Buđenje Evrope
U Parizu 22. februara 1848. godine izbila je prva buržoasko-demokratska revolucija, u kojoj se proletarijat pojavio kao društvena snaga sa sopstvenim političkim zahtjevima. Pod pritiskom ustanika, kralj Luj Filip je raspustio vladu 23. februara, sljedećeg dana je abdicirao i pobjegao u Englesku, a privremena vlada ukinula je monarhiju i proglasila republiku.
Proklamovane su demokratske slobode, opšte pravo glasa, sloboda štampe, smanjenje radnog dana, pravo na rad i izborno pravo za sve muškarce starije od 21 godine, a u kolonijama je ukinuto ropstvo. Uspjeh revolucije u Francuskoj podstakao je revolucije u Njemačkoj, Austriji, Italiji i oslobodilačke pokrete u južnoslovenskim zemljama.
Revolucija 1848. je ujedinila borbe i ustanke zbog privredne krize, gladi i nezaposlenosti.
Tačno 18. marta 1848. godine počela je revolucija i u Pruskoj u Berlinu. Liberalnim snagama su se pridružili svi društveni slojevi osim feudalaca. Prisilili su vladara da sastavi liberalnu vladu. Liberali su preuzeli vlast, ali nisu se zauzimali za siromašne pa su se javile pobune najsiromašnijih. Vladar je jedini kontrolisao vojsku i liberali su postali zavisni od njega.
Vladar je prvo priskočio u pomoć liberalima, a onda je iskoristio komandu nad vojskom da se riješi liberala i da vrati sve na staro u Pruskoj.
U Sjevernoj Italiji, Lombardijom i Venecijskim vojvodstvom vladaju Habzburgovci, središnji dio Italije zauzima papinska država, a južna Italija i ostrvo Sicilija su Napuljsko kraljevstvo kojim vlada ogranak Burbona. Jedina državica u kojoj postoji domaća dinastija je Pijemont ili Kraljevina Sardinija - tamo je vladala Savojska dinastija.
Ostao je feudalni poredak. Ustanak se javio na Siciliji, a revolucija se polako proširila prema sjeveru. Građanstvo je uspjelo da dođe na vlast i proglasi Republiku. Papa je u jesen 1848. godine protjeran iz Rima, a Rim je proglašen republikom. Prije nego što su Italijani uspjeli da dignu ustanak protiv Habzburgovaca u Veneciji i Lombardiji, Habzburgovci su poslali vojsku u sjevernu Italiju. U pomoć su joj došle i francuska i španska vojska. Papa je vraćen u Rim, a francuska vojska je ostala da čuva papu.
Revolucija nije uspjela ni u Italiji. Jedina država koja je uspjela da ukine feudalizam i apsolutnu vlast kralja je Kraljevina Pijemont. Uveden je parlament i ustav. Svi revolucionari u Italiji bježe u Pijemont, a među njima je bio i vođa nacionalno-oslobodilačkog pokreta Đuzepe Garibaldi. On priprema dobrovoljačku vojsku za buduću ulogu ujedinjenja Italije.
U Austrijskom carstvu postoji više nacija i svi ti narodi traže slobodne nacionalne države. Zato se ta revolucija počela nazivati i proljeće naroda. Meternikov apsolutizam je pokušao da uguši sve revolucije unutar Austrijskog carstva, jer bi se u suprotnom Habzburška monarhija raspala.
Austrijsko carstvo je potpuno feudalno. Revolucija je najprije zahvatila Beč 15. marta 1848. godine. Građanske snage rastu, ali nemaju pravo na učestvovanje u vlasti. Meternikov režim je srušen i ponovno se javljaju parlamenti, a u Pragu su liberali čak došli na vlast. Vladar u Beču morao je da izda ustav. Revolucija se proširila po čitavom Austrijskom carstvu. S jedne strane, ako liberali dođu na vlast, Habzburška monarhija bi se mogla raspasti.
S druge strane, liberali su mogli i zadržati apsolutizam i državu. Jedino što je uspjelo tokom revolucije 1848. je ukidanje feudalnog poretka. Kmetovi su postali slobodni ljudi i mogli su otkupiti zemlju na kojoj su živjeli od feudalaca. Za one kmetove koji nisu imali novca, predviđen je dugoročni otkup. Isto tako su ukinuti i feudalni posjedi.
Mađari su tražili otcjepljenje od Austrije, a Srbi, Hrvati, i Slovaci u Vojvodini traže istu takvu nezavisnost od Mađara.
Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici i Twitter nalogu.
