Kako su propusti bezbjednosnih službi Izraela omogućili napad Hamasa
NjUJORK - Neposredno prije nego što su u subotu u zoru napadači iz Gaze upali u Izrael, izraelska obavještajna služba je otkrila porast aktivnosti na nekim od militantnih mreža Gaze, piše “Njujork tajms”.
Shvativši da se nešto neobično dešava, poslali su uzbunu izraelskim vojnicima koji čuvaju granicu sa Gazom, ali na upozorenje nije reagovano - ili zato što ga vojnici nisu dobili, ili ga nisu pročitali, izjavila su dvojica visokih izraelskih bezbjednosnih zvaničnika.
Ubrzo nakon toga, Hamas je poslao bespilotne letjelice da onesposobe pojedine od stanica za komunikaciju mobilnih telefona i nadzorne kule izraelske vojske duž granice, onemogućivši dežurne vojnike da nadgledaju područje na daljinu pomoću video kamera.
Bespilotne letjelice su, takođe, uništile mitraljeze na daljinsko upravljanje koje je Izrael postavio na svoja granična utvrđenja, čime je uklonjeno ključno sredstvo za borbu protiv kopnenog napada.
To je Hamasovim napadačima olakšalo da priđu i raznesu dijelove granične ograde i sa iznenađujućom lakoćom buldožerima se obruše na nekoliko mjesta, omogućavajući hiljadama Palestinaca da prođu.
Ovi operativni neuspjesi i slabosti bili su dio širokog spektra logističkih i obavještajnih propusta izraelskih bezbjednosnih službi koji su utrli put za upad iz Gaze u južni Izrael, smatraju četiri visoka izraelska bezbjednosna zvaničnika koji su govorili pod uslovom anonimnosti.
Drska infiltracija u više od 20 izraelskih gradova i vojnih baza u tom napadu bilo je najgore ugrožavanje odbrane Izraela u posljednjih 50 godina i razbilo je osjećaj bezbjednosti nacije. Satima je najjača vojska na Bliskom istoku bila nemoćna da se bori protiv daleko slabijeg neprijatelja, ostavljajući čitava sela veći dio dana bez odbrane od odreda napadača koji su ubili više od 1.000 Izraelaca, uključujući vojnike u donjem vešu, oteli najmanje 150 ljudi, pregazili najmanje četiri vojna logora i raširili se na više od 30 kvadratnih milja izraelske teritorije.
Četiri zvaničnika su rekli da je uspjeh ovog napada, na osnovu njihove rane procjene, leži u nizu bezbjednosnih propusta izraelske obavještajne zajednice i vojske, navodi “Njujork tajms”.
-Trošimo milijarde i milijarde na prikupljanje obavještajnih podataka o Hamasu. A onda, u sekundi, sve se srušilo kao niz domina- rekao je Joel Guzanski, bivši visoki zvaničnik u Savjetu za nacionalnu bezbjednost Izraela.
Prvi neuspjeh bio je mjesecima prije napada, pošto su izraelski šefovi bezbjednosti iznijeli pogrešne pretpostavke o obimu prijetnje koju je za Izrael predstavljao Hamas iz Gaze.
Hamas je prošle godine ostao van dva sukoba, dozvoljavajući Islamskom džihadu, manjoj palestinskoj naoružanoj grupi u Gazi, da se sam bori protiv Izraela.
Prošlog mjeseca, vođstvo Hamasa je takođe okončalo period nereda duž granice, u sporazumu u kome je posredovao Katar, ostavljajući utisak da ne želi eskalaciju.
-Hamas je veoma, veoma uzdržan i razume implikacije daljeg prkosa - rekao je Cahi Hanegbi, savjetnik za nacionalnu bezbjednost Izraela, u radio intervjuu samo šest dana prije napada.
Kada su izraelski obavještajci prošle nedjelje obavijestili šefove o najhitnijim prijetnjama za odbranu zemlje, oni su se fokusirali na opasnosti koje predstavljaju libanski militanti duž sjeverne granice Izraela.
Izazov koji je postavio Hamas jedva da je pominjan. Hamas je odvraćen, oijcenili su tada.
Hamasovi operativci su u razgovorima, koje su ih prisluškivali izraelski obaveštajci, takođe odavali utisak da nastoje da izbjegnu još jedan rat sa Izraelom tako brzo nakon štetnog dvonedjeljnog sukoba u maju 2021, kažu izraelski bezbednosni zvaničnici. Izraelska obaveštajna služba, kako su rekli, sada ispituje da li su ti razgovori bili iskreni, ili odglumljeni jer su znali da ih prisluškuju.
Sljedeći neuspjeh bio je operativan.
Zvaničnici su rekli da se izraelski sistem nadzora granice gotovo u potpunosti oslanja na kamere, senzore i mitraljeze kojima se upravlja na daljinu. Izraelski komandanti su postali previše sigurni u neosvojivost tog sistema. Smatrali su da kombinacija daljinskog nadzora i oružja, barijera iznad zemlje i podzemnog zida koji bi sprečili Hamas da kopa tunele prema Izraelu čini masovnu infiltraciju malo verovatnom, smanjujući potrebu da značajan broj vojnika bude fizički stacioniran duž same granične linije.
Sa uspostavljenim tog sistemom, vojska je počela da smanjuje broj vojnika na tom mjestu, premještajući ih u druga područja, uključujući Zapadnu obalu.
Ali sistem daljinskog upravljanja imao je ranjivost: mogao je daljinski i da se uništi, i Hamas je iskoristio tu slabost slanjem dronova da napadnu tornjeve koji su prenosili signale ka i iz sistema za nadzor.
Bez signala sa tornjeva, sistem je bio beskoristan.
Vojnici u kontrolnim sobama iza linija fronta nisu primili alarm da je probijena ograda koja razdvaja Gazu i Izrael, i nisu mogli da gledaju video koji im pokazuje gdje napadači Hamasa buldožerom ruše barikade.
Pored toga, pokazalo se da je barijeru lakše probiti nego što su očekivali izraelski zvaničnici.
To je omogućilo da više od 1.500 boraca u Gazi prođu kroz skoro 30 tačaka duž granice, od kojih neki paraglajderima preko barikada, i stignu do najmanje četiri izraelske vojne baze bez presretanja. Fotografije koje je podijelio jedan od izraelskih zvaničnika pokazuju da je na desetine izraelskih vojnika tada pogođeno dok su spavali u svojim spavaonicama. Neki su još bili u donjem vešu. Drugi operativni neuspjeh bilo je grupisanje vođa iz armijske divizije Gaze na jednoj lokaciji duž granice. Nakon što je baza preplavljena, većina visokih oficira je ubijena, ranjena ili zarobljena, kažu bezbjednosni zvaničnici.
Ta situacija, u kombinaciji sa komunikacijskim problemima izazvanim udarima dronova, spriječila je koordinisan odgovor. Ovo je spriječilo bilo koga duž granice da shvati punu širinu napada. Sve to značilo je da je bilo teško, posebno u ranim fazama, prenijeti ozbiljnost situacije vojnoj komandi u Tel Avivu.
Kao rezultat toga, niko tamo nije osjetio neposrednu potrebu za masovnim, brzim vazdušnim pokrivanjem, čak i kada su se društveni mediji pojavili sa izvještajima o napadima u mnogim zajednicama.
Vazduhoplovnim snagama su bili potrebni sati da stignu u veći dio područja, iako ima baze udaljene samo nekoliko minuta u vremenu leta, prema dvojici izraelskih zvaničnika i preživjelih u napadima.
Posljedice su bile katastrofalne za bezbjednost Izraela, kao i potencijalno štetne po njegovu reputaciju u regionu kao pouzdanog vojnog partnera.
-Prije subote Izrael je bio sila za mnoge zemlje u regionu po pitanju bezbjednosti - rekao je Guzanski i o dodao da je slika sada drugačija.
Izraelske bezbjednosne službe ne osporavaju razmjere svog prvobitnog neuspjeha, ali kažu da se to može istražiti tek nakon završetka rata, piše “Njujork tajms”.
Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici i Twitter nalogu.
