Forinta pada, brige rastu
Kredibilitet Mađarske da će uspješno kormilariti EU, otkad je 1. januara preuzela mjesto predsjedavajućeg, prilično je slab, imajući u vidu nizak kreditni rejting, unutrašnju ekonomsku nestabilnost i slabu forintu.
Predsjedništvo zemlje pokrenuće cijeli niz ekonomskih reformi s ciljem stabilizacije evro zone i jačanja ekonomske politike.
Iako Mađarska nije članica evrozone ona dijeli iste nevolje kao Portugalija, Irska, Grčka i Španija ili takozvana grupa zemalja PIGS jer njen dug utiče na finansijska tržišta.
Agencija za kreditni rejting "Mudi" (Moody's credit rating agency) oborila je status Mađarske na najniži nivo.
Mađarska je preuzela predsjedavanje EU od Belgije.
Zadatak rotirajućeg predsjedništva EU nije samo da predsjedava ministarskim pregovorima već i da traži kompromis kada postoje suprotstavljene strane.
MMF i EU udružili su snage 2008. godine da pozajme Mađarskoj 20 milijardi evra, čiji javni dug iznosi oko 80 odsto godišnjeg društvenog bruto proizvoda.
Kako forinta pada, a najveće banke imaju problema sa vladom slika finansijskih problema Mađarske se pogoršava, dovodeći u sumnju sposobnost zemlje da predsjedava "kritičnoj masi ekonomskih reformi EU".
Agencija za kreditni rejting "Fič" spustila je Mađarsku na najniži nivo, navodeći da mjere smanjenja deficita u budžetu za 2011. godinu, koji je parlament usvojio 23. decembra, mogu zemlju gurnuti dalje neodrživim fiskalnim putem.
Sumnje oko mađarskih ekonomskih mogućnosti proizlaze od odluke MMF-a da suspenduje zajam od 25,1 milijardi dolara usljed nesuglasica između MMF-a i vlade o načinima smanjenja budžetskog deficita.
Političko i finansijsko stanje u zemlji nije ohrabrujuće, a analitičari tvrde da problemi duga zemlje nisu nigdje otišli već su zamaskirani Grčkom i Irskom.
Da stvari budu još gore, vladajuća mađarska Fideš partija u sukobu je sa centralnom bankom zbog fiskalne politike, što je navelo banku da poveća kamatne stope.
Raširen je stav da Mađarska gura finansijske probleme ispod tepiha sa privremenim rješenjima, ali da odbija da razmotri dugoročne reforme.
Čini se da se sukob Mađarske sa njenom centralnom bankom neće riješiti tako skoro s obzirom na to da je Fideš stranka pozvala guvernera banke Andraša Simora da da ostavku nakon što je optužio vladu da odbija investitore.
Međutim, mađarske diplomate tvrde da je ova zemlja jednako sposobna i da ima kredibilitet kao i bilo koja druga u EU.
Prema riječima jednog diplomate, Mađarska će nadgledati tokom svog predsjedavanja četiri ekonomske reforme: dodatak sporazumu za legitimizaciju Mehanizma evropske stabilnosti (ESM), trajni fond pomoći, paket ekonomske politike EU ili načine rješavanja duga i uvođenje sistema ili "semestara" kada Evropska komisija nadgleda nacionalne budžete.
EU je u januaru počela svoj prvi "semestar" nadgledanja budžeta sa članicama koje će jedna drugoj analizirati nacrt godišnjeg budžeta prije nego što budu usvojeni na nacionalnom nivou.
Mađarske diplomate odbacuju strahove da bi ekonomsko stanje zemlje moglo da se pogorša tokom njenog predsjedavanja.
- Mađarska je trenutno jedna od zemalja sa najboljom budžetskom situacijom - kaže taj diplomata.
Ovaj diplomata kaže da vlada predvođena Fidešom neće tražiti drugi kreditni aranžman sa MMF-om.
On je odbacio bojazni da zemlja koja nije članica evrozone ne može imati dovoljno uticaja u novoj ekonomskoj politici, naročito u aspektima u vezi sa evrom.
Mehanizam evropske stabilnosti namijenjen je samo za zemlje evrozone, ali svih 27 članica moraće da odobri amandman na predstojeći sporazum da bi stupio na snagu.
Deficit
Mađarska trenutno ima najniži budžetski deficit od 3,8 odsto od bilo koje zemlje EU, ali veoma visok javni dug od 80 odsto.
priredio: Milenko Kindl
Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici i Twitter nalogu.
