Lažne pasoše traže fudbaleri i azilanti
Leonardo Santjago, fudbaler iz Brazila, uhvaćen je 2000. godine sa lažnim portugalskim pasošem. Imao je tada samo 17 godina i već je bio zvijezda u usponu u roterdamskom Fejenordu, a zahvaljujući lažnom pasošu mogao je da izbjegne stroge propise koji se odnose na igrače u evropskim fudbalskim klubovima, koji nisu iz EU.
Ovo nije jedini ovakav slučaj. Posljednjih godina, u Francuskoj, Italiji i Španiji otkriveno je još mnogo ovakvih "Leonarda", koji su igrali u klubovima poput Intera, Lacija, Monaka i Sent-Etjena. Od falsifikovanih dokumenata koristi su imali kako igrači, tako i timovi. Prema zakonima Francuske i Italije, u fudbalskim klubovima smije da igra ograničen broj igrača iz neevropskih zemalja. U Holandiji strani fudbaleri smiju da igraju za domaće klubove samo ako su plaćeni najmanje 503.000 evra godišnje.
Pitanje je odakle tolikim igračima falsifikovani pasoši. Leonardo je lažni pasoš dobio 1999. godine od svog agenta. Policijskom istragom utvrđeno je da je jedan od 200 blanko pasoša ukradenih iste godine iz konzulata Portugalije u Cirihu.
Provala u portugalski konzulat samo je jedna od mnogih koje se pominju u povjerljivom izvještaju holandske vlade objavljenom još 2000. godine. U izvještaju pod nazivom "Bezbjednosne norme u diplomatskim predstavništvima" pobrojane su brojne ambasade i konzulati evropskih zemalja koje su orobili "zločinački sindikati" iz centralne i istočne Evrope i pri tom ukrali nebrojeno mnogo pasoša i viza-stikera.
Bande su u nekim slučajevima, kako kaže izvještaj "koristile veoma nasilne metode", da bi provalile u "slabo obezbijeđena" diplomatska predstavništva. Provalnici su koristili tehnike "rada" iz domena nekadašnjih obavještajnih agencija.
Prema drugom izvještaju, koji je sačinilo holandsko Ministarstvo spoljnih poslova, u periodu od decembra 1998. do proljeća 2000. stotine blanko pasoša ukradeno je iz ambasada Holandije, Španije, Portugalije i Austrije u Luksemburgu. Slično se događalo u Beču, Ženevi, Lozani, Briselu i drugim velikim evropskim gradovima. Nadležni su dugo ćutali o tom novom talasu kriminala, međutim na zahtjev portala "Handelsblad" holandsko Ministarstvo spoljnih poslova potvrdilo je postojanje ovih organizovanih i koordiniranih kriminalnih aktivnosti na području Evrope.
Fudbaleri sa karijerom u evropskim klubovima nisu jedini koji su zainteresovani za neispunjena lična dokumenta. Pomoću ukradenih belgijskih pasoša Abdesatar Daman i njegov saučesnik u decembru 2001. godine uspjeli su da dođu do Ahmeda Šaha Masuda, lidera Sjeverne alijanse, koja se u Avganistanu zajedno sa Amerikancima borila protiv mudžahedina, i izvedu samoubilački bombaški napad u kojem je stradao i Masud.
U povjerljivom izvještaju Ministarstva spoljnih poslova Holandije kaže se da se ukradeni pasoši koriste za otvaranje bankovnih računa, ugovaranje poslova u vezi sa nekretninama i putovanja. Trgovcima ljudima, ilegalnim imigrantima i kriminalcima neispunjeni pasoši mogu da budu sredstvo ne samo za neometan ulazak u željenu državu, nego i za slobodno kretanje cijelim šengenskom zonom, koju čini 25 zemalja članica Evropske unije. I dok su spoljne granice EU dobro čuvane, unutar zone pasoši se rijetko provjeravaju. Trgovci ljudima viza-stikere prodaju onima koji traže azil u EU ili žele da ilegalno borave na teritoriji ujedinjene Evrope.
Da bi se spriječila zloupotreba ukradenih dokumenata, carinici na spoljnim granicama šengenske zone na raspolaganju imaju takozvani Informacioni sistem šengena (SIS). U njemu su pohranjeni podaci ne samo o osobama i vozilima koje traže policije zemalja članica šengena, nego i podaci o svim blanko dokumentima nestalim ili ukradenim iz zvaničnih institucija. Prema informacijama iz holandske policije, u bazi podataka pohranjene su informacije i ukupno 341,956 isprava. Ipak, podaci iz SIS-a ne koriste se baš pri svakoj provjeri lica koja ulaze na teritoriju šengenske zone.
Trgovina blanko dokumentima je biznis koji donosi velike pare. "Kriminalci, trgovci ljudima i oni koji traže ilegalni azil voljni su da plate sve veću cijenu za dokumenta i pasoše", tvrdi se u povjerljivom izvještaju. Zavisno od željene države i vrste dokumenta, cijene se kreću od 500 do 11.000 evra. "Moguća šteta je u najmanju ruku stotinu puta veća", navodi se u dokumentu.
Poslije serije provala prije nekoliko godina, ambasade i konzulati su prestali da pohranjuju veće količine blanko dokumenata.
U holandskim opštinama takođe više ne drže veliki broj blanko isprava, tako da kradljivci pasoša sada moraju da pronađu nove mete. U bar jednom slučaju su je našli: u julu 2008. godine bijeli kombi je opljačkan u Mančesteru. U vozilu u kojem nije bilo obezbjeđenja bilo je 3.000 blanko pasoša i viza-stikera namijenjenih diplomatskim predstavništvima Velike Britanije.
Šteta
Prije nekoliko godina zvaničnici holandske carine procijenili su da samo u Holandiji šteta zbog prevara, koje se načine pomoću falsifikovanih dokumenata, iznosi tri milijarde evra godišnje.
PREVEO: Milenko Kindl
Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici i Twitter nalogu.
