Da li vodeće evropske zemlje plaćaju ceh zbog uvođenja sankcija Rusiji?

Kaže ovo za “Glas Srpske” profesor na Ekonomskom fakultetu u Beogradu Ljubodrag Savić, komentarišući najnovije kvartalne i polugodišnje statističke podatke i ekonomske pokazatelje. Smatra da se iz njih može vidjeti da sankcije koje su uvedene Rusiji, ali i sam rat u Ukrajini koji se konstantno i u nedogled produžava i finansira od strane zapadnih zemalja, Evropu polako ali sigurno pretvaraju u američkog vazala. 

- Donose se pogrešne odluke, odnosno vodi jedna politika koja sve više liči na harakiri. Da li mogu drugačije? Izgleda da ne mogu, jer su postali američki taoci. Mislim da je sve počelo još sa izlaskom Velike Britanije iz Evropske unije. Već tada se moglo naslutiti da će se neke loše stvari desiti i da će krenuti kola nizbrdo. Prvo je došao rat u Ukrajini, nakon čega su evropske zemlje same sebi pucale u nogu uvodeći mnogobrojne sankcije i odričući se jeftinih ruskih energenata. Oni danas gas plaćaju dva do pet puta skuplje. Odrekli su se nafte, jeftinih strateških sirovina, ali i ogromnog ruskog tržišta. Loše procene su jednostavno morale doći na naplatu - kaže Savić. 

Samoubilačka politika

Navodi i da jednu takvu samoubilačku politiku ne vode SAD, koje i dalje trguju sa Rusijom pa čak i kupuju gas, koji skladište praveći strateške rezerve ili sa drugom etikeotom prosljeđuju i prodaju evropskim zemljama po daleko većim cijenama. Njemačka je, kako dodaje, svoju ekonomsku moć izgradila koristeći tuđe sirovine i polusirovine. Na gotove proizvode su udarali etikete “mejd in Dojčland” i prodavali širom svijeta. Toga sada više nema.  

- Nedavno sam imao priliku da razgovaram sa nemačkim privrednicima koji su došli u Srbiju. Oni su mi rekli da je Nemačka u daleko gorem položaju nego što se to na prvu čini. Mislim da će SAD, uslovno rečeno, pustiti da iskrvari i padne na kolena, ali ne i da bankrotira i uđe u neku veću komu. To je najveće poniženje s kojim bi se Nemci mogli suočiti. I bojim se da su blizu toga. Nema više političara poput Angele Merkel koji mogu da lupe šakom o stol. To sigurno nije kancelar Olaf Šolc. Verujem da je ona videla šta se iza brda valja i na vreme se povukla iz politike. Da li će ova država propasti? Neće! Da li će i dalje biti problema? Hoće, verovatno još većih. Nažalost, najviše će to na svojoj koži da osete privrednici, radnici, obični ljudi te stoga ne isključujem ni veće socijalne nemire u ovoj državi - mišljenja je Savić.

Smatra i da niko ne bi trebalo da se raduje njihovoj propasti, jer ne treba izgubiti iz vida da je Njemačka jedan od najvećih spoljnotrgovinskih partnera većine evropskih zemalja, ali i da veliki broj ljudi sa ovih prostora živi i radi u ovoj državi, pri tome šaljući ogromne svote novca u vidu inostranih doznaka svojim prijateljima i rođacima, što onda dobrim dijelom finansira i ekonomije u Srbiji, BiH... 

Podaci

A šta uopšte govore posljednji podaci?

Međunarodna agencija za energiju nedavno je objavila izvještaj u kom se navodi da je prosječna veleprodajna cijena električne energije u prvoj polovini ove godine u Evropskoj uniji bila znatno viša nego u u SAD.

Jedan megavat sat u Americi je koštao 30 dolara, dok su ga potrošači u Evropi u prosjeku plaćali oko 70 dolara.

Razlika u cijeni prirodnog gasa još je veća.

Prosječna veleprodajna cijena ovog energenta u prvoj polovini ove godine s druge strane okeana bila je 63 dolara za hiljadu kubnih metara, a u Evropskoj uniji - 285 dolara.

Interesantno, u isto vrijeme američke kompanije su od isporuke tečnog gasa evropskim zemljama, koji je daleko skuplji od ruskog, do sada inkasirale više od 60 milijardi evra. Rast prihoda ostvarila je i Rusija, koja se našla pod sankcijama Brisela.

Ova zemlja se okrenula drugim tržištima te je u prvih sedam mjeseci ove godine zabilježila rast prihoda od prodaje gasa, što je prije svega rezultat povećanih isporuka u Kinu preko gasovoda “Snaga Sibira”.

Ekonomisti ukazuju da je upravo cijena struje i energenata, nešto što je najviše uticalo na sunovrat evropske industrije i privrede.

Rast privrede je uglavnom simboličan te on u Španiji iznosi 0,8 odsto, u Francuskoj 0,3 odsto, Italiji 0,2 - dok je njemačka u potpunosti razočarala kvartalnim padom za 0,1 odsto.

Prema podacima “Evroaktiva” industrijska aktivnost u evrozoni nastavila je da se smanjuje.

Najveći problem ima Njemačka, nekadašnja lokomotiva privrednog razvoja Evrope, koja je suočena sa eventualnim ulaskom u tehničku recesiju.

Privredu ove zemlje trese sve veći broj stečajeva, ali i manji obim investicija. Sve manji je i broj novootvorenih preduzeća.

Broj firmi koje su stavile katance na vrata porastao je na najviši nivo u posljednjih deset godina. Upozorava se na ovo u studiji Hale instituta za ekonomska istraživanja, u kojoj se ističe da je samo tokom prošlog mjeseca registrovano više od 1.400 bankrota, što je 20 odsto više nego prethodnog mjeseca i 37 odsto više nego godinu dana ranije.

Kako je dalje navedeno - ovaj negativni trend posebno je primjetan u proizvodnom sektoru, koji je pored skupih energenata suočen i sa padom izvoza.

Prema podacima saveznog zavod za statistiku - Destatis, njemački izvoz je u junu iznosio 58 milijardi evra, što je za 4,5 odsto manje u odnosu na isti mjesec prošle godine i za 2,6 odsto manje u odnosu na maj. Najveći pad izvoza zabilježen je u slučaju Rusije i Kine i on se kreće 10, odnosno 30 odsto, što je onda posljedično dovelo i do trgovinskog suficita koji je porastao na 24,9 milijardi evra. 

U isto vrijeme - trgovina između Rusije i SAD porasla je za više od 30 odsto. Iz Rusije put Amerike najviše je odlazilo đubrivo, zatim platina i turbomlazni motori, čija je isporuka porasla za čak tri puta.

Izvršni direktor njemačke berze Teodor Vajmer nedavno je upozorio da je zbog nerazumne politike vladajućih njegova zemlja na dobrom putu da postane “zemlja u razvoju”, navodeći da njemačka reputacija u svijetu nikada nije bila tako loša kao danas, optužujući za to sadašnju vladu.

Pesimizam i letargija zahvatili su i njemačke trgovce, jer građani sve manje troše na odjeću i namještaj, a prodaja je pala i u apotekama.

Ništa manje pesimističniji nije ni predsjednik njemačke industrijske i privredne komore Peter Adrijan, koji je istakao da je “duboko zabrinut” zbog situacije u kojoj se nalazi Njemačka.

Da stvari ne idu u dobrom pravcu, može se vidjeti i iz izjava ministra ekonomije Roberta Habeka nakon što su objavljeni zvanični podaci, odnosno indikatori koji sugerišu nagli pad njemačkih ekonomskih očekivanja.

On je istakao da bi ekonomska recesija, koja je dijelom uzrokovana i odvajanjem njemačke privrede od Rusije, mogla ostaviti savezni budžet za 2025. godinu kraći za 17 milijardi evra.

Radi se o razlici između projektovane potrošnje i prihoda. 

Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici i Twitter nalogu.