Hrvatska izgubila spor pred Evropskim sudom: Stoja umrla čekajući pravdu, ali ona je stigla

Evropski sud za ljudska prava (ESQP) objavio je presudu u predmetu Trivkanović protiv Hrvatske kojom je RH proglašena krivom jer su njeni sudovi neopravdano odbili zahtjev za obnovom parničnog postupka za naknadu štete. ESQP je utvrdio da je pokojnoj Stoji Trivkanović iz Siska, odnosno njenim nasljednicima, time povrijeđeno pravo na pristup sudu koje je zagarantovano Konvencijom za zaštitu ljudskih prava i osnovnih sloboda.

Kako su Novosti pisale, Stoja Trivkanović je majka Zorana (23) i Berislava (18), koje je grupa naoružanih pripadnika specijalne policije “Vukovi”, zajedno s njihovim ocem Nikolom Trivkanovićem (48), 25. avgusta 1991. prisilno odvela iz porodične kuće u sisačkom naselju Zeleni brijeg. Od tada se Zoran i Berislav vode kao nestale osobe, a pretpostavlja se da su ubijeni kao i Nikola, čije je izmučeno tijelo sljedećeg dana pronađeno na obali Save kod sela Gušće.

– Nakon lupanja po vratima upali su u kuću i počeli je pretraživati. Pronašli su Nikolinu uniformu, jer je radio u Preduzeću za puteve, pa su ga optužili da je riječ o uniformi JNA. Nije im se svidjela ni sinova zastava Crvene zvezde. Potom su ih nasilno odveli. Zoranu nisu dali ni da se obuje, rekavši mu: ‘Tamo gdje ideš, neće ti trebati'“, ispričala je 2011. Stoja Trivkanović, koja je preminula krajem 2019. godine.

Zoran, Berislav i Nikola Trivkanovića su nakon odvođenja viđeni u kompleksu ORA, jednom od najzloglasnijih mučilišta i stratišta sisačkih Srba 1991., nakon čega im se izgubio svaki trag.

– Tražila sam ih posvuda. Na ORA su mi prijetili jer sam ih uopšte pokušala tražiti, a izjavu o njihovom nestanku dala sam u vojnoj komandi. Plakala sam, molila, a oni su obećavali da će pomoći ako to bude u njihovoj moći. Tražila sam ih u sisačkoj policiji, gdje mi je Đuro Brodarac (tadašnji načelnik PU sisačko-moslavačke, op.a.) rekao: ‘Sinove traži u mrtvačnici.’ Bezuspješno sam sve ispričala i tadašnjem ministru unutrašnjih poslova Ivanu Vekiću – posvjedočila je Stoja, koja je 2006. Državnom tužilaštvu podnijela zahtjev za sklapanje vansudskog poravnanja, tražeći isplatu nematerijalne štete za smrt sinova.

Ipak, DORH ju je odbio s obrazloženjem da se “nije moglo zaključiti o postojanju bitnih pretpostavki koje se odnose na pripadnost počinioca krivičnog djela oružanim snagama RH te vezu djela sa službom”. Zatim je iste godine podigla tužbu nadležnom Opštinskom sudu, koji ju je odbio zbog zastare i zbog toga što “tužilac nije dokazala da su njene sinove ubili pripadnici hrvatskih snaga”. Presudu je potvrdio Županijski sud u Sisku, uz obrazloženje da “nije sproveden krivični postupak protiv počinioca”.

U međuvremenu je okončan krivični postupak u kojem je Vladimir Milanković, komandant svih policijskih snaga na širem području Siska i Banije od 18. jula do 1. oktobra 1991., pravosnažno osuđen na deset godina zatvora zbog ratnog zločina nad srpskim civilima, među kojima i trojice Trivkanovića. Oslanjajući se na tu presudu, Stoja je 2014. podnijela zahtjev za ponavljanjem parničnog postupka, koji je odbio sisački Opštinksi sud, sada tvrdeći da je Milanković osuđen zbog nestanka, a ne smrti njenih sinova. Nakon godina pravne bitke, slučaj Stoje Trivkanović završio je na Evropskom sudu za ljudska prava, koji je prošle sedmice donio presudu u njenu korist, prenosi portalnovosti.com.

Sud u Strazburu utvrdio je da je hrvatsko pravosuđe pri odlučivanju o zahtjevu za ponavljanje parničnog postupka trebao uzeti u obzir činjenicu da je postojala pravosnažna krivična presuda za ratni zločin u kojoj su njeni sinovi navedeni kao žrtve, te da su Zoran i Berislav nakon nestanka proglašeni mrtvima. ESQP je Stoji Trivkanović, odnosno njenim nasljednicima, naposljetku dosudio ukupno 12.500 evra na ime naknade neimovinske štete, te 2000 evra za troškove postupka. Istom presudom odbačeni su svi argumenti Republike Hrvatske koja se protivila da Stojini unuci, djeca pokojnog Zorana, nastave postupak nakon njene smrti.

Tokom dugotrajne pravosudne borbe, Stoja Trivkanović se i ranije obraćala Sudu u Strazburu, tvrdeći da državna tijela nisu ispravno istražila smrt članova njene porodice, pri čemu, kako se navodi u tužbi, nije identifikovan nijedan od direktnih počinilaca zločina. Ipak, u julu 2017. ESQP je presudio da RH u tom slučaju nije povrijedila pravo na život, jer je “preduzela sve odgovarajuće i moguće korake u istrazi ratnog zločina nad Trivkanovićima”.

Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici i Twitter nalogu.