Klara Cetkin - Borac za prava žena i radnika
Klara Cetkin, djevojački Ajzner, bila je uticajan njemački socijalistički političar i borac za ženska prava. Ona je jedan od osnivača ženskog međunarodnog radničkog pokreta, a na njen je prijedlog 8. mart proglašen Međunarodnim danom žena.
Do 1917. je bila aktivna u Socijaldemokratskoj partiji Njemačke, a zatim je stupila u Nezavisnu socijaldemokratsku partiju Njemačke (USPD) i njeno ekstremno ljevičarsko krilo, Spartakističku ligu - koja je kasnije postala Komunistička partija Njemačke (KPD), koju je ona predstavljala u Rajhstagu tokom Vajmarske Republike od 1920. do 1933.
Inicijator je Prve međunarodne konferencije žena
1907, na kojoj je izabrana za sekretara Međunarodnog ženskog
sekretarijata. Međunarodna konferencija žena u Kopenhagenu 1910. prihvatila je njen prijedlog o proglašenju Međunarodnog praznika žena-radnica.
Ženski pokret
Rođena je 5. jula 1857. godine. Školujući se za nastavnika, Klara Cetkin se povezala sa ženskim i radničkim pokretom u Njemačkoj od 1874, a 1878. postala je član Socijalističke radničke partije.
Zbog zabrane socijalističkih aktivnosti koju je u Njemačkoj uveo Bizmark, 1878, Klara Cetkin je prešla u Cirih, 1882, a zatim je otišla u egzil u Pariz. Tokom boravka u Parizu igrala je važnu ulogu u osnivanju Socijalističke internacionale. Takođe je uzela prezime svog partnera, ruskog revolucionara Osipa Cetkina sa kojim je imala dva sina. Kasnije je bila udata za umjetnika Georga Fridriha Cundela od 1899. do 1928.
Klara Cetkin je u SPD-u sa Rozom Luksemburg, bliskom prijateljicom, bila jedna od glavnih ličnosti lijevog revolucionarnog krila partije. Cetkinovu je veoma interesovala ženska politika, uključujući borbu za ravnopravnost i pravo glasa za žene. Razvila je socijaldemokratski ženski pokret u Njemačkoj; od 1891. do 1917. pisala je za SPD-ove ženske novine "Die Gleissheit" (Jednakost). Godine 1907. postaje vođa novoformirane "Ženske kancelarije" u SPD-u. Organizovala je proslavu prvog Međunarodnog dana žena, 8. marta 1911.
Tokom Prvog svjetskog rata, Klara Cetkin je sa Karlom Libknehtom, Rozom Luksemburg i drugim uticajnim političarima iz SPD-a odbacila partijsku politiku Burgfrieden (primirje sa vladom, obećanje o uzdržavanju od svih štrajkova tokom rata). Uz druge antiratne aktivnosti, Cetkinova je organizovala međunarodnu žensku antiratnu konferenciju u Berlinu 1915. godine. Zbog antiratnih stavova bila je hapšena nekoliko puta tokom rata.
Odvajanje
Klara Cetkin je bila jedan od saosnivača Spartakističke lige i Nezavisne socijaldemokratske partije Njemačke (USPD) koja se 1917. otcijepila od svoje matične partije, SPD-a, zbog neslaganja sa njenim proratnim stavovima. Januara 1919, poslije njemačke revolucije novembra prethodne godine, osnovana je KPD (Komunistička partija Njemačke) kojoj Klara Cetkin pristupa i predstavlja je od 1920. do 1933. u njemačkom parlamentu. Intervjuisala je Lenjina o "ženskom pitanju" 1920.
Do 1924. Klara Cetkin je bila član centralne kancelarije KPD-a, a od 1927. do 1929. član partijskog centralnog komiteta. Takođe je bila član izvršnog komiteta Komunističke internacionale (Kominterna) od 1921. do 1933. U 1925. izabrana je za predsjednika njemačke ljevičarske humanitarne organizacije Crvena pomoć. Avgusta 1932, kao predsjedavajuća Rajhstaga po starješinstvu, pozvala je narod da se bori protiv nacionalsocijalizma.
Kada su Adolf Hitler i njegova Nacional-socijalistička njemačka radnička partija preuzeli vlast, Komunistička partija Njemačke je izbačena iz Rajhstaga, poslije požara u Rajhstagu, 1933. Klara Cetkin posljednji put odlazi u egzil, ovoga puta u Sovjetski Savez.
Tamo je umrla 20. juna 1933, u 76. godini. Sahranjena je kod zidina Kremlja u Moskvi.
Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici i Twitter nalogu.
