Skup u Istočnom Sarajevu: Čajničko jevanđelje nepobitno pripada SPC

Treći naučni skup  sa međunarodnim učešćem organizovali su Mitropolija dabrobosanska i Akademija nauka i umjetnosti Republike Srpske. Skup traje do nedjelje, 8. oktobra

-Naučni skup održava se u sjenci onoga što je pokušano i što se pokušava iz naučnih krugova FBiH, a to je da se Čajničko jevanđelje prikaže kao takozvana bosanska knjiga. To nije nikakva „bosanska knjiga“, to je srpsko rukopisno jevanđelje koje je čuvano i sačuvano upravo u krugu Srpske pravoslavne crkve  i u Čajniču - istakao je mitropolit Hrizostom na otvaranju naučnog skupa.

On je podsjetio da su srpski narod i SPC možda i čitav vijek, a od polovine 20. vijeka posebno suočeni sa problemom i programom otimačine kulturnih dobara i kulture, navodeći da to nije slučaj jednog posebnog područja, nego svih gdje su živjeli ili sad u manjem broju žive Srbi.

-Mi kao SPC smo čuvari svega onoga što su naši preci stvarali i ostavili i zato sa zadovoljstvom moramo pokazati danas da smo u stanju i da hoćemo da branimo dalje naše svetinje i sve one vrijednosti koje su nam ostavili preci - poručio je mitropolit Hrizostom.

Prema njegovim riječima, SPC se uz borbu protiv otimačine srpskih svetinja i kulturnih dobara, neprestano bori i za očuvanje nacionalnog identiteta srpskog naroda od Hrvatske, preko Crne Gore, Sjeverne Makedonije do Kosova i Metohije, u čemu se ne smije zanemariti pomoć naučne zajednice.

Mitropolit dabrobosanski podsjetio je da se mnogi srpski srednjovjekovni rukopisi nalaze u bibliotekama širom Evrope, ali da ga ni Srbi niti SPC ne žele otuđiti.

- Ponosni smo što se naši rukopisi tamo nalaze i čuvaju i što su registrovani - istakao je vladika Hrizostom.

Kada je u pitanju Čajničko jevanđelje, mitropolit Hrizostom je rekao da je ono jedno od najbitnijih za srpski narod u BiH i Republici Srpskoj.

Navodeći da je, prema nekim naučnicima, Jevanđelje nastalo u srednjem vijeku baš na tlu BiH, mitropolit je rekao da treba imati u vidu da današnja BiH i srednjovjekovna Bosna nisu isto.

Zato je, prema njegovim riječima, današnji skup prilika da se počne duboka i duža priča o srednjovjekovnim spomenicima srpskog naroda u BiH.

Poručujući da je naum srpskog naroda i SPC da sačuvaju i odbrane srpsko kulturno blago gdje god da je, mitropolit Hrizostom je rekao da je bitno da se dokaže koliko je srpski narod bio značajan u srednjem vijeku na ovim prostorima.

-Oni koji nemaju svoju kulturu, a kako neki narod može biti srednjovjekovni ako nema svoje srednjovjekovne arhive, pokušavaju da otmu ono što je naše nacionalno i prikažu kao svoje. A mi kažemo: Vi pokažite šta je vaše, mi ćemo poštovati, ali morate poštovati ono što su srpski narod, SPC kroz vijekove stvarali, ne samo ovdje, nego svuda na Balkanu, od Svete gore do Beča - naglasio je mitropolit Hrizostom.

On je izrazio posebno zadovoljstvo što se naučni skup održava u Istočnom Sarajevu kako bi se potvrdio identitet srpskog naroda na ovom prostoru.

Zaključio je da je ovo kulturološki i nacionalni srpski etnički prostor.

-Stručna javnost još ima šta da kaže o Čajničkom jevanđelju, rukopisu koji nepobitno pripada Srpskoj pravoslavnoj crkvi (SPC), izjavio je dekan Pravoslavnog bogoslovskog fakulteta “Sveti Vasilije Ostroški” u Foči Vladislav Topalović.

-Okupili smo se danas na ovom naučnom međunarodnom skupu posvećenom srpskom srednjovjekovnom pisanom nasljeđu, konkretno Čajničkom jevanđelju, biblijskom rukopisu, koji je bio manje poznat široj javnosti, ali je stručnoj itekako poznat - rekao je Topalović novinarima u Istočnom Sarajevu tokom naučnog skupa “Srpski srednjovjekovni spomenici iz Bosne i Huma – proučavanje Čajničkog jevanđelja.

On je naglasio da su se na naučnom skupu okupili eminentni slavisti, istoričari i teolozi koji će iz više uglova osvijetliti sve naučne probleme vezane za veličanstveni srednjovjekovni tekst Čajničko jevanđelje.

Kad je riječ o reviziji istorije i prisvajanju srpske kulture Topalović je istakao da je u proteklom periodu SPC bila meta određenih spekulacija u vezi sa Čajničkim jevanđeljem.

-Nepobitna je činjenica da je Čajničko jevanđelje nešto što pripada SPC. Ona je vlasnik toga rukopisa koji joj tradicionalno pripada. To je tekst koji se samo u SPC - u koristi u bogoslužbene svrhe -dodao je Topalović.

Čajničko jevanđelje je pisano srpsko-slovenskim jezikom, izjavila je redovni profesor Filozofskog fakulteta Univerziteta u Novom Sadu Jasmina Grković Mejdžor.

-Ono što mogu da zaključim i na šta ukazuju i neka druga istraživanja, Čajničko jevanđelje je pisano srpsko-slovenskim jezikom, dakle srpskom redakcijom staroslovenskog jezika, crkveno-slovenskom varijantom crkveno-slovenskog jezika. Prema istraživanjima koja sam sprovela na planu sintakse, oni čine sastavni dio šire crkveno-slovenske i srpsko-slovenske pismenosti Raške, Huma i na širem slovenskom planu, takođe -rekla je Mejdžorova novinarima.

Mejdžorova, koja je i redovni član Srpske akademije nauka i umjetnosti (SANU), je na Trećem naučnom skupu “Srpski srednjovjekovni spomenici iz Bosne i Huma - proučavanje Čajničkog jevanđelja” sa međunarodnim učešćem u Istočnom Sarajevu, govorila o jezičkom aspektu i sintaksi Čajničkog jevanđelja, što do sada u tolikoj mjeri nije proučavano.

Prema njenim riječima, cilj istraživača iz Republike Srpske i Srbije koji učestvuju na naučnom skupu u Istočnom Sarajevu jeste da se što pažljivije ispita rukopisno, jezičko i kulturno-istorijsko nasljeđe srednjovjekovne Bosne i Huma, jer o tome još nema dovoljno sistemskih i sistematičnih istraživanja.

Ona je istakla značaj ovog naučnog skupa, navodeći da predstavlja priliku da se obuhvate i neka druga pitanja u vezi sa srednjovjekovnim pisanim nasljeđe Bosne i Huma.

– Besjedenje o srednjovjekovnim pisanim spomenicima i Čajničkom jevanđelju jeste besjedenje o Srbima, srpskim temeljima, tradiciji, identitetu, istoriji i srpskoj kulturi u cijelosti - izjavio je generalni sekretar Akademije nauka i umjetnosti Republike Srpske (ANURS) Drago Branković otvarajući u Istočnom Sarajevu Međunarodni naučni skup “Srpski srednjovjekovni spomenici iz Bosne i Huma. Proučavanja Čajničkog jevanđelja”.

Branković je istakao da je značaj naučnog skupa, u organizaciji ANURS i Mitropolije dabrobosanske, u tome što dolazi baš u vrijeme kada se u BiH pokušava izvršiti revizija istorije, mijenjanje i falsifikovanje istorijskih izvora, prisvajanje srpskih spomenika kulture.

-Pokušava se stvarati nova pseudoistorija. Sve se to čini da bi se ugrozio srpski identitet, prepoznatljiv po srpskom jeziku, ćiriličkom pismu, Srpskoj pravoslavnoj crkvi (SPC), narodnoj književnosti i drugim oblicima duhovnog stvaralaštva našeg naroda - rekao je Branković.

On je izrazio žaljenje što pokušaji istorijskog revizionizma nisu zaobišli ni pojedine poslanike nauke u BiH, ističući da je i to jedan od razloga za održavanje ovakvih naučnih skupova na kojima se želi afirmisati istinita istorija srpskog naroda.

On je podsjetio da je Njegovo visokopreosveštenstvo mitropolit dabrobosanski Hrizostom prije dvije godine predložio predsjedniku ANURS Rajku Kuzmanoviću da se pripremi i organizuje međunarodni skup o temi srpskih sakralnih srednjovjekovnih spomenika iz Bosne i Huma, a među njima svakako o Čajničkom jevanđelju.

-Tu inicijativu podržalo je i najviše rukovodstvo Republike Srpske, a Republički sekretarijat za vjere u njihovo ime obezbjeđivao je neophodne pretpostavke za pripremu i održavanje ovog skupa. Za nešto manje od dvije godine upornog i veoma odgovornog rada Naučnog i Organizacionog odbora održavamo po mnogo čemu veoma značajan naučni skup za Srbe i Republiku Srpsku - rekao je Branković.

On je naglasio da je skup, koji je danas počeo u Istočnom Sarajevu, niti početak niti kraj naučnih razmišljanja o srpskoj pisanoj baštini sa prostora zapadno od Drine.

Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici i Twitter nalogu.