Bardača, oaza za umjetnike, lovce i turiste
Povoljan geografski položaj, reljef, klima i posebno bogatstvo voda omogućili su da se na području Bardače kroz istoriju razvije i egzistira raznovrstan biljni i životinjski svijet.
Ovaj kraj odlikuje se izuzetnim bogatstvom flore i faune, što predstavlja značajan prirodni resurs opštine Srbac. S prvim zracima sunca ovaj rezervat "živne", a priroda počne da se priprema za sve kulturne, sportske i zabavne manifestacije koje se tu odvijaju tokom proljeća i ljeta.
Na 3.500 hektara zemljišta nalazi se oko 280 biljnih vrsta i više od 200 vrsta ptica, čija brojnost i raznovrsnost pobuđuje veliko interesovanje ornitologa i drugih naučnih radnika. Neke vrste ptica, kao što su ražanj tukač, kašikara, obični galeb, čigra bjelobrada i obična čigra, gnijezde se jedino na ovom lokalitetu. Od ostalih vrsta najbrojnije su divlja patka, čaplja, šljuka i kormoran.
Obilje voda na području Bardače omogućava život raznih vrsta, a najnovija istraživanja potvrdila su na ovom lokalitetu prisustvo oko osam različitih ribljih familija.
Veoma je razvijena proizvodnja ribe na 11 jezera bardačkog ribnjaka, koji datiraju još iz 19. vijeka.
- Ribnjak na Bardači osnovao je 1802. godine Viktor Burda, porijeklom iz Galicije, a organizovana proizvodnja ribe započela je 1908. godine. Od 377 hektara, koliki je bio prije Prvog svjetskog rata, ribnjak je proširivan, dograđivan i modernizovan, da bi danas dostigao površinu od 657 hektara. Početna proizvodnja kretala se od 80 do 130 tona ribe godišnje, a 1981. godine ostvarena je rekordna proizvodnja od čak 850 tona - kaže srbački istoričar Danilo Košutić.
Uzgojem ribe na Bardači danas upravlja preduzeće "Agroimpeks", koje u svojim jezerima uglavnom ima tri dominantne vrste - šarana, amura i tolstolobika, a rjeđe soma, štuku i smuđa.
U jezeru Stublaja, rijekama, obodnim kanalima i staračama još su zastupljene i plotica, klen, jez, mrena, skobalj, linjak, babuška, bucov i deverika. Osim bogate riblje familije, ovo područje naseljava veliki broj vodozemaca i barskih kornjača, što samo po sebi potvrđuje da je riječ o specifičnom i jedinstvenom eko-sistemu.
Prirodni rezervat Bardača nudi čitav spektar aktivnosti na kopnu i vodi, čime se otvara mogućnost za dinamičan i prosperitetan razvoj turizma.
Glavni nosilac razvoja eko-turizma je Turistička organizacija opštine Srbac, koja tu već četiri godine realizuje manifestaciju "Gastro dani", sajam kulinarskih specijaliteta i zdrave hrane.
- Učesnici se takmiče u pripremanju ribljeg paprikaša, pilećih specijaliteta na roštilju i ulovu ribe udicom na plovak, što svake godine privlači na hiljade posjetilaca iz zemlje i okruženja. Time se Bardača promoviše kao neprocjenjivo prirodno blago, mjesto koje je nekada bilo jedno od najpoznatijih prirodnih rezervata u Evropi - kaže direktor Turističke organizacije Srbac Danka Kojić.
Osim ove manifestacije, opština Srbac finansijski podržava i tradicionalnu Likovno-ekološku koloniju "Bardača - Srbac", koja se organizuje od 1984. godine i predstavlja jednu od najstarijih i najpoznatijih kulturnih manifestacija ovakve vrste u zemlji.
- Kolonija svake godine okuplja više likovnih stvaralaca iz nekoliko zemalja, koji slikaju na temu očuvanja prirode i zdrave životne sredine. Za to vrijeme nastalo je više stotina likovnih djela i drugih umjetnina, od kojih je više od 300 u trajnom posjedu opštine Srbac - rekla je direktor Centra za kulturu i sport Srbac Svjetlana Kusić i dodala da su izložbe slika iz ove vrijedne umjetničke riznice priređivane u gotovo cijeloj bivšoj Jugoslaviji.
Bardača je svake godine domaćin najpoznatijim pjesnicima iz cijele Republike Srpske, koji se na ovom mjestu okupljaju u okviru tradicionalne manifestacije "Književni susreti Srbac - Bardača", a od 2008. godine tradicionalno se organizuje sedmodnevni kamp mladih volontera Crvenog krsta RS. U aprilu prošle godine ovdje se održavalo i takmičenje Premijer lige BiH u sportskom ribolovu.
Da je riječ o pravom turističko-privrednom blagu, svjedoči činjenica da veliki broj motela, restorana, kao i savremene bazene za kupanje svake godine posjeti po nekoliko hiljada turista.
Rezervat Bardača uvršten je i u regionalni program za kulturno i prirodno nasljeđe jugoistočne Evrope, kao pilot-projekat lokalnog razvoja pod nazivom "Arheološko-prirodni park Donja Dolina - Bardača".
- Naša namjera je da područje Bardače dobije svu neophodnu zakonsku zaštitu i kvalitetan strateški plan upravljanja, da bi se uspostavila trajna kontrola nad ovim neprocjenjivim ekološkim i kulturnim blagom - kaže v. d. direktora "Arheološko-prirodnog parka Donja Dolina - Bardača" Milorad Lepir.
Zbog toga je neophodna još snažnija saradnja između privatnog i javnog sektora i to ministarstava, opština, turističkih organizacija, NVO, lokalnih razvojnih agencija, preduzeća i građana, jer samo poštovanjem utvrđenih ekoloških standarda i zakonskih regulativa Bardača i u budućnosti može da opstane na listi eko-sistema od međunarodnog značaja.
Ramsarska konvencija
Sekretarijat Ramsarske konvencije sa sjedištem u Glandu u Švajcarskoj objavio je 2. februara 2007. godine da je prirodni rezervat Bardača proglašen Ramsarskim mjestom. Time je ovo močvarno područje, smješteno između desne obale Save i lijeve obale Vrbasa, na sjevernom dijelu Lijevča polja, uvršteno na svjetsku listu močvara od međunarodnog značaja. Bosna i Hercegovina je ovim imenovanjem, poslije Hutovog blata, dobila drugo Ramsarsko mjesto. Ovakvih močvarnih područja u svijetu ima oko 1.900, a Ramsarsku konvenciju do sada je potpisalo 160 zemalja.
Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici i Twitter nalogu.
