Sedamdeset jedna godina od smrti velikog inovatora
Njujork - Danas se navršava 71 godina od smrti Nikole Tesle, jednog od najvećih svjetskih inovatora i najblistavijih naučnih umova.
Tesla je jedan od najvećih umova u istoriji svjetske nauke, posebno elektrotehnike, tvorac „novog tehničkog poretka“, čijim je izumima postavljen temelj i pravac vrtoglavog naučno-tehničkog razvoja ljudskog roda u 20. vijeku.
Pronašao je obrtno magnetno polje, trofazni sistem prenosa električne energije, indukcioni motor, generator i transformator, fenomen elektromagnetne rezonance i patentirao niz izuma na kojima se zasniva savremena elektronika, bez kojih bi bila nezamisliva tehnička civilizacija, pogotovo prenos električne energije.
Pionir je i radio-tehnike, bežične telegrafije, radara. Njegov polifazni sistem naizmjeničnih struja pokazao je vrijednost na prvoj hidrocentrali na slapovima Nijagare. Patentirao je oko 700 pronalazaka u oblasti naizmjenične struje, telekomunikacija, akustike i mašinstva, od kojih su mnogi našli široku primjenu.
U Muzeju Nikole Tesle u Beogradu nalazi se oko 160.000 originalnih dokumenata, više od hiljadu publikacija /knjiga i časopisa/ i više od 1.200 istorijsko-tehničkih eksponata. U Muzeju se nalazi i stilizovana urna sa Teslinim posmrtnim ostacima.
Arhivska građa iz Tesline zaostavštine upisana je 2003. godine u registar Uneska „Pamćenje svijeta“. Teslina zaostavština dopremljena je u Beograd na osnovu odluke američkih sudskih vlasti, pošto je za jedinog nasljednika proglašen njegov nećak, jugoslovenski diplomata Sava Kosanović.
Nikola Tesla rođen je 10. jula 1856. godine u Smiljanu, u Lici, tada Vojnoj granici u okviru Austrije. Rođen je u porodici Milutina Tesle, sveštenika Srpske crkve /tada Karlovačka mitropolija/. Njegova majka Đuka potiče, takođe, iz svešteničke porodice Mandić iz okoline Gračaca.
Školovanje je započeo u rodnom Smiljanu, nastavio u Gospiću i Karlovcu, studirao je u Gracu i Pragu, ali studije nikada nije priveo kraju. Prije 1884. godine, kada se zaputio u SAD, radio je u Mariboru, Pešti, Strazburu i Parizu.
Evropu je napustio u nadi da će mu u Njujorku, tada čuveni pronalazač i industrijalac Tomas Alva Edison, za čiju je firmu radio još u Parizu, pomoći da realizuje svoje tehničke inovacije.
U Edisonovoj firmi ostao je manje od godinu dana i već 1885. osnovao je vlastitu kompaniju „Tesla“ u Njujorku, kada je i započeo izradu prvih modela predviđenih za korištenje naizmjenične struje - inovacija koja je preobrazila svijet.
Edison je bio veliki protivnik Teslinog izuma, pošto je u proizvodnju jednosmjerne struje prethodno uložio veliki kapital.
Teslinim imenom nazvana je mjerna jedinica za magnetnu indukciju.
Tesla je iz SAD odlazio u Evropu u dva navrata, a u jedinoj posjeti Beogradu bio je od 1. do 3. juna 1892. godine. Tokom posjete u svečanu audijenciju primio ga je tadašnji kralj Srbije Aleksandar Obrenović i tom prilikom dobio je Orden Svetog Save drugog stepena.
Posljednje godine života Nikola Tesla proveo je povučeno, družeći se najviše sa golubovima.
Umro je 7. januara 1943. godine, a sahranjen je 12. januara na njujorškom groblju, poslije opijela služenog u Sabornoj crkvi Svetog Jovana Bogoslova na Menhetnu.
Opijelo je, tada u ime Srpske pravoslavne crkve u SAD, služio prota Dušan Šukletović, starješina hrama Svetog Save, dok je njujorški biskup Mening služio uvodnu i posljednju molitvu na engleskom jeziku.
Tesla je izvor inspiracije brojnim književnicima, filmskim i drugim umjetnicima. O njemu su napisane brojne knjige, a na velikom platnu igrali su ga mnogi - od Dejvida Bouvija do Džona Si Rajlija.
Grupa profesora u Americi pokrenula je inicijativu da u školski program u SAD, kao i u drugim zemljama u svijetu, bude uvedeno izučavanje o djelu srpskog naučnika svjetskog glasa Nikole Tesle.
Planirano je da Teslina naučna fondacija iz Filadelfije 11. januara u Njujorku, u Hotelu „Njujorker“, povodom 71 godine od njegove smrti, održi veliku memorijalnu konferenciju na kojoj će učestvovati američki naučnici, profesori i poklonici Tesle.
Na dnevnom redu konferencije biće tema „Uvođenje Nikole Tesle u nastavni plan i program SAD i drugih država u svijetu“.
Izvršni direktor ove fondacije Marina Švabić rekla je da je ovo najnovija misija Tesline naučne fondacije, kojoj su se pridružili najveći svjetski umovi, naučnici, inženjeri, tumači alternativne energije, eksperti za inovacije, umjetnici i entuzijasti koji će svojim radovima odati počast Nikoli Tesli.
Profesor Ešli Redfirn Nesvik iz Takoni akademije za mlade talente u Filadelfiji, koja će učestvovati na skupu, smatra da da je Tesla planetarni genije... Ona podržava ideju da njena akademija promijeni ime u Akademija „Nikola Tesla“ i da u krugu Univerziteta u Filadelfiji 2014. godine bude podignut spomenik Nikoli Tesli.
Predsjednik Tesline naučne fondacije Nikola Lončar, koji je i organizator konferencije u Njujorku, rekao je da će biti oformljen naučni tim, koji će zajedno sa profesorom Nesvik da usavrši stručni elaborat o uvođenju Nikole Tesle u američke udžbenike i škole i da ga predstavi nadležnim institucijama u Vašingtonu.
Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici i Twitter nalogu.
