Pravnici i ljekari stranačke uzdanice na oktobarskim izborima

Ovako bi mogao izgledati svojevrsni foto-robot kandidata, koje su političke partije iz Republike Srpske gurnule u lokalnu izbornu trku za 64 načelničke i gradonačelničke fotelje.

U iščekivanju da Centralna izborna komisija BiH i konačno zvanično potvrdi njihove kandidature, što se očekuje tokom ovog mjeseca, “Glas Srpske” je pročešljao dostupne biografije kandidata. 

Ono što je odmah na prvu vidljivo jeste to da je u velikom broju manjih sredina gotovo nemoguće provjeriti o kom kandidatu se radi, kakav bekgraund ima, odnosno sa čim se prethodno bavio i šta je uopšte od škola završio. 

Ovaj foto-robot stoga je napravljen od dostupnih biografija. Ono što je odmah na prvu najinteresantnije jeste to da su partije na ove funkcije predložile samo tri žene, u Banjaluci, Jezeru i Prijedoru. Ostala mjesta su takozvani muški bastioni, iako je biračko tijelo u Republici Srpskoj po polnoj strukturi gotovo pola-pola.  

STARI I MLADI

Kada su u pitanju godine prosječna starost analiziranih kandidata  iznosi oko 45 godina. Najstariji ima 69 godina. Iako je već u relativno poznim godinama, od borbe za načelničku fotelju ne odustaje nekadašnji premijer Srpske Gojko Kličković te na novi megdan u Krupi na Uni izlazi dvojici protivkandidata. 
Analizirajući ko je gdje predložen, može se vidjeti da su mlađe snage prisutnije u većim sredinama, dok je u manjim to dosta šaroliko, što se može vidjeti recimo na primjeru Kalinovika i Gacka. 

To je posebno ilustrativno na primjeru Kalinovika gdje se za fotelju bore tri generacije, koje pri tome imaju i isto prezime - Sladoje. S druge strane, Prijedor je vjerovatno najbolji primjer gdje će snage odmjeriti kandidati koji uslovno rečeno pripadaju mlađoj generaciji, jer imaju manje godina od spomenutog prosjeka od 45 godina. 

Kada je u pitanju obrazovanje, oko 90 odsto analiziranih ima fakultetsku diplomu. Od toga čak oko 50 odsto njih ima diplomu ekonomskog, pravnog, medicinskog ili fakulteta političkih nauka. Najviše je diplomiranih pravnika i politikologa, slijede diplomirani ekonomisti, magistri i doktori ekonomskih nauka, a u stopu ih prate vrsni ljekari među kojima ima i kardiologa, pedijatara, stomatologa, ali i specijalizanata iz ortopedske hirurgije i traumatologije. 

Na načelničke, odnosno gradonačelničke pozicije u ime svojih partija pucaju i oni koji imaju završen elektrotehnički ili poljoprivredni fakultet, ali ima i onih čije zidove krase diplome koje su znak njihove stručnosti u oblasti rudarstva, veterine, građevinarstva, informatike, fizičkog vaspitanja i teologije. Ima tu i lica koja su završila Vojnu akademiju, ali i nekoliko istoričara, među kojima je i jedan student generacije. 

Pored njih u oktobarsku trku ulaze i oni koji se do sada nisu bavili politikom, a ako to i jesu bar ne u okviru neke od postojećih partija u Republici Srpskoj, te stoga u oktobarsku trku za fotelju ulazi i jedan glumac, ali i uspješni biznismen, vlasnik jedne lokalne TV kuće. 

NEGATIVNA SELEKCIJA

Analizirajući profil kandidata s kojim partije pokušavaju doći do fotelja na lokalu, kako polni, tako i obrazovni, sociolog Drago Vuković za “Glas Srpske” kaže da to što ima malo kandidovanih žena za njega lično predstavlja iznenađenje, imajući u vidu dosta agresivno naglašenu borbu za potpunu ravnopravnost. 

Smatra da je posrijedi ozbiljna kriza politike i njena interesna ogoljenost, navodeći da postoji kadrovska kriza, koja se ogleda kroz negativnu selekciju kadrova. 

- Skoro da nemamo novih, mladih lidera i to je razlog visokog prosjeka godina kandidata. Imamo jedan broj ljudi koji se  više od 20 godina vrte na kadrovskim listama. Dojadili su i sebi i narodu, a u takvom političkom ambijentu sužava se i prostor za veće angažovanje žena - navodi Vuković. 

Što se tiče obrazovne strukture kandidata, ističe da je odavno prisutna praksa da se stručnost ne uzima kao kriterijum, već stranačka lojalnost i poslušnost. 

- Formalno ima tu dosta kandidata sa visokim obrazovanjem. Međutim, većina je završila privatne fakultete. Rekao bih da u toj kadrovskoj vrtešci svakako ljekari tradicionalno imaju glavnu ulogu. Iz mog ugla, radi se o kompleksu ljekara koji pokušavaju da vladaju ljudima kroz politiku isto kao što bitno utiču na naše zdravlje i živote. Oni bez sumnje imaju veliki ugled u narodu i to pokušavaju politički materijalizovati. Nisam siguran da je to dobro, ni za politiku, a ni za medicinu. Jednom davno sam jednom ljekaru rekao da su i narod i politika postali bolesniji otkako se doktori bave politikom - istakao je Vuković. 

PREPUŠTANjE MANDATA

Ovi izbori će pored već navedenog ostati upamćeni i po tome što se na odborničkim listama nalazi čak 25 poslanika iz NSRS, kao i lideri pojedinih stranaka, ali i neki bivši i sadašnji ministri, direktori ili gradonačelnici. 

Nosilac liste PDP-a za odbornika u Prnjavoru je nekadašnji direktor SIPA Perica Stanić, dok je nosilac liste Nezavisnog pokreta “Svojim putem” u Banjaluci bivši gradonačelnik Igor Radojičić. Ministar poljoprivrede, šumarstva i vodoprivrede Republike Srpske Savo Minić nosilac je liste SNSD-a za odbornika u opštini Šamac. Dvojica njegovih partijskih kolega, Staša Košarac i Srđan Amidžić, koji sjede u ministarskim foteljama u Savjetu ministara BiH, takođe ulaze u trku za odbornički mandat. 

Košarac, koji je ministar spoljne trgovine i ekonomskih odnosa BiH, nosilac je odborničke liste SNSD-a u Istočnoj Ilidži, dok se Amidžić, koji je ministar finansija i trezora BiH, nalazi na odborničkoj listi u Banjaluci. Još jedan ministar dospio je na odborničku listu SNSD u Banjaluci, a riječ je o ministru zdravlja i socijalne zaštite Republike Srpske, Alenu Šeraniću.

I dvojica bivših ministara u Vladi Srpske dospjela su na odborničke liste. Jedan od njih je nekadašnji ministar policije Republike Srpske Dragan Lukač koji se nalazi na odborničkoj listi SNSD-a u Banjaluci, a drugi je bivši ministar rada i boračko-invalidske zaštite Duško Milunović koji je nosilac liste SP-a za odbornika u Kozarskoj Dubici. 

Ono što je zanimljivo jeste to da su se na odborničkim listama svojih stranaka našli i brojni parlamentarci, iako je praksa pokazala da niko od njih na kraju ne preuzme mandat, ukoliko ga dobije, već ga prepušta nekom od svojih kolega koji se nalazi sljedeći na listi.

Pobjeda bez borbe

Kuriozitet ovih lokalnih izbora, baš kao i prošlih, jeste to da postoji jedan manji broj mjesta u kojim će biti samo jedan kandidat te će glasanje biti tek puka formalnost. Prema preliminarnoj, ovjerenoj listi CIK-a BiH, jedini kandidat za gradonačelnika Laktaša biće aktuelni načelnik Miroslav Bojić. Na sigurno pobjedu može računati i Jovan Katić u Istočnom Novom Sarajevu, ali i Miroslav Bjelica u Trnovu. 

Na prošlim lokalnim izborima 2020. godine protivkandidate nisu imali Dragan Vođević u Mrkonjić Gradu i Snežana Ružičić u Jezeru.

Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici i Twitter nalogu.