Simbol Šamca ponovo otkucava vrijeme
ŠAMAC- Opština Šamac ponovo je pokrenula stari sat, zaštitni simbol sa razglednica, koji je prestao da kuca 1993. godine.
Sat je svojevremeno otkucajima pratio Šamčane kada su odlazili na plaže, u poslastičarnice, u kafiće ili "da ašikuju".
Svi su gledali i mjerili vrijeme po njemu. Stari Šamčani kažu da su se njegovi otkucaji čuli čak do Slavonskog Šamca.
Godine 1993. stari sat prestao je da kuca.
Prema riječima šamačkog hroničara Nikše Nezirovića, zgrada na kojoj je časovnik bila je vlasništvo veletrgovca Toše Stavrića i sagrađena je 1928. godine, te predstavlja jednu od njegovih mnogobrojnih zgrada u ovom gradiću.
"U donjem dijelu zgrade bila je velika trgovina, a na spratu stan za njegovog sina Savu i snahu Savetu. Godinu dana poslije, 1929. godine, Tošo Stavrić je kupio sat za 25.000 ondašnjih jugoslovenskih dinara od firme žPavle Pantelićž iz Zemuna, koja je u to doba bila čuvena fabrika satova u Jugoslaviji, ali i livnica", kaže Nezirović.
On napominje da 70 tornjeva u bivšoj Jugoslaviji, te 130 crkava u Jugoslaviji, ali i Mađarskoj i Rumuniji, krase časovnici i zvona ove firme i kao primjer navodi da ovakav sličan sat postoji i u Beogradu - na Kalemegdanskoj tvrđavi, Sabornoj crkvi, Domu vojske, Narodnom muzeju, Narodnom pozorištu, te američkoj čitaonici.
Grad Beograd stavio je zemunsku firmu pod zaštitu kao kulturno dobro.
Nakon Drugog svjetskog rata i nacionalizacije zgrade u Šamcu, u njoj je bila smještena uprava trgovačkog preduzeća "Bosanka".
Na pročelju zgrade bila je ispisana godina 1928. i inicijali T.S. /Tošo Stavrić/. Tokom socijalizma, to je prebrisano i stavljen je natpis "Tito".
Načelnik šamačkog Odjeljenja za finansije Slobodan Sjenčić kaže Srni da je opština odlučila da ponovo pokrene sat jer je bio jedan od simbola ovog gradića.
"Riječ je o investiciji od oko 6.000 KM, koja nama, u finansijskom smislu, nije značajna, ali je u simboličkom, u smislu tradicije, izuzetno značajna", navodi Sjenčić.
Opština je sklopila posao sa firmom iz Slavonskog Broda "Elektrika Rašić", koja je omogućila da stari sat ponovo radi.
Sjenčić objašnjava da je na sat postavljen potpuno nov i savremen mehanizam na mjesto starog mehanizma sa zupčanicima.
"Sačuvana je autentičnost izgleda starog sata, a kazaljke koje su bile dotrajale morali smo zamijeniti", napominje Sjenčić.
Zgrada na kojoj je sat sada je u vlasništvu Eparhije zvorničko-tuzlanske i svi sadržaji u tom objektu su pod ingerencijom Eparhije, sa kojom je opština i dogovorila da osposobi stari sat kao simbol Šamca.
Obnovu cijele zgrade omogućila je Eparhija.
Stari Šamčanin Sulejman Ceribašić ističe da je adaptacija starog sata velika stvar za ovaj gradić.
"Rođen sam ovdje, uvijek sam ovdje stajao i gledao kako sat radi, čak bi čuo i kod kuće kako otkucava. Zgrada starog sata je među najstarijim - to su remek-djela grada", kaže Ceribašić.
Profesor Dušan Lojpur navodi za Srnu da je stari sat arhitektonski umjetnički simbol Šamca.
Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici i Twitter nalogu.
