Kako je smrt zvijezde Granda postala regionalna tema broj 1
Kako je zločin u kojem je zvjerski usmrćena pjevačica Jelena Krsmanović u beogradskom naselju Borča-Crvenka postao prvo ubistvo koje je u Srbiji poprimilo sve karakteristike rijalitija?
Ovo se pitanje nameće već 20 dana, od prve vijesti o nestanku a zatim i smrti zvijezde „Granda" do danas, kada je otkrivanje njenog ubice postala nacionalna tema broj jedan, tema o kojoj se oglašava i sam državni vrh Srbije.
U svemu, ipak, nema velike tajne. Surovo Jelenino ubistvo i policijska istraga koja je uslijedila objedinili su u sebi misteriju, strast i relativno poznatu ličnost, tri faktora zbog kojih je sve izazvalo pažnju kakva se u Srbiji zaista ne pamti. A grdno će pogrešiti i oni koji konstatuju da smo po tome nešto posebno.
Šta je privuklo ljude
- Misterija
- Strast
- Poznata ličnost
Podaci sa internet sajtova pokazuju da su tekstovi o tragediji Jelene Marjanović Krsmanović višestruko čitaniji od onih u kojima se piše o izborima i drugim važnim životnim temama.
Naprotiv, spektakl smrti svojstven je i drugim zemljama u kojima odavno vlada medijski trend praćenja zločina, istraga, suđenja bukvalno iz minuta u minut, danima i nedeljama.
Srbija, dakle, više nije izuzetak od svjetskog trenda, gdje tragične smrti, monstruozna ubistva i misteriozni nestanci po diktatu čitalaca i gledalaca postaju i opstaju medijska tema broj jedan - od slučaja O. Džej Simpsona, preko pogibije Ledi Di, do nestanka male Medlin Meken.
Ubijena je lijepa i mlada žena, uz to majka, pa nije čudoi što se javnost zainteresovala i uznemirila
Sa ovom tezom slažu se i svi sagovornici sa kojima je "Blic" razgovarao o ovoj temi.
- Nema ko me nije zvao u proteklih 20 dana da me upita nešto u vezi s ovim slučajem. I moji kod kuće me pitaju o tome. Ovako velike medijske pompe se ne sećam u svojoj karijeri - kaže Mile Novaković, bivši načelnik Uprave kriminalističke policije i inspektor sa decenijama iskustva u radu na najtežim slučajevima.
Misterija
Novaković pokušava da detektuje razloge za toliko interesovanje javnosti.
- Oko slučaja je napravljena misterija, misterija postoji i oko Jeleninog života i smrti. Treba uzeti u obzir i to da je žrtva bila poznata u krugovima koji prate estradnu scenu. Napravljen je ogroman pritisak na inspektore, jer kada se toliko stvari objavi u medijima, ispada da policija ima sve informacije, a ne radi ništa. A tek će rešenje slučaja izazvati ogromnu pažnju.
Strah
Poznati psihoterapeut Zoran Milivojević osvjetljava fenomen iz drugog ugla.
- Ovaj slučaj spada u ubistvo visokog profila u kome je centar učesnica takmičenja "Zvezde Granda". Ljudi su za nju glasali, navijali, zavoleli je, a onda im je oduzeta na najsvirepiji način. Uz to, žrtva je mlada, lepa žena, ujedno i majka, zbog čega javnost želi pravdu i prati izveštavanje o daljim koracima istrage. Čak i da je anonimna, radoznalost podižu i okolnosti u kojima se odigralo ubistvo - muž i dete su bili u neposrednoj blizini, a zločin se dogodio dok je trčala, što radi svakodnevno. To je razvilo razne teorije o tome ko bi mogao biti ubica, pa tako i strah pred nepoznatim - kaže Milivojević.
Međutim, on ističe da okidač za interesovanje može biti i strah, pogotovo ako ljudi nagađaju da je pjevačica nasumična žrtva.
- Tako se javlja strah od toga da je manijak na slobodi i da niko nije bezbedan. Pored svih elemenata misterije od samog starta, pojavljuju se i kontradiktorne informacije koje dodatno ispisuju roman nalik romanima Agate Kristi. Na osnovu svega toga svako već ima mišljenje i svoju teoriju - zaključuje Milivojević.
Opijum
Borislav Miljanović, stručnjak za komunikacije i marketing, ima drugačije mišljenje:
- Rijalitiji su glavna preokupacija stanovništva, pa se tako u tu matricu uklapa i medijsko praćenje čitavog slučaja. Ovaj opijum za širu publiku plasira se i kroz dnevno izveštavanje, jer ljudi očekuju, pa i priželjkuju da imaju uvid u svaki korak istrage, kao i u pomenutom televizijskom konceptu. Negativan kontekst u kome se nađe javna ličnost oduvek je privlačio pažnju - tvrdi Miljanović.
Golicave priče: Seks i nasilje kao glavne teme rijalitija
Konfuzija
Ipak, ima i onih koji su, kao sociolog Ratko Božović, zgroženi izvještavanjem o zločinu.
- Generalno, u ovom slučaju nema pijeteta prema stradaloj ženi i njenoj porodici. U državi u kojoj je nasilje sveprisutno ovo se ne sme činiti jer se nasilje čini uobičajenim kada se njime bavite svakodnevno, nasilje se reklamira - rekao je Prof. Dr Božović.
Kriminolog: Nije poslednji slučaj
Kriminolog Dobrivoje Radovanović smatra da je ovo vjerovatno samo prvi slučaj iz novog žanra.
- Možda je prvi, ali verovatno ne može biti poslednji slučaj. Znate, postoje istraživanja čak i kod nas u zemlji da razvoj kulture smanjuje nasilne delikte, što praktično znači da razvoj šunda povećava nasilje. Da li će se to nasilje manifestovati svađama, tučama, razbojništvima, kidnapovanjima ili pak ubistvom - stvar je okolnosti.
Sapunica sa O Džej Simpsonom
Jedan od najpoznatijih slučajeva ubistva poznatih koje je poprimilo obime televizijskog šoua i praktično postavilo temelje današnjeg izvještavanja, jeste slučaj O. Džej Simpsona, profesionalnog igrača američkog fudbala, koji je 1994. godine bio osumnjičen za ubistvo svoje supruge Nikol i konobara Ronalda Goldmana.
Slučaj je ispraćen sa nevjerovatnim publicitetom, a sudski proces kasnije je dobio i svoj televizijski prenos uz naslov "Suđenje vijeka". Samo "Los Anđeles tajms" je čak 300 dana zaredom izvještavao o ubistvu na naslovnoj strani, dok su tri najveće televizijske mreže imale poseban noćni informativni program posvećen slučaju, kojem je 1995. dato više prostora nego ratu u Bosni i terorističkom napadu u Oklahoma Sitiju zajedno.
Mediji su služili zadovoljavanju žeđi publike, koja je s velikom pažnjom pratila razvoj slučaja toliko da je jedna kompanija prijavila gubitak od 40 milijardi dolara jer su njeni zaposleni konstantno pratili proces na televiziji.
Štampa je bila podjeljena po pitanju toga treba li dozvoliti kamerama da prate suđenje, ali je sudija Lens Ito odlučio da je takva potreba opravdana. Kasnije je kritikovan da je ogroman medijski publicitet donekle uticao na tok suđenja i oslobađajuću presudu.
Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici i Twitter nalogu.
