Šest decenija arhivske djelatnosti
Rješenjem Narodnog odbora grada Banjaluke od 20. aprila 1953. osnovan je Arhiv grada Banjaluke.
Poslije tri godine Arhiv grada Banjaluke je prerastao u Sreski arhiv Banjaluka. Kao takav bio je zajednička stručna i naučna ustanova za srezove Banjaluka i Prijedor, koji su bili i njegovi osnivači.
Osnivanje Arhiva Bosanske Krajine
Poslije ukidanja Sreskog narodnog odbora Prijedor i bezuspješnih pokušaja da se osnuje arhivska ustanova u Bihaću, odlučeno je da Arhiv u Banjaluci proširi teritorijalnu nadležnost i na Srez Bihać.
Odlukama sreskih skupština Banjaluke i Bihaća osnovan je sredinom 1963. Arhiv Bosanske Krajine sa sjedištem u Banjaluci. Njegova teritorijalna nadležnost protezala se na 23 opštine Bosanske Krajine. Bio je to najveći regionalni arhiv u socijalističkoj Jugoslaviji.
Arhiv Bosanske Krajine je za samo nekoliko godina rada postao ugledna ustanova. U njegove depoe smješten je veliki broj fondova i zbirki od neprocjenjive vrijednosti za izučavanje društvenih, političkih, ekonomskih, prosvjetnih, kulturnih i drugih prilika na prostoru sjeverozapadne Bosne. Zbog porasta količina preuzete arhivske građe i jačanja svijesti o značaju daljeg razvoja arhivske službe, smješten je 1973. Arhiv Bosanske Krajine u tzv. Carsku kuću, gdje se i danas nalazi.
Nastanak Arhiva Republike Srpske
Izbijanjem građanskog rata u BiH u proljeće 1992, donijela je Vlada Srpske Republike BiH na sjednici 31. maja 1992. Odluku o osnivanju Arhiva Srpske Republike Bosne i Hercegovine, kao javne ustanove u državnoj svojini sa sjedištem u Sarajevu.
Kasnije, 30. jula 1992, izdana je ministarska Naredba o zbrinjavanju i zaštiti kulturnih vrijednosti i dobara. Ova dva akta i preuzeti raniji Zakon o arhivskoj djelatnosti predstavljali su pravni osnov i okvir za obavljanje arhivske djelatnosti na teritoriji Srpske Republike BiH (kasnije Republike Srpske).
Na sjednici Narodne skupštine Republike Srpske od 14. i 15. septembra 1992. donesen je Zakon o izmjenama i dopunama Zakona o ministarstvima, kojim je Arhiv Srpske Republike BiH dobio status republičke upravne organizacije.
Kako Odluka o osnivanju Arhiva Srpske Republike BiH nije nikada realizovana, arhivsku djelatnost na teritoriji Republike Srpske do sredine 1993. obavljali su, uz prećutnu saglasnost organa vlasti, Arhiv Bosanske Krajine i regionalni arhivi u Doboju i Foči (Srbinju).
Zakonom o ministarstvima od 11. septembra 1993. definisan je Arhiv Republike Srpske kao republička upravna organizacija koja vrši upravne i stručne poslove iz oblasti arhivske djelatnosti. U sastavu Arhiva Republike Srpske sa sjedištem u Banjaluci obavljala su arhivsku djelatnost i detaširana odjeljenja u Doboju i Srbinju.
Danas je Arhiv, sa statusom republičke upravne organizacije u sastavu Ministarstva prosvjete i kulture, centralna ustanova zaštite kulturnih dobara. U njegovom sastavu djeluju i kancelarije u Doboju, Foči, Zvorniku, Trebinju i Sokocu.
Organizaciona struktura
Djelatnost Arhiva Republike Srpske obavlja se u okviru dvije osnovne organizacione jedinice: Sektora za zaštitu arhivske građe u arhivu i Sektora za zaštitu arhivske građe van arhiva, pravne i opšte poslove.
U okviru Sektora za zaštitu arhivske građe u arhivu organizovane su dvije unutrašnje organizacione jedinice: Odjeljenje za sređivanje i obradu arhivske građe i Odjeljenje za naučnoistraživački rad. U sastavu Sektora za zaštitu arhivske građe van arhiva, pravne i opšte poslove, postoje i Odjeljenje za zaštitu arhivske građe van arhiva i Odjeljenje za pravne i opšte poslove.
Arhiv Republike Srpske zapošljava 32 radnika. Od ukupnog broja zaposlenih, visoku stručnu spremu ima 18 (troje sa titulom magistra nauka i troje sa zvanjem arhivskog savjetnika), višu stručnu spremu četiri, srednju devet i osnovnu školu jedan zaposleni. Status državnog službenika ima 25, a namještenika sedam.
Mr Bojan Stojnić, pomoćnik direktora Arhiva Republike Srpske
(Nastaviće se)
Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici i Twitter nalogu.
