Na današnji dan - 16. avgust
Danas je utorak, 16. avgust 2022. godine, 228. dan u godini. Do kraja godine ima još 137 dana. Na današnji dan:
1717. godine – U bici kod Beograda u austrijsko-turskom ratu, u kojoj se na strani Austrijanaca borilo i 6.000 Srba iz Vojvodine, princ Eugen Savojski potukao je tursku vojsku i zauzeo Beograd. Požarevačkim mirom, koji je uslijedio 1718. godine Austriji je pripala sjeverna Srbija, Banat i sjeverna Bosna. Beograd je ostao pod austrijskom vlašću do 1739, kada su ga ponovo preuzeli Turci.
1819. godine – U talasu protesta engleskih radnika i pripadnika srednje klase, koji su tražili parlamentarne i druge reforme, u Mančesteru je ubijeno više ljudi, a nekoliko stotina ranjeno kada su vladine trupe poslate da rasture protestni miting.
1832. godine – Rođen je njemački psiholog, filozof i lingvista Vilhelm Vunt, osnivač eksperimentalne psihologije. Najznačajnija djela: “Principi fiziološke psihologije”, “Uvod u psihologiju”, “Psihologija naroda” deset tomova.
1845. godine – Rođen je francuski fizičar Gabrijel Lipman, dobitnik Nobelove nagrade za fiziku 1908. godine, koji je pronašao proces fotografisanja u prirodnim bojama. Konstruisao je i kapilarni elektrometar i zasnovao princip o održanju elektriciteta.
1858. godine – Predsjednik SAD Džejms Bjukenen i britanska kraljica Viktorija razmijenili su telegrafom čestitke povodom puštanja u rad prekookeanskog telegrafskog kabla. To su bile prve poruke poslate telegrafom preko okeana.
1913. godine – U Poljskoj je rođen izraelski državnik Menahem Begin, jedan od osnivača partije Likud. Kao premijer Izraela (1977-1983) potpisao je prvi mirovni ugovor sa Egiptom 1977, a 1978. dobio je Nobelovu nagradu za mir koju je podijelio sa egipatskim predsjednikom Anvarom el Sadatom.
1919. godine – Obrazovana je vlada Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca pod predsjedništvom Ljube Davidovića, sastavljena od predstavika Demokratske stranke (zajednice) i Socijaldemokratske partije.
1921. godine – Umro je kralj Petar I Karađorđević, kralj Srbije od 1903. do 1918. godine i potom do smrti, Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca. Sahranjen je u porodičnoj grobnici Karađorđevića na Oplencu. Naslijedio ga je sin Aleksandar I.
1949. godine – Umrla je američka novinarka Margaret Mičel autor popularnog romana “Prohujalo sa vihorom” koji je godinama bio bestseler i po kojem je snimljen istoimeni film.
1953. godine – U Iranu je pokušan državni udar, a šah Mohamed Reza Pahlavi je pobjegao iz zemlje. Poslije tri dana premijer Mohamed Mosadek je srušen, a šah se vratio na prijesto uz angloameričku pomoć.
1956. godine – Umro je američki filmski glumac mađarskog porijekla Bela Blaško, poznat kao Bela Lugoši, tumač niza uloga Drakule u filmovima strave. Sahranjen je u Drakulinom ogrtaču.
1958. godine – Rođena je američka pjevačica i glumica Madona Luiz Veronika Čikone, poznata kao Madona, jedna od najpopularnijih pjevačica krajem 20. vijeka.
1960. godine – Kipar je stekao nezavisnost, a arhiepiskop Makarios postao je prvi predsjednik Republike.
1973. godine – Umro je američki mikrobiolog porijeklom ukrajinski Jevrejin Selman Ejbraham Vaksman, dobitnik Nobelove nagrade za medicinu 1952. godine za pronalazak streptomicina.
1974. godine – Stupio je na snagu prekid vatre, postignut posredstvom UN, između kiparskih Grka i turskih snaga koje su 20. jula izvršile desant na sjeverni dio ostrva. Jedna trećina Kipra ostala je pod turskom vlašću.
1977. godine – U Memfisu (Tenesi) je u 42. godini umro američki muzičar Elvis Aron Prisli, “kralj roka”, izuzetno popularan pedesetih i šezdesetih godina 20. vijeka. Prodao je više od 150 miliona ploča i igrao u dvadesetak filmova.
1984. godine – Umro je srpski pisac Dušan Radović, urednik dečjih redakcija Radija i Televizije Beograd i autor popularne emisije Studija B “Beograde, dobro jutro”. Njegovom zaslugom obnovljen je čuveni dječiji list “Poletarac”. Najpoznatija djela: zbirke pjesama “Poštovana deco”, “Smešne reči”, “Vukova azbuka”, “Pričam ti priču”, “Kapetan Džon Piplfoks”.
1994. godine – Uprkos optužbi za teške izborne prevare, Hoakin Balager je sedmi put stupio na dužnost predsjednika Dominikanske Republike.
1995. godine – Stupio je na snagu mirovni sporazum u Čečeniji, nakon što su manje grupe čečenskih pobunjenika predale oružje, a ruske trupe počele povlačenje sa linije fronta.
1997. godine – Njemačka policija uhapsila je oko 220 ljudi, učesnika demonstracija koje su širom Njemačke organizovali neonacisti povodom 10-godišnjice smrti nacističkog lidera Rudolfa Hesa.
1999. godine – SAD su otvorile konzulat u bivšem Sajgonu, 25 godina nakon dramatične evakuacije njene ambasade u tom gradu na završetku Vijetnamskog rata.
2002. godine – U glavnom gradu Iraka Bagdadu pronađeno je tijelo palestinskog gerilskog vođe Sabri al-Bana, poznatijeg kao Abu Nidal. Bio je zakleti neprijatelj palestinskog predsjednika Jasera Arafata. Njegova frakcija Revolucionalni front al-Fataha se 1974. godine izdvojila iz Arafatove Palestinske oslobodilačke organizacije (PLO), uz obrazlozenje da je PLO postao suviše umjeren.
2002. godine – Monsunske poplave u Južnoj Aziji odnijele su živote više od 900 ljudi, a preko 25 miliona ljudi je raseljeno, jer su ostali bez kuća.
2003. godine – U pismu Savjetu bezbjednosti (SB) UN Libija je zvanično priznala odgovornost za teroristicki napad iznad škotskog mjesta Lokerbi 1998. godine u kome je poginulo 270 ljudi. To priznanje je bilo uslov da se Libiji ukinu sankcije koje je SB uveo nakon tog napada.
2003. godine – U Saudijskoj Arabiji umro je u egzilu bivši ugandski diktator Idi Amin Dada. Za vrijeme njegove osmogodišnje diktature (1971-1979) masakrirano je oko 400.000 civila, mahom iz manjinskih etničkih zajednica, a optuživan je i za kanibalizam.
2005. godine – U avionskoj nesreći u zapadnoj Venecueli poginulo je svih 160 putnika, mahom turista.
2006. godine – U Brazilu je u egzilu umro bivši paragvajski diktator Alfredo Stresner. Na vlast u Paragvaju došao je vojnim udarom 1954. i tom zemljom je vladao do 1989. godine kada je svrgnut. Prema navodima humanitarnih organizacija za vrijeme njegove vladavine najmanje 900 osoba je nestalo, a više hiljada ljudi je mučeno.
Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici i Twitter nalogu.
