Dunavom teče srpska prošlost
Poslije raspada Austrougarske monarhije (29. oktobra 1918. godine), Velika narodna skupština Srba, Bunjevaca i ostalih Slovena u Banatu, Bačkoj i Baranji je u Novom Sadu 25. novembra 1918. godine proglasila otcjepljenje Banata, Bačke i Baranje od Ugarske i njihovo prisajedinjenje Kraljevini Srbiji, što je kasnije ozakonjeno Vidovdanskim ustavom.
Jedan dan prije toga (24. novembra 1918), Skupština Srema, održana u Rumi, takođe se izjasnila za priključenje Srema Srbiji.
Delegaciju predstavnika Banata, Bačke i Baranje primio je regent Aleksandar u Beogradu 1. decembra 1918. godine, kada je proglašeno stvaranje Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca.
Pored odluke o prisajedinjenju Kraljevini Srbiji, Velika narodna skupština u Novom Sadu je donijela i odluku o formiranju pokrajinske vlade (Narodne uprave) i pokrajinske skupštine (Velikog narodnog savjeta) za Banat, Bačku i Baranju.
Za predsjednika Narodne uprave izabran je dr Jovan Lalošević, a za predsjednika Velikog narodnog savjeta dr Slavko Miletić. Narodna uprava za Banat, Bačku i Baranju bila je aktivna sve do 11. marta 1919. godine, kada je održala svoju posljednju sjednicu.
Kraljevstvo Srba, Hrvata i Slovenaca bilo je u početku podijeljeno na okruge i županije, a zatim na oblasti. Godine 1929. formirana je pokrajina Kraljevine Jugoslavije, nazvana Dunavska banovina, sa sjedištem u Novom Sadu, koja je obuhvatala Bačku, Baranju, veći dio Banata i Srema, kao i dio Šumadije i Braničeva.
Poslije kratkotrajnog aprilskog rata i brze kapitulacije Kraljevine Jugoslavije 1941. godine, Vojvodina je okupirana od strane Sila osovine i podijeljena na tri okupacione zone: Srem su Nijemci predali takozvanoj Nezavisnoj državi Hrvatskoj, Bačku i Baranju je anektirala Hortijeva Mađarska, dok je Banat potpao pod vlast domaćih Nijemaca, iako je formalno pripadao Nedićevoj Srbiji.
Teror i fizičko uništenje nedužnog naroda, privredna pljačka, opšta obespravljenost, bijeda i očaj karakterisali su četvorogodišnju okupaciju (1941-1944). U toku fašističke okupacije u Vojvodini je oko 50.000 ljudi ubijeno, a preko 280.000 je bilo internirano, hapšeno, zlostavljano i mučeno.
Oslobođena je teritorija u Sremu 1942. godine. Pokret otpora, koji su komunisti pokrenuli već u ljeto 1941, nedovoljno pripremljen i osmišljen prema datim uslovima, pretrpio je u Banatu i Bačkoj težak poraz, dok je u Sremu, poslije solidnijih priprema, postepeno prerastao u opštenarodni ustanak.
Na oslobođenoj teritoriji u Sremu organizovana je i partizanska vlast, sa masovnim antifašističkim organizacijama, štampom i školstvom. Iskustva iz Srema u organizovanju oslobodilačke borbe prenesena su u ljeto 1944. u Banat, Bačku i Baranju, tako da je prije dolaska Crvene armije, oktobra 1944, ovdje već bila ustrojena nova narodna vlast sa oslobodilačkim institucijama.
Vojvodina je tokom Narodnooslobodilačke borbe, sa ustrojenim Pokrajinskim narodnooslobodilačkim odborom (od novembra 1943), dobila u okviru oslobodilačkog pokreta autonomiju kao pokrajina, s obzirom na istorijske, ekonomske i kulturne momente, kao i postojanje većeg broja pripadnika nacionalnih manjina. Skupština izaslanika naroda Vojvodine 31. jula 1945. u Novom Sadu odlučila je da Autonomna Pokrajina Vojvodina uđe u sastav Narodne Republike Srbije.
Status autonomne pokrajine u Srbiji Vojvodina je zadržala do danas, iako se stepen autonomije mijenjao tokom vremena. Najveći stepen autonomije Vojvodina je imala između 1974. i 1990. godine, kada je, iako formalno u sastavu Srbije, imala status federalnog subjekta Jugoslavije sa elementima državnosti.
Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici i Twitter nalogu.
