Ljiljane Petrović-Batler - majka ciganske pjesme
Jedna od najvećih vokalnih umjetnica domaće i svjetske muzičke scene Ljiljana Petrović-Batler ostaće upamćena kao pjevačica koja je na više načina afirmisala drugačiji romski zvuk i svijet od onoga kakav je, na primjer, više decenija predstavljala Esma Redžepova, koja je dugo bila sinonim romske muzike i kulture.
Ljiljana Petrović-Batler preminula je poslije kraće bolesti u ponedjeljak, 26. aprila, u šezdeset i šestoj godini života. Bila je jedna od najčuvenijih pjevačica kafanskoga “podzemlja”, a za života je često govorila da joj je najveća želja da umre u Beogradu, jer je tamo i rođena.
Poslije pojavljivanja albuma “Otkako sam tuđa žena” i čestih nastupa na televiziji, za razliku od njenog najvećeg suparnika Šabana Bajramovića, koji je uglavnom propuštao da se pojavi na dogovorenim televizijskim snimanjima, Ljiljana je ubrzo postala daleko najpoznatija romska pjevačica na ovim prostorima. Uvijek ozbiljnog lica, bez suvišne gestikulacije i estradnog prenemaganja, s diskretnom, gotovo misterioznom pojavom i, najvažnije, prepoznatljivim bogatim altom kojim je pjevala u dubokim, muškim tonalitetima.
Ljiljanin zvuk, visoko urban, na trenutke gotovo džezistički rafiniran, a opet s osjetnom sirovom autentičnošću, osvojio je i prosječnog konzumenta ali, što je posebno, i onaj sofisticiraniji dio publike u socijalističkoj Jugoslaviji - umjetnici i intelektualci gotovo su redom bili ljubitelji Šabanove i Ljiljanine muzike. U njenoj publici su se često nalazili istaknuti srpski pisci Branislav Crnčević, Dobrica Ćosić, Danilo Kiš... Takav konsenzus ukusa, u kojem se kulturna elita s jedne, te najšira publika s druge strane mogu pronaći na istim izvođačima, na istom kulturnom izboru danas je teško zamisliv. Priča o Ljiljani Petrović-Batler bez sumnje je filmski materijal, a Bi-Bi-Si je o njenom životu snimio dokumentarni film.
Za socijalističke Jugoslavije Ljiljana je bila jedna od najpoznatijih romskih pjevačica. Iz “kafanskog podzemlja” došla je na televiziju, snimala albume, imala goleme tiraže. Pjevala je jednako na romskim svadbama i za srpske književnike. I njoj je rat promijenio život: s troje djece otišla je u Njemačku, gdje je, kad je prestala da pjeva, godinama živjela u anonimnosti, radeći i teške fizičke poslove - sve dok je Dragi Šestić, producent i menadžer “Mostar sevdah rejuniona”, jednog od najuspješnijih eksjugoslovenskih etno-produkata, slučajno nije pronašao u Dizeldorfu. Poslije dugog i upornog odbijanja da se vrati muzici, Ljiljana je na kraju ipak popustila i u Šestićevoj produkciji za holandsku “World connections” etiketu snimila album “Mother of Gypsy Soul” (2002). Poslije toga pjevala je na koncertima po najprestižnijim evropskim dvoranama, a na Bi-Bi-Siju je prikazan i dokumentarac o njoj i mostarskom bendu, a nijedan festival tzv. njorld muzike kao da nije mogao proći bez ove kombinacije sevdaha i Ljiljaninog naročitog pjevačkog stila.
Za razliku od većine kolega, završila je Srednju muzičku školu u Beogradu, svirajući klavir. Njen posljednji album, sa “Mostar sevdah rejunion”, “The Legends of Life” dobio je sjajne kritike brojnih engleskih časopisa što joj je obezbijedilo mnoge nastupe u toj zemlji posljednjih godina njenog života.
Često je stvarala konfuziju time što je dijelila ime i prezime s novosadskom kantautorkom i prvom takmičarkom bivše Jugoslavije na “Pjesmi Evrovizije” 1961. godine.
Prvi nastup
Ljiljana Petrović-Batler imala je svoj prvi nastup sa samo 12 godina. Tada je u jednoj kafani zamijenila svoju majku koja je bila bolesna i nije mogla nastupati. To je bio početak njene karijere. Od tada je stalno nastupala, a repertoar su joj činile tada nezaobilazne zabavne pjesme i ciganska muzika.
Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici i Twitter nalogu.
