Naftaši lagali decenijama, na pomolu velika afera
Ekson mobajl pod sumnjom da je krio prave rezultate istraživanja o njihovom uticaju na globalno zagrevanje. Preti im najveća tužba u istoriji.
Priča se zavrtjela prije nekoliko nedjelja kada su u javnost procurila istraživanja iz sedamdesetih godina prošlog vijeka iz kojih proizlazi da su u Ekson mobajlu prikupljali podatke o klimatskim promjenama koje nisu razotkrili javnosti ili svojim akcionarima.
Problem za Ekson mobajl predstavlja činjenica da su tokom proteklih decenija i te kako bili svijesni rizika vezanih za klimatske promjene iz internih istraživanja - te su podatke koristili pri formiranju poslovne strategije, kao npr. eventualno vađenje nafte i gasa u području Arktika.
Međutim, istovremeno su tokom devedesetih godina i tokom prve polovine novog milenijuma finansirali grupe koje su negirale postojanje rizika u vezi sa klimatskim promjenama. Eksonu su ta istraživanja odgovarala jer su ih podržavala u nastojanju da SAD ne potpiše protokol iz Kjota o ograničenju emisija štetnih gasova. Protokol je potpisan 1997. godine, na snagu je stupio 2006. godine, a SAD ga još uvijek nije ratifikovao.
Finansiranje naučnika i studija koje poriču postojanje globalnog zagrijavanja i klimatskih promjena uopšteno, Ekson i druge naftne kompanije u smanjenom obliku rade i danas. Na primjer, u februaru ove godine finansirali su istraživanje Wei-Hock Soon sa instituta Smitsonian koji ide kontra doktrine o velikoj opasnosti koju nose klimatske promjene. Ipak, tokom decenije Ekson je objavljivao mnoga istraživanja koja su se uglavnom poklapala sa zaključcima "mejnstrima" klimatskih nauke.
Ključno pitanje će u celoj istrazi biti da li je Ekson mobajl podjelio saznanja o rizicima povezanih sa klimatskim promjenama čim su do njih došli. Ako su za rizike znali još sedamdesetih, a javno ih u potpunosti priznali tek u posljednjoj deceniji, njihovi investitori sigurno neće biti srećni. Takođe, postavlja se pitanje da li su i danas razotkrili sve podatke i zaključke do kojih su došli u svojim internim studijama. Neki stručnjaci u ovome vide potencijal za tužbe u iznosima koji se mjere desetinama milijardi, poput onih kroz koje su posljednjih decenija prolazile velike duvanske kompanije koje su godinama negirale i zataškavale štetni uticaj cigareta na zdravlje potrošača.
Ekson mobajl važi za drugu najvredniju kompaniju na svijetu, poslije Epla (procijenjen je na 357 milijardi dolara) a peti je na listi kompanija sa najvećim prihodom (394 milijarde prošle godine).
Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici i Twitter nalogu.
