UN sedam decenija u službi humanosti
Njujork - Od Australije, Azerbejdžana, Indonezije pa do Iraka, Saudijske Arabije i Južnog Sudana, oko 250 mjesta širom svijeta osvijetljeno je danas (subota) plavim bojama, kao dio globalne proslave 70 godina Ujedinjenih nacija (UN).
U štabu UN u Njujorku plava svjetla gorjeće dva dana, u znak sjećanja na dan kada je Povelja Ujedinjenih nacija stupila na snagu 1945.
- Bezgranična vrijednost Povelje UN mora da nastavi da bude naša vodilja u životu. Svaki dan Ujedinjene nacije čine pozitivan uticaj na milione ljudi - rekao je generalni sekretar Ban Ki Mun. On je pomenuo vakcinisanje djece, raspodjelu pomoći u hrani, zbrinjavanje izbjeglica, slanje mirovnih snaga, zaštitu okoline, traženje mirnih rješenja za brojne nesuglasice i podršku demokratskim izborima, ravnopravnost polova, ljudska prava i vladavinu zakona.
Označene kao velika nada za budućnost ljudskog roda nakon Drugog svjetskog rata Ujedinjene nacije su se često borile da bi se prilagodile situacijama u svijetu. Njihovo upravno tijelo, Savjet bezbjednosti odražava postratni svijet sa zemljama pobjednicama - Kinom, Francuskom, Rusijom, Velikom Britanijom i SAD, koje su još jedini stalni članovi sa moći veta.
Kritičari govore da je paraliza organizacije dovela do grešaka u bavljenju krizama, kao što je rat u Siriji i Ukrajini. Bivši generalni sekretar Kofi Anan nedavno je rekao da Savjet mora primiti nove stalne članice ili rizikuje da postane irelevantni faktor na međunarodnoj sceni. Ipak postoji malo znakova da članovi žele da se odreknu svojih moći ili da ih dijele.
Ujedinjene nacije danas imaju 85.000 zaposlenih i godišnju potrošnju veću od 40 milijardi dolara, što se učetvorostručilo u posljednjih 20 godina. U isto vrijeme prikupljanje novca je postalo stalni problem i pogođeno je oštrom konkurencijom između različitih organizacija UN. Organizacija je veliki sistem sa 20 specijalizovanih agencija, koje imaju sopstvene budžete i skupštinu.
Krucijalna godina
Ova godina je krucijalna za UN. U martu je dogovoren novi okvir za smanjenje rizika od novih nesreća, u septembru je Generalna skupština odobrila novu razvojnu agendu za zaustavljanje siromaštva i gladi do 2030. godine i svi polažu velike nade da će u decembru u Parizu biti napravljen novi dogovor o rješavanju problema klimatskih promjena.
Sedam decenija Ujedinjenih nacija
1. 24 oktobar 1945.
Zemlje pobjednice iz Drugog svjetskog rata - Kina, Francuska, V. Britanija, SSSR i SAD - ratifikovale su Povelju Ujedinjenih nacija, kreirajući Savjet bezbjednosti UN
2. Januar 1946.
Prva Generalna skupština UN održana u Londonu, V. Britanija
3. Države članice UN iz 1945. 51
Države članice iz 2015. 193
4. Februar 1946.
Norvežanin Trigve Li izabran za prvog generalnog sekretara Ujedinjenih nacija
5. Generalni sekretari 1946-2015. 8
6. Decembar 1948.
Pod vođstvom Eleonor Ruzvelt Generalna skupština usvaja Univerzalnu deklaraciju od ljudskim pravima. Prva deklaracija UN postaje osnova za brojne međunarodne zakone i sporazume
7. UN deklaracije 1948-2015. 90
8. Oktobar 1954.
Visoka komisija za izbjeglice UN osvojila Nobelovu nagradu za mir zbog svog rada sa poslijeratnim izbjeglicama u Evropi
9. UN laureati za "Nobela" 11
10. Novembar 1956 - jun 1967.
Uspostavljene prve mirovne snage UN da bi se obezbijedilo sigurno povlačenje britanskih, francuskih i izraelskih snaga iz Egipta poslije krize u Sueckom kanalu
11. Postojeće mirovne snage 16
12. Novembar 1967.
Nakon izraelskog šestodnevnog rata protiv Egipta, Jordana i Sirije, Rezolucija Savjeta bezbjednosti 242 poziva na povlačenje izraelskih oružanih snaga iz okupiranih teritorija
13. UN rezolucije do danas 2234
14. Septembar 1987.
Potpisivanje Montrealskog protokola dovodi do početka oporavka ozonske rupe na Antarktiku - što je najuspješniji sporazum UN
15. Potpisnici Protokola 197
16. Septembar 1996.
UN usvajaju sveobuhvatni Sporazum o sprečavanju testiranja nuklearnog oružja
17. Potpisnici Sporazuma do danas 183
18. Jul 2002.
Osnovan Međunarodni krivični sud nakon usvajanja Rimskog statuta
19. Zemlje koje učestvuju u radu MKS-a 123
20. Novembar 2012.
Generalna skupština dodjeljuje državi Palestini status posmatrača nečlanice
Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici i Twitter nalogu.
