrijeme hirurškog zahvata.
prvi imunitet u 18. vijeku, a za porođaj "porodična kliješta"
Od 17. vijeka razvoju medicine doprinio je novi duh istraživanja i posmatranja koji je unio revoluciju u sve nauke.
Jedan od najvažnijih preokreta označilo je otkriće engleskog ljekara Vilijama Harveja da srce pumpa krv po cijelom tijelu.
Zarazivši jednog dječaka blagom bolešću /boginjama/ 1796. godine engleski ljekar Edvard Džener stvorio mu je imunitet na smrtonosne boginje. Razvoj Dženerove metode omogućio je danas zaštitu od mnogih, u staro doba fatalnih bolesti.
Sve do 18. vijeka, trudnoća je često završavala smrću majke ili djeteta.
Mađar Ignac Semelvajs ukazao je na to da nedovoljna čistoća ubija majke, pa je poboljšanom higijenom spasio osam do deset života.
Da bi održao u životu djecu tokom dugog porođaja, škotski ljekar Vilijam Smeli izumio je u 18. vijeku "porodična kliješta".
Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici i Twitter nalogu.
