Da li kontrole u institucijama BiH izmiču kontroli?
SARAJEVO - Interna revizija, kao drugi stub u sistemu finansijskog upravljanja i kontrole, u institucijama na nivou BiH nije u potpunosti zaživjela ni nakon duže od deceniju i po od usvajanja zakona, kao svojevrsnog temelja za taj posao.
To je pokazala najnovija analiza Kancelarije za reviziju institucija BiH, a svi detalji i propusti su objelodanjeni u reviziji učinka pod nazivom “Uspostavljanje i obezbjeđivanje funkcionalne interne revizije u institucijama BiH”.
Osim putem domaćih akata, obaveza BiH u oblasti interne revizije je utvrđena i u Sporazumu o stabilizaciji i pridruživanju između EU. Vlasti u BiH su se usvajanjem važeće Strategije razvoja sistema internih finansijskih kontrola u institucijama BiH do 2025. i sveobuhvatnom strategijom upravljanja javnim finansijama obavezale da će uspostaviti efikasan sistem interne revizije koji, naime, treba da obezbijedi nadzor nad transparentnim korišćenjem javnih sredstava i doprinese boljem stanju i efikasnosti javne uprave.
Funkcionalna interna revizija, naveli su revizori u analizi, pomaže menadžmentu institucije da smanji rizik od neuspjeha kada je u pitanju postizanje ciljeva organizacije i odgovorno postupa sa povjerenim javnim sredstvima.
- Zadatak interne revizije je da ocjenjuje sistem internih kontrola i njihovu efikasnost, da izvještava o nalazima te da predlaže rješenja menadžmentu. Da bi ona ispunila svoju svrhu, neophodno je da bude formirana organizaciono i funkcionalno, ali 16 godina od usvajanja Zakona o internoj reviziji institucija BiH nije u potpunosti uspostavljena ili razvijena funkcionalna interna revizija u institucijama BiH - jedan je od zaključaka revizora na osnovu pregledane dokumentacije.
Interna revizija kontroliše stanje i poštovanje pravila unutar institucije, a prema važećoj regulativi obavezno je uspostaviti 19 tih jedinica u institucijama BiH i jednu u javnom preduzeću, odnosno BHRT-u.
Ovaj vid kontrole se uspostavlja na onim adresama koje, između ostalog, imaju budžet veći od deset miliona i gdje broj zaposlenih premašuje 200.
- Nadležne institucije nisu bile efikasne u procesu izgradnje i održavanja ovog sistema, a sa mnogim izazovima suočavaju se uspostavljene jedinice interne revizije. Ni sistem nadzora i osiguravanja kvaliteta nad njihovim radom nije u potpunosti uspostavljen - kategorični su revizori.
Podaci do kojih su oni došli ukazuju na to da se, u proteklih 12 godina, odnosno od kada je usvojena odluka o kriterijima za uspostavljanje jedinica interne revizije, prosječna kadrovska popunjenost u tim jedinicama kretala od 20 pa do 72 odsto do kraja 2023.
Podvučeno je i da dvije institucije nisu uspostavile internu reviziju usklađenu sa propisima. To su Agencija za pružanje usluga u vazdušnoj plovidbi i Direkcija za koordinaciju policijskih tijela, ali i da one jedinice koje su formirane ne rade uvijek u punom kapacitetu.
- Četvrtina jedinica interne revizije nije imala rukovodioca u 2023. godini - navedeno je u analizi.
Slučaj “Predsjedništvo”
Interna revizija se, kako je navedeno u dokumentu, ne sprovodi u Predsjedništvu BiH, jer ta institucija nije potpisala Sporazum o vršenju funkcije interne revizije i Povelju o internoj reviziji sa nadležnima u resoru finansija u Savjetu ministara.
- Još od 2013. godine traju nastojanja da to bude urađeno, bilo je i nekoliko urgencija, ali bez rezultata usljed različitih tumačenja nadležnosti u vezi sa sprovođenjem interne revizije u ovoj instituciji - naveli su revizori.
Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici i Twitter nalogu.
