Zapisi iz Arhiva Republike Srpske: Partizanska olimpijada u Foči II
Sudija na Prvim partizanskim igrama je bio Dušan Korać, komesar omladinske čete, a kasnije general-pukovnik. Veliki broj učesnika partizanskih sportskih igara je poginuo godinu dana kasnije na Sutjesci. Nova ofanziva nije omogućila da se Prve partizanske sportske igre privedu kraju.
Ti sportski susreti bili su od ogromnog značaja za žitelje Foče, ali i borce, a takođe su značili zapravo i začetke jugoslovenskog sporta. Na gradskom stadionu u Foči, narodni heroj Dušan Korać otkrio je spomen-ploču na kojoj je pisalo: "Na ovom mjestu, u prisustvu druga Tita, održane su od 26. aprila do 4. maja 1942. godine Prve partizanske sportske igre".
Fudbalski turnir "Ivo Lola Ribar"
Mnogo godina kasnije oživjela su sjećanja na ratne igre. Društveno-politički i sportski radnici, kao i članovi Zavičajnog kluba studenata, pokreću inicijativu za njihovo trajno obilježavanje. Prvo je organizovan fudbalski turnir "Ivo Lola Ribar", na kome su učestvovale omladinske ekipe nekoliko fudbalskih klubova, a kasnije, u znak trajnog obilježavanja prvog organizovanog sportskog takmičenja u toku NOB-e, kao redovno sportsko takmičenje ustanovljena je Partizanska olimpijada, koja je prerasla u tradicionalnu manifestaciju saveznog značaja.
Partizanska olimpijada se odvijala u cilju njegovanja tradicije narodnooslobodilačke borbe, uspomena na sportsku aktivnost boraca i boravak Vrhovnog štaba i Tita u Foči u prvoj polovini 1942. godine, vaspitnog uticaja na mlade, razvijanja bratstva i jedinstva, kao i sticanja poznanstva i razvijanja prijateljstva.
Njeno trajanje osnažuje Društveni dogovor o ustanovljavanju i organizovanju "Partizanske olimpijade" u Foči čiji su učesnici SFKJ, Jugoslovenski olimpijski komitet, republički i pokrajinski savezi organizacija za fizičku kulturu, Konferencija SSOJ, RK SSO BIH, Savezni sekretarijat za narodnu odbranu, Atletski, Fudbalski i Odbojkaški savez Jugoslavije, Opštinska konferencija SSO Foča, SIZ fizičke kulture i SOFK Foča.
Prva olimpijada
Društvenim dogovorom utvrđeni su program, organi i finansiranje "Partizanske olimpijade", međusobna prava, obaveze i odgovornosti, kao i druga pitanja od značaja za ovu manifestaciju.
Prva Partizanska olimpijada je organizovana 1977. godine. Od tada, svake godine u drugoj sedmici maja okupljali su se u Foči i na Tjentištu sportisti iz cijele Jugoslavije, mladi reprezentativci fudbalskih, odbojkaških i atletskih selekcija svih socijalističkih republika i pokrajina tadašnje Jugoslavije, zatim sportisti jedne vojne škole i grada domaćina.
Među brojnim takmičarima nalazila su se imena proslavljenih jugoslovenskih sportista, kao što su Fatima Isanović i Amela Fazlić, državne reprezentativke u stonom tenisu, atletičar Vinko Pokrajčić, šampion Balkana i Jugoslavije, atletičari Dušan Šukletović i Slavica Živković, reprezentativci Srbije, atletičarka Amina Kurtović, reprezentativka BiH, Robert Španić, reprezentativac Hrvatske u atletici... I mnogi drugi istaknuti jugoslovenski reprezentativci bili su učesnici Partizanskih olimpijada. Neki od njih su upravo u Foči zapali su za oko sportskim stručnjacima, a poslije su zaigrali u reprezentaciji.
Svakom detalju manifestacije poklanjala se velika pažnja.
Sletske vježbe
Ceremonijal otvaranja bio je veoma bogat. Česti gosti POF su bili zastavničari iz Vazduhoplovnog tehničkog centra u Rajlovcu i Vojnog orkestra, koji su nastupali u svečanom ešalonu. Svake godine na otvaranju se izvodila sletska vježba sa velikim brojem učesnika, a na jednoj Olimpijadi na sletskoj vježbi je učestvovalo 900 učenika osnovnih škola i Školskog centra iz Foče. Sletske vježbe su ozbiljno pripremane, pod stalnom brigom Komisije za sletske vježbe.
Najviši organ POF-a bila je Konferencija, koja se sastojala od 31 delegata. Predsjednici Konferencije bili su general-pukovnik Dane Petkovski, Miroslav Kreačić, Hakija Pozderac, Vojin Miranović, Džemal Muminagić... Organizaciju takmičenja provodio je Organizacioni odbor. Sekretarijat i komisije, kao radna tijela Organizacionog odbora, bili su nosioci svih aktivnosti i koordinacije rada na pripremanju Partizanske olimpijade. U biltenima su objavljivane propozicije takmičenja, program POF, program smještaja i ishrane, kao i rezultati ostvareni na takmičenju.
Pored takmičarskog dijela, Partizansku olimpijadu pratio je i niz kulturno-zabavnih sadržaja. Tako su u Muzeju fočanskog perioda NOR-a priređivane mnoge izložbe, organizovani koncerti i predstave. Kad je u pitanju kulturno-zabavni program, najčešće su nastupali gosti iz Sarajevske opere i Sarajevskog narodnog pozorišta: Miodrag Brezo, Gertruda Munitić, Sokrat Kajević, Darinka Đurašković i Zoran Simonović.
Svake godine je organizovan zajednički odlazak učesnika Olimpijade na Tjentište, poprište jedne od najznačajnijih bitaka NOB-a, radi posjete Spomen-kući, Spomeniku i sportskim objektima, kao i radi prisustvovanja velikom času istorije na Spomen-kosturnici u Dolini heroja, odakle je i polazila olimpijska vatra. Časove istorije su držali narodni heroji iz perioda NOB-a, učesnici bitke na Sutjesci, Vlado Šegrt i Petar Gračanin, jedan od komandanata II proleterske brigade. U večernjim satima u Dolini heroja tradicionalno se palila logorska vatra, uz odgovarajući kulturno-zabavni program.
Partizanska olimpijada je povodom 40-godišnjice održavanja Prvih sportskih igara, a za naročite zasluge u razvijanju fizičke kulture kao i njegovanja tradicije NOB-a, Ukazom Predsjedništva SFRJ odlikovana Ordenom bratstva i jedinstva sa zlatnim vijencem. Tako je Partizanska olimpijada snagom ideje o bratstvu, jedinstvu i zajedništvu povezala brojne generacije i iznjedrila vrhunske sportiste.
Priredila: Bojana Pljevaljčić, arhivista Arhiv Republike Srpske Foča
Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici i Twitter nalogu.
