I na međi potkopavaju Dejton
BANjALUKA - Priča o međuentitetskoj liniji između Republike Srpske i FBiH je podignuta iz pepela nakon što su službe sarajevskog kantona uklonile tablu dobrodošlice u grad Istočno Sarajevo, uz tvrdnju da je na federalnoj teritoriji, ali ni to, kažu sagovornici "Glasa" iz republičkih institucija, neće nagovoriti drugu stranu da prestane da potkopava Dejton i pristane na markiranje.
Opšti okvirni sporazum za mir u BiH je potpisan u vazduhoplovnoj bazi Rajt Paterson kod Dejtona, u američkoj državi Ohajo. BiH je u novembru te 1995. podijeljena na dva dijela - FBiH, koja je dobila 51 odsto i Srpsku, koja je postala vlasnik 49 odsto teritorije nekadašnje SR BiH. Međutim linija koja je utvrđena tada u Dejtonu nije još ovjerena.
U Aneksu dva Dejtona, kako godinama tvrde i iz Srpske, stoji da strane imaju obavezu da uspostave zajedničku komisiju koja treba da sastavi dogovoreni dokument sa preciznim tehničkim opisom međuentitetske linije.
Precizan opis, kako su ranije potvrdili i u NATO štabu u Sarajevu, koji je nasljednik SFOR-a sa kojim su domaći stručnjaci nakon Dejtona počeli da se bave međuentitetskom linijom, predstavlja odstupanja od plus-minus 50 metara na originalnoj dejtonskoj karti koja ostaje mjerodavna i konačna.
Ali tu se stalo, jer je markiranje, odnosno obilježavanje linije, zaustavljeno zbog opstrukcija političara iz FBiH čiji su predstavnici u nekoliko navrata, samo u proteklih pet godina, odbijali da sjednu za sto sa zvaničnicima Republike Srpske i razgovaraju o toj temi, istrajavajući na stavu da je sve riješeno te tumačeći da u skladu sa Aneksom dva nema granice između dva entiteta, već da je u pitanju linija koja ima isključivo administrativni značaj.
Direktor Republičke uprave za geodetske i imovinsko-pravne poslove (RUGIPP) Dragan Stanković za "Glas Srpske" je podvukao da je granična linija između Srpske i FBiH definisana Aneksom dva Dejtonskog sporazuma te da je bilo neophodno pristupiti detaljnoj identifikaciji. Podsjetio je da je još zaključcima Vlade Srpske iz 2009, 2011. i 2012. godine RUGIPP zadužen da obavi stručni geodetski posao identifikacije te da pripremi informaciju o kadrovskim, finansijskim i materijalnim sredstvima, kao i vremenu u kojem je predviđeno da posao identifikacije bude završen.
- Srpska je shvatajući ozbiljnost zadatka preduzela određene aktivnosti te je odlukom predsjednika Republike od 3.1.1996. osnovala Republičku i opštinske komisije za razgraničenje sa FBiH. Nažalost, komisije za sav taj period nisu uradile ništa iz jednog prostog razloga, a to je što je druga strana - FBiH sve vrijeme vršila opstrukciju, ne želeći iz političkih razloga da ovo prije svega tehničko, a za mnoge građane i životno, pitanje bude riješeno - istakao je Stanković.
Vlade entiteta su, podsjetio je, usaglasile 1996. i 1997. godine korekcije granične linije između entiteta na oko 60 kvadratnih kilometara, koje je odobrio komandant IFOR-a.
- Graničnu liniju između entiteta zajednička komisija trebalo je da odredi i obilježiti na terenu i pripremi usaglašeni stručni dokumenat koji treba da sadrži precizan opis granične linije, kako predviđa Aneks dva. Zajednička komisija nije počela da radi iako je od Dejtonskog sporazuma prošlo skoro 30 godina, tako da još nije precizno utvrđen nijedan dužni metar granične linije između entiteta, izuzev na Dobrinji u Sarajevu - tamo gdje je to bio interes Federacije i to putem arbitražne odluke - kaže prvi čovjek RUGIPP-a.
Vlada Srpske je, dodao je, preduzela niz aktivnosti u vezi sa obavezama iz Dejtona.
- Predložila je članove u komisiju za utvrđivanje međuentitetske linije razgraničenja, imenovala koordinatora između NATO, EUPM i organa iz FBiH i BiH u vezi sa rješavanjem pitanja opisivanja međuentitetske linije razgraničenja, uputila Savjetu ministara BiH urgenciju za formiranje međuentitetske komisije za opis granice. To pokazuje da je Srpska sve svoje obaveze za aktivnosti u vezi sa međuentitetskom linijom razgraničenja ispunila, dok je FBiH cijeli prethodni period uporno i sistematski opstruisala ovaj proces i odbijala da ispuni svoj dio međunarodno preuzetih obaveza - kategoričan je Stanković.
Ministarstvo pravde Srpske je, po zaključku Vlade, dostavilo u julu 2017. godine Savjetu ministara BiH inicijativu za pokretanje postupka s ciljem formiranja zajedničke međuentitetske komisije za opis granične linije između entiteta.
- Nemamo povratnu informaciju od Savjeta ministara - rekao je Stanković.
O potrebi definisanja međuentitetske linije, pa i formiranja jedinice u republičkom MUP-u koji će biti na tom području, a u svjetlu političke krize usljed odluka Ustavnog suda BiH i djelovanja federalnih političara, razgovarano je u aprilu ove godine u Palati Republike na sastanku koji je sazvao predsjednik Milorad Dodik.
Jedan od učesnika je bio i lider Ujedinjene Srpske Nenad Stevandić. On je za "Glas" istakao da dejtonska linija ima međunarodni karakter i da se tu ništa neće promijeniti, ali da ostaje pitanje kada će biti nacrtana.
- To je i manje bitno. Mnogo bitnije je da se u FBiH mora promijeniti svijest da oni imaju ekskluzivno pravo na istoriju o ratu u BiH, a zapravo jedino takvo pravo imaju na prikrivanje srpskih žrtava egzodusa. To je potvrdila gradonačelnica Sarajeva Benjamina Karić. Neka pokaže gdje je tih 157.000 Srba, koji su navedeni na tabli, nego u Istočnom Sarajevu - rekao je Stevandić.
Pravnik Ognjen Tadić smatra da svaki čovjek koji živi u Republici Srpskoj mora da bude svjestan toga da i na pitanju međuentitetske linije, kao i na svakom drugom politički faktori iz Sarajeva ne prihvataju Dejton.
- Sve što mogu da naprave da taj sporazum ne postoji, da bude poništen ili promijenjen će i učiniti - zaključio je Tadić u izjavi za "Glas".
Nakon uklanjanja table na kojoj je pisalo da je Istočno Sarajevo grad 157.000 Srba koji su morali napustiti Sarajevo, oglasio se i predsjednik DNS-a Nenad Nešić riječima da mu je "drago što su tablu uklonili, jer to pokazuje neophodnost utvrđivanja entitetske linije između Srpske i FBiH".
- Na ovaj način su priznali da linija postoji i da se svi moramo držati entitetske linije - rekao je Nešić.
Međuentitetska linija razgraničenja je dugačka 1.150 kilometara i zahvata 42 opštine Srpske. Cijepa, prema ranijim podacima, na desetine katastarskih opština i prolazi kroz oko 500 kilometara posjeda.
Mirovne snage
U RUGIPP-u su podsjetili da su predstavnici IFOR-a organizovali krajem septembra 1996. obuku za rad sa GPS uređajima, da bi što efikasnije i brže predstavnici entiteta mogli izvršiti zadatak predviđen Aneksom dva.
- NATO je donirao po pet kompleta GPS prijemnika entitetskim geodetskim upravama. Predstavnici međunarodnih mirovnih snaga sproveli su niz aktivnosti da se ovo riješi, od obuke kadra, obezbjeđivanja opreme, pa do mjerenja na određenom broju tačaka, odnosno inicirali su rješavanje ovog pitanja i trebalo je da nadležne institucije u BiH dovrše započeti posao, što se nažalost nije desilo - zaključili su oni.
Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici i Twitter nalogu.
