Karl-Eduard fon Šnicler - od crnog do crvenog kanala
Toliko radosti Njemačka u svojoj istoriji nije doživjela. Održavani su zvanični i nezvanični prijemi; orkestri su svirali na ulicama; ustanove, crkve, pozorišta i radnje bili su otvoreni sve vrijeme, da bi mogli da prime građane Njemačke Demokratske Republike, od kojih su mnogi tada prvi put u životu iskoristili pravo da putuju. Gradonačelnici Zapadnog i Istočnog Berlina sreli su se na Potsdamskom trgu 12. novembra i dogovorili se o raznim oblicima saradnje; ponovno ujedinjenje Njemačke počelo je na administrativnom nivou.
Ovako je istoričar Volter Laker slikovito prikazao trenutak kada je 9. novembra 1989. godine otvoren Berlinski zid, što je označilo skori početak njegovog rušenja i najavilo ujedinjenje Njemačke.
Njemačka će ove godine proslaviti 20 godina od tog simboličnog događaja, koji je predstavljao kraj jednog sistema i ere. Ideološka podjela jednog naroda posebno je bila izražena u političkoj propagandi, koju su sprovodila dva zavađena tabora, kako između sebe, tako i unutar svojih granica. Najupečatljivija pojava tog hladnoratovskog razdoblja bio je Der Schwarze Kanal (Crni kanal), serijal emisija političke propagande koji se emitovao jednom sedmično na istočnonjemačkoj televiziji, Deutsher Fernsehfunk (DFF).
Emisiju je od marta 1960. godine do kraja oktobra 1989. godine vodio Karl-Eduard fon Šnicler i svih tih godina napadao je Zapadnu Njemačku i zapadni imperijalizam.
Dvadesetominutni program se obično emitovao ponedjeljkom oko 21.30 časova, prije ili poslije filma ili neke druge gledane emisije, s ciljem da se privuku gledaoci.
U svakoj emisiji prezentovani su inserti iz zapadnonjemačkih televizijskih programa, upotpunjeni komunističkim komentarima. Ime i koncept emisije bili su u početku reakcija na zapadnonjemačku emisiju Die Rote Optik (Crveno gledište), koju je uređivao novinar Tilo Koh. Ona se emitovala od 1958. do 1960. godine i bavila se analizom istočnonjemačkih televizijskih isječaka.
Iako je program bio primarno namijenjen stanovnicima Istočne Njemačke, kreatori emisije su željeli (makar u početku) da zainteresuju za nju i stanovnike Zapadne Njemačke, koji su mogli da prime signal DFF.
Zapadnonjemačke televizije (posebno ARD) mogle su, zbog specifične geografije podijeljene zemlje, da se gledaju u skoro svim krajevima Istočne Njemačke, sa izuzetkom dijelova Istočne Saksonije oko Drezdena. Dok su se radio signali internacionalnih emitera poput Bi-Bi-Sija ili lokalne radio-stanice iz Zapadnog Berlina, EIAS, koju su podupirali Amerikanci, mogli ometati, bilo je diplomatski i tehnički nezgodno da se blokira zapadnonjemačka televizija, a da se ne izazovu kontramjere sa suprotne strane.
Rješenje je, prema urednicima Deutsher Fernsehfunka bilo u snimanju dijelova emisija ARD i ZDF, koje su bile nepoželjne na Istoku i njihovo reemitovanje na glavnom DFF1 kanalu sa komentarima koji pojašnjavaju "pravo" značenje priloga ili kako je bio "netačan" ili "pogrešan".
Fon Šnicler se koristio formulom koju je razvio šef nacističke propagande Jozef Gebels, upotrebljavajući neprijateljske snimke sa svojim komentarima da žigoše zlo sa one strane Berlinskog zida. Tako je on osvijetlio položaj mladih narkomana u Hamburgu i drugim zapadnonjemačkim gradovima ili rasističke napade na strance. Naslađivao se snimcima neonacističkih skupova ili izvještajima o rastu kriminala na Zapadu. Uživao je u otkrivanju nacističke prošlosti zapadnonjemačkih političara.
Fon Šnicler nikada nije istražio mračnu stranu sopstvenog društva, Demokratske Republike Njemačke, gdje su kriminal i drugi problemi bili veći nego što se to željelo priznati.
Na kraju, jaz između njegovih komentara i svakodnevnog života njegovih gledalaca postajao je sve veći i rezultirao je njegovim padom 30. oktobra 1989. godine, deset dana prije nego što je Zid otvoren. Fon Šnicler je bio prinuđen da sa gađenjem posmatra kako komunistički "revizionisti" pod Hansom Modrovom "prodaju" WDR.
Karl Eduard fon Šnicler nije bio tipični komunista. Rođen je 1918. godine u Berlinu, kao sin njemačkog diplomate aristokratskog porijekla i bio je daleki rođak njemačkog monarha. Odrastao je u Kelnu pohađajući internat u Bad Godesbergu. Priključio se Socijaldemokratskom pokretu mladih (SAJ) 1932. godine, samo nekoliko mjeseci prije nego što će Hitler doći na vlast. Da ovo nije bio mladalački hir, svjedoči i to da je odbio da se pridruži studentskoj nacističkoj organizaciji Njemačkom frontu rada, iako je to bila obaveza, zbog čega je morao da odustane od studija medicine 1937. godine. Kasnije je završio ekonomiju, prije nego što je 1940. godine regrutovan. Kada je 1941. godine ranjen, prebačen je u Francusku, gdje je 1943. godine stupio u kontakt sa francuskim pokretom otpora. Kada je uhapšen, uspio je da pobjegne i domogne se teritorije pod kontrolom saveznika. Interniran je u britanski logor za ratne zarobljenike u Alderšotu, a zatim je počeo da radi za Bi-Bi-Si.
U Njemačkoj, oktobra 1945. godine, počeo je da radi za Britance u novoformiranom sjeverozapadnom njemačkom radiju u Hamburgu. Kada je htio da se pridruži komunistima, lider Komunističke partije u zapadnim zonama Maks Rajman savjetovao ga je da ne čini to, jer bi bio korisniji kao simpatizer. Uskoro su ga njegovi pogledi doveli u konflikt sa britanskim okupacionim vlastima i hrišćanskim demokratama i bio je otpušten oktobra 1947. godine. Ubrzo je našao posao u sovjetskoj okupacionoj zoni, koja je 1949. godine prerasla u Njemačku Demokratsku Republiku i brzo je napredovao u tamošnjim elektronskim medijima. Lider SED Valter Ulbriht volio je njegov aristokratski stil i autoritet i rekao mu da ne izbacuje iz svog prezimena "fon".
Nakon ujedinjenja
Fon Šnicler ostao je odan svojim starim pogledima na svijet. Bio je politički aktivan i u ujedinjenoj Njemačkoj. Pridužio se maloj, ali tvrdokornoj Njemačkoj komunističkoj partiji (DKP; 1998. godine brojala 6.500 članova), radije nego da ostane u mnogo uspješnijoj Partiji demokratskog socijalizma (reformisanom SED). Revidirao je novo izdanje svoje biografije koja se pojavila 1995. godine, a takođe je reizdao 1999. godine knjigu filmske kritike. Njegov Der Rot Kanal (Crveni kanal, 1992) imao je tri izdanja. Svojom posljednjom knjigom Provokation (1994) nastavio je da napada "njemački imperijalizam", okrivljujući njemačku vladu da je odgovorna za raspad Jugoslavije. Umro je 20. septembra 2001. godine.
Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici i Twitter nalogu.
