“Brankovo kolo” u znaku proslave dvjesta godina od rođenja Branka Radičevića

Po tradiciji dugoj više od pola stoljeća, prvog petka u septembru i ove godine počeće poznato “Brankovo kolo”, najveća pjesnička i, kroz taj vizir, kulturna manifestacija na našim prostorima. Proticaće u znaku proslave 200. godišnjice od rođenja Aleksija Radičevića, potonjeg Branka, najčuvenijeg đaka Karlovačke gimnazije, slavnog pjesnika srpskog romantizma.

Od 6. do 16. septembra ove godine odvijaće se 53. “Brankovo kolo” u Sremskim Karlovcima, na Stražilovu i u Novom Sadu. Ugledni srpski pjesnik Slavomir Gvozdenović iz Temišvara, svojom besjedom o Branku Radičeviću i njegovoj poeziji svečano će otvoriti 53. “Brankovo kolo” u znaku dvjesta godina od pjesnikovog rođenja.

U najstarijoj srpskoj gimnaziji, u kojoj se Aleksije Branko Radičević školovao (1835-1841) nastupiće ugledni pjesnici koji su velikom stražilovskom pjesniku, preteči moderne poezije posvetili svoje pjesme: Milosav Tešić, Andrej Jelić Mariokov, Anđelko Anušić, Milena Severović, Rastko Lončar, Valentina Milačić, Slađana Milenković, Nikola Rausavljević i Danilo Jovanović. Brankove pjesme pjevaće mlade operske umjetnice Ljeposava Malbaša i Anastasija Mandić, u klavirskoj pratnji Stevana Jančića i Anje Riđešić.

Sve vrijeme, u znaku velikog jubileja, na 53. “Brankovom kolu” nastupaće istaknuti i mladi naši pjesnici i pjesnikinje, koji su svoje pjesme posvetili Branku Radičeviću, među njima i savremeni pjesnik iz Jermenije, Babken Simonjan. Kod “Brankovog čardaka” nastupiće i gajdaš Maksim Mudrinić i pojac Miodrag Blizanac koji će izvesti čuvenu Zmajevu pjesmu “Brankova želja”. Tokom manifestacije nastupiće hor i ansambl novosadske Gimnazije “Jovan Jovanović Zmaj” i hor Karlovačke gimnazije, sa dirigentima Jovanom Travicom i Milom Radonić, kao i pojci Karlovačke bogoslovije “Sveti Arsenije Sremac”.

Na Brankovom grobu na Stražilovu 7. septembra u 10 časova Boško Suvajdžić će položiti cvijeće i prislužiti svijeću, uz svoju pjesmu posvećenu Radičeviću. Na 53. “Brankovom kolu” biće organizovan i tradicionalni “Stražilovski  pjesnički miting” na kojem će učestvovati Časlav Đorđević, Milan Živanović, Ivan Negrišorac, Dragica Stojanović, Igor Mirović, Perica Markov, Damir Malešev, Živko Nikolić, Jasna Milenović, Danilo Jovanović i drugi.

Na Stražilovu svečano će biti uručene i istoimene nagrade stare pola vijeka: za ukupno pjesničko djelo (Raša Perić) i za najbolje pjesničke prvence (Marija Stojić i Danilo Jovanović). Takođe, na svečanom zatvaranju 53. “Brankovog kola” u 11 časova ove godine biće uručena i prestižna međunarodna nagrada “Branko Radičević” uglednom savremenom mađarskom pjesniku Ištvanu Turciju iz Budimpešte, koji će tom prilikom dobiti u ruke upravo štampanu u “Brankovom kolu” i prevedenu na srpski jezik novu knjigu svoje poezije.

U Karlovcima i na Stražilovu nastupiće i dramske umjetnice Ivana Žigon, Milica Grujičić, Danica Petrović i Olga Skerletović Đorđević, a glumci će interpretirati  isključivo Brankovu poeziju, dok će operski pjevači i horovi pjevati Radičevićeve pjesme. Nastupiće i talentovani i nagrađeni đaci pjesnici i recitatori Karlovačke i drugih novosadskih gimnazija, inspirisani Brankom, Stražilovom i Karlovcima, koje je pripremila karlovačka profesorica književnosti Jela Marjanović.

Na 53. “Brankovom kolu” biće promovisan upravo štampan Zbornik radova “Život pjesničkog djela Branka Radičevića”, koji sadrži dvadeset vrijednih priloga uglednih naučnika, profesora i pjesnika, koji su proljetos učestvovali na okruglom stolu u Karlovačkoj gimnaziji u kojoj se Branko školovao (1835-1841). Pored ostalih, svježe radove potpisuju Nenad Nikolić, Nenad Kebara, Antonije Simić, Milan Gromović, Bojana Kulidžan Gromović, Uroš Ristanović, Slađana Milenković, Valentina Zlatanović Marković, Ana M. Zečević, Budimir Dubak, Danica V. Stolić, Milutin Đuričković, Maja Belegišanin, Ljiljana Pavlović Ćirić, Lazar Bukva, Aleksandra Marilović i drugi.

Takođe, na 53. “Brankovom kolu” uskoro će biti promovisana dragocjena knjiga “Svečane reči - Septembarske besede na Brankovom kolu (1972-2024)”, gdje se nalaze nezaboravni eseji o Branku izgovoreni na svečanim otvaranjima “Brankovog kola” naši pjesnika Stevana Raičkovića, Dušana Radovića, Desanke Maksimović, Pere Zupca, Dragutina Tadijanovića, Milorada Pavića, Slobodana Selenića, Borislava Pekića, Matije Bećkovića, Slobodana Rakitića, Rajka Petrova Noga, Miodraga Pavlovića, Stevana Tontića, Dejana Medakovića, Raše Popova, Svetlane Velmar Janković, Ivana Gađanskog, Ranka Risojević, Aleka Vukadinovića, Duška Trifunovića, Dragana Kolundžije, Milovana Vitezovića i drugih. Oba ova zbornika  priredili su Nenad Grujičić i Rastko Lončar.

U izdanju “Brankovog kola” izlazi i drugi tom knjige Nenada Grujičića “Kolo, kolo, naokolo - Stražilovski vremeplov: tragovi i sećanja, crtice i komentari (1972-1992)”, koja će takođe biti promovisana na 53. “Brankovom kolu” u znaku proslave 200. godišnjice rođenja Branka Radičevića. Prema tradiciji, u Sabornoj crkvi Svetog oca Nikolaja u Sremskim Karlovcima, 12. septembra u 13.30 časova, biće priređen parastos Aleksiju Branku Radičeviću, a činodejstvovaće episkop sremski Vasilije sa karlovačkim sveštenstvom i mladim bogoslovima. Potom, u okviru “Hrišćanskih tema”, koje traju preko trideset godina, u Karlovačkoj bogosloviji “Sveti Arsenije Sremac”, povodom 230 godina od njenog osnivanja, biće razgovora o molitvi, gdje će osnova biti istoimena Brankova antologijska pjesma. Govoriće profesor bogoslovije arhimandrit Kleopa Stefanović.

Na 53. “Brankovom kolu” biće organizovan, po 33. put, Filozofski simpozijum, ove godine na temu “Zvezdano nebo i moralni zakon” u znaku 300. godišnjice rođenja Emanuila Kanta i 200. godišnjice rođenja Branka Radičevića. Nastupiće nekoliko desetina istaknutih filozofa iz naše zemlje i regiona, među kojima i Jovan Babić, Rade Kalik, Nikola Kajtez, Milan Brdar, Bogoljub Šijaković, Višnja Knežević, Savo Laušević,  Stojan Šljuka, Aleksandar Lukić i drugi. Biće to i podsjećanje na to da je mladi Aleksije Radičević, po odlasku s bratom Stevanom iz Karlovačke gimnazije (1841), u Temišvaru učio mudroljubije, to jest filozofiju.

Po ugledu na Branka šahistu i ove godine biće organizovan pjesnički šahovski turnir koji traje punih trideset pet godina. Uz iskusne igrače Željka Medara i Dejana Omorjana igraće i mladi talenti sa pjesnicima i poznatim Novosađanima. 

Sve ovo tek je dio bogatog programa 53. “Brankovog kola” koje će trajati od 6. do 16. septembra u znaku velikog jubileja - dva vijeka od rođenja Branka Radičevića. Rođen u Brodu na Savi (1824), školovan u Zemunu, Sremski Karlovcima i Temišvaru, Branko će tek u Beču, kao student prava (potom i medicine) napisati svoje čuvene stihove: “Oj, Karlovci, mesto moje drago / kžo detence došao sam amo!”

Koncert

Biće organizovan i veliki operski koncert primadone Vesne Aćimović u slavu neprolaznog Branka, gdje pored čuvenih starih kompozitora (Isidora Bajića, Davorina Jenka, Stanojla Rajičića i drugih) premijerno će biti izvedeno nekoliko novih, originalnih kompozicija na Brankove pjesme kroz nadahnuće savremenih mladih kompozitora (Livija Jovčića, Stanislava Gajića, Ivana Vojnovića i Julija Bala) što će, uz svjetlost velikog jubileja, uvećati dosadašnji zbir od preko stotinu deset kompozicija na Brankove stihove.

Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici i Twitter nalogu.