Vječna misao Branka Radičevića
Na današnji dan, 19. jula 1883. godine, na brdu Stražilovo iznad Sremskih Karlovaca sahranjeni su posmrtni ostaci srpskog pjesnika Branka Radičevića nakon što su, 30 godina poslije njegove smrti, preneseni iz Beča.
Bio je srpski romantičarski pjesnik. On je uz Đuru Daničića bio najodaniji sljedbenik Vukove reforme pravopisa srpskog jezika i uvođenja narodnog jezika u književnost. Napisao je svega 54 lirske i sedam epskih pjesama, dva odlomka epskih pjesama, 28 pisama i jedan odgovor na kritiku. Pored Jovana Jovanovića Zmaja i Laze Kostića bio je najznačajniji pjesnik srpskog romantizma.
Radičević je rođen u Slavonskom Brodu 28. marta 1824. u porodici Todora i Ruže Radičević, kćerke bogatog vukovarskog trgovca Janka Mihajlovića. Pošto je rođen dan uoči Svetog Aleksija, po njemu je i dobio ime kada je kršten sutradan.
Pred objavljivanje svoje prve knjige, svoje ime će promijeniti u Branko. Brankov otac Todor bio je činovnik, ali se takođe bavio i književnošću i preveo je sa njemačkog jezika Šilerovog "Viljema Tela". Branko je imao brata Stevana i sestru Amaliju, koja je umrla u drugoj godini.
Njegova porodica se 1830. preselila u Zemun, gdje je Branko završio pet razreda srpske (1830-1832) i njemačke (1832-1835) osnovne škole. U gimnaziju u Sremskim Karlovcima se upisao 1836. Sremski Karlovci i obližnje Stražilovo su imali velik uticaj na Brankova kasnija djela, od kojih je najpoznatiji "Đački rastanak", u kojem izražava svoju želju da tu bude i sahranjen. Nakon završenih šest razreda u Sremskim Karlovcima, sedmi i osmi razred završio je u Temišvaru, gdje mu je otac bio premješten 1841. godine.
Godine 1843. upisao je studije prava u Beču, ali nakon tri godine studija odustaje od fakulteta. Staro prijateljstvo porodice Radičević sa Vukom Karadžićem bilo je Branku najbolja preporuka za stupanje u krug Vukovih saradnika i prijatelja. Kada mu je preminuo brat Stevan, Branko se zbratimio sa drugim mladim Vukovim sljedbenikom Đurom Daničićem.
Bio je sljedbenik ideja Vuka Karadžića. Svoju zbirku "Pesme" napisao je na narodnom jeziku. Pisao je ljubavne i rodoljubive pjesme. Kad se razbolio, počeo je da piše tužne pjesme.
Prve stihove Branko je napisao još dok je pohađao karlovačku gimnaziju, a oduševljen Vukovim reformama intenzivnije se počeo baviti književnim radom. Prvu knjigu pjesama objavio je u Beču 1847. godine, na čistom narodnom jeziku u duhu modernog evropskog romantičarskog pjesništva. Iste godine objavljeni su i Vukov prevod Novog zavjeta, Daničićev "Rat za srpski jezik i pravopis" i Njegošev "Gorski vijenac", tako da se ta godina smatra godinom nezvanične Vukove pobjede.
Zbog revolucije koja je zahvatila Habzburšku monarhiju Radičević je napustio Beč i živio po raznim mjestima u Sremu. Slava koju su mu donijele prve pjesme bila je velika i u Kneževini Srbiji, u koju je nekoliko puta dolazio. U strahu da njegovo prisustvo ne izazove nemire među velikoškolskom omladinom, vlasti su ga protjerale iz Beograda.
U to vrijeme počeo je da obolijeva od tuberkuloze. Vrativši se u Beč 1849. upisao je studije medicine, ali je nastavio da se bavi književnošću i godine 1851. objavio još jednu zbirku pjesama.
Radičević je preminuo 1. jula 1853. u bečkoj bolnici na rukama Vukove žene Ane. Zbirku pjesma posthumno je 1862. objavio njegov otac. Srpska omladina ispunila je pjesnikovu želju i godine 1883. prenijela njegove ostatke iz Beča u Stražilovo.
Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici i Twitter nalogu.
