Ekonomsko samoubistvo po receptu Željka Komšića

Smatra ovo ekspert za energetiku i gasni sektor Vojislav Vuletić, komentarišući nastojanja pojedinih bošnjačkih političara, među kojima je i član Predsjedništva BiH Željko Komšić, da se BiH po svaku cijenu i potpuno odrekne navodne zavisnosti od ruskog gasa i pređe na takozvani sjevernoamerički tečni. Prema riječima Vuletića, tvrdnje Komšića, koji je prije nekoliko dana objavio autorski tekst u jednom od američkih časopisa u kojem se navodi da je energetsku stabilnost Evrope, pa i BiH, potrebno graditi na američkom tečnom gasu - netačne su, a što su na svojoj koži već najbolje osjetile pojedine evropske zemlje koje su krenule tim stopama.

Navodi da se radi o, prije svega, politički motivisanim odlukama, ne zdravorazumskim i ekonomskim, a što se može vidjeti i iz Komšićevih poruka upućenih na adresu američkog državnog sekretara Entonija Blinkena, zahvaljujući mu za sve što Vašington radi kada je u pitanju BiH. Blinken je, inače, zajedno sa američkim ambasadorom u BiH Majklom Marfijom jedan od najvećih zagovornika gradnje Južne interkonekcije gasovoda, odnosno spajanja BiH sa terminalom Krk u Hrvatskoj, a u koji se u najvećoj mjeri doprema američki tečni gas. Američki zvaničnici godinama već upozoravaju Evropljane, pa i vlasti u BiH, da se moraju riješiti zavisnosti od ruskog gasa. S druge strane, SAD od Rusije i dalje kupuju uranijum i to u ogromnim količinama. Rusija i dalje, pored svih uvedenih sankcija, podmiruje čak 24 odsto trenutnih potreba SAD. 

Vuletić je mišljenja da, ukoliko BiH ne želi da ugrozi svoju energetsku stabilnost, ne smije se olako odreći postojećih ruta snabdijevanja i priče oko spajanja sa “Turskim tokom”. Radi se o gasovodu kojim se preko Crnog mora, Turske, Bugarske i Srbije snabdijeva region. Pojašnjava da ova Komšićeva energetska strategija ima dosta velikih rupa. Prva je ta što je tečni gas, zbog tehnologije obrade, transporta i skladištenja, nekoliko puta skuplji od prirodnog. Druga je što nema dovoljno skladišnih kapaciteta, te treća ta što količine LNG gasa koje SAD mogu isporučiti evropskim potrošačima mogu zadovoljiti samo minimalne potrebe. I na kraju, bilo kakvi problemi u američkim postrojenjima, od neispravnog ventila do guste magle, mogu uticati na ovo snabdijevanje,  što nije slučaj sa prirodnim gasom. Dodaje i da, i pored toga što SAD planiraju gradnju novih skladišnih kapaciteta, to ni tada neće nešto značajno promijeniti. Kategoričan je da se ni u narednih deset do 15 godina, a zbog nepostojanja drugih alternativnih i realnih izvora snabdijevanja, evropske zemlje neće moći tako lako odreći ruskog gasa. 

- Oslanjati se samo na tečni gas i praviti nekakve političke gasovode, stvarno je suludo, ravno samoubistvu. Besmislena je eventualna gradnja Južne interkonekcije, gasovoda kojim bi se BiH spojila s Hrvatskom, odnosno gasnim terminalom na Krku. To je bacanje para. Oni koji prate stanje na gasnom tržištu znaju da ni SAD nemaju dovoljnih količina tečnog gasa. Bajden je, primjera radi, nedavno obustavio slanje 20 milijardi kubnih metara tečnog gasa Evropi. Druga ključna stvar je i to što se ekolozi žestoko protive gradnji novih gasnih terminala po SAD, koje oni nazivaju tempiranim ekološkim bombama - kaže Vuletić.

Navodi i da priča o azerbejdžanskom gasu, odnosno Transjadranskom gasovodu nije nešto na što bi se BiH mogla, eventualno, osloniti. Pojašnjava da se radi o gasu koji se vadi i transportuje sa gasnog polja Šah Deniz. Kada su u pitanju količine - one se kreću oko 14 milijardi kubnih metara i sav taj gas, kako pojašnjava, ide prema Italiji, s kojom Baku ima potpisan višegodišnji ugovor. Na pitanje koji su onda realni izvori snabdijevanja, Vuletić kaže da se radi o Rusiji, Iraku, Siriji, ali i Iranu u kom se nalazi jedno od najvećih nalazišta gasa, koje za sedam dana proizvede količine koje bi mogle podmiriti godišnje potrebe Srbije.

- Ali i u ovom slučaju, ne računajući tu ruski gas, potrebno je izgraditi nove transportne rute, gasovode. Koliko mi je poznato, i Izrael je nedavno pronašao određena nalazišta, a koja se nalaze u pojasu Gaze. Rumuni su prije deset godina pronašli određena bogata nalazišta, ali do danas nije izvađen ni jedan jedini kubik. Da zaključim, zemlje koje žele imati energetsku sigurnost, htjele to ili ne, moraće se i dalje oslanjati na ruski gas. Zato je i Komšićeva priča suluda, nije realna ni u nekoj daljoj budućnosti - poručio je Vuletić.   

Posljedice

Pauza u isporuci američkog tečnog gasa Evropi biće još jedan udarac za ionako nestabilno snabdijevanje Starog kontinenta. Novi udarac bi mogla biti najava Ukrajine da bi uskoro mogla prekinuti sa isporukom ruskog gasa preko njene teritorije. Prekid ovog tranzita značio bi da Evropi preostaje jedino “Turski tok”, od koga ona pokušava pobjeći. Pojedini stručnjaci sve otvorenije upozoravaju da se Evropa previše oslanja na američki tečni gas, te da kompanije sve više počinju da osjećaju negativne efekte jedne takve politike. Njemačka hemijska industrija, koja je prošle godine ostvarila prodaju od oko 230 milijardi dolara, zaglibila je u dubokoj recesiji izazvanoj gubitkom jeftinog ruskog gasa, ključne sirovine za đubriva i izvora energije za tešku industriju.

Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici i Twitter nalogu.