Ela Ficdžerald - bila i ostala prva dama džeza

Ela Džejn Ficdžerald smatra se jednim od najboljih ženskih vokala u istoriji ove vrste muzike. Poznata i kao "prva dama pjesme" i "ledi Ela" bila je američka džez pjevačica sa vokalom od tri oktave.

Bila je poznata po svojoj čistoći tonova, besprijekornoj dikciji, fraziranju, intonaciji i improvizaciji koja je podsjećala na zvuk trube, posebno u njenim sketovima.

Pjevala je sa poletom i energijom koja je još bez premca, i to od sporih, tužnih balada do ap-tempo bibop melodija. Elino je djetinjstvo bilo "izrešetano" gubicima najmilijih.

Rođena je u Njuport Njuzu u Virdžiniji, kao dijete Vilijema i Temperens Ficdžerald. Brak njenih roditelja raspao se kada je Ela bila dijete. Majka se seli u Jonkers u Njujorku da bi bila sa svojim momkom Džoom da Silvom, koji je Elu tretirao kao kćerku. Kada je imala 15 godina, 1932. godine, njena majka poginula je u saobraćajnoj nesreći, a ubrzo poslije toga Džo da Silva umro je od srčanog udara. 

Tinejdžerka Ficdžerald je provela idućih nekoliko godina u nevoljama i pod starateljstvom nastavnika koji su zloupotrebljavali svoj položaj. 
Kada je imala 17 godina Ela se prijavila na takmičenje u plesu u čuvenom "Apolo teatru" u Harlemu.

Međutim, na bini se paralisala, i previše nervozna da igra, odlučila je da pjeva pred podrugljivom i nestrpljivom publikom. Tada je saznala da će od publike dobijati samo divljenje i podršku u svojoj 57 godina dugoj karijeri. 
Otpjevala je Hoagi Karmajklovu "Judy" i publika je bila "kupljena". Poslije nekoliko izlazaka na bis dobila je nagradu od 25 dolara i tako započela svoju karijeru kao džez pjevačica.
Sljedeće godine Ficdžeraldova je privukla pažnju bubnjara i lidera big benda Čika Veba. On je dao mladoj pjevačici priliku da se dokaže, a kada je pokazala da konstantno može oduševljavati publiku, Veb je unajmio da ide na turneju sa njima. Tokom kasnih tridesetih godina prošlog vijeka Ela je nastupala na nekim od najpoznatijih mjesta u jeku svinga kao što je harlemski "Savoy Ballroom ". Godine 1936. potpisala je ugovor sa "Decca Records ", za koji je snimila "A-Tisket A-Tasket " 1938. godine. Sa ovom verzijom pjesme za djecu ona je "skočila" na vrhove top-lista pop muzike i postala zvijezda. 
Pored oduševljenja publike, Ficdžeraldova je osvojila i divljenje muzičara. Godine 1942. Ela počinje solo karijeru, prilagođavajući se aktuelnom bibap stilu. Ficdžeraldova počinje da pjeva sa big bend Dizi Gilespija 1946. godine. Inspirisana Gilespijem, jednim od najuticajnijih muzičara bibapa, Ela je počela da pjeva podražavajući saksofoniste i trubače i tako razvila stil pjevanja. Mogla je i da imitira neke od njenih sket prethodnika, kao što je Luj Armstrong.

Iste godine zaljubljuje se u basistu Reja Brauna, takođe člana Big benda Dizi Gilespija. Vjenčali su se 1947. godine, a razveli šest godina kasnije zbog, kako su rekli, zahtjevnih rasporeda turneja. Norman Granc, Elin menadžer, otvara joj vrata ka "Verve Records". Sa tom producentskom kućom Ela je snimila nekoliko multi-albuma na kojima pjeva pjesme najboljih džez kompozitora tog vremena kao što su "Ella sings The Cole Porter Songbook" i "Ella sings Duke Ellington Songbook", koji joj šire popularnost mnogo obimnije od džez publike.

Ela Ficdžerald snimala je sve do ranih devedesetih, kada su je spriječili zdravstveni problemi. Umrla je 15. juna 1996. godine u svojoj kući na Beverli Hilsu, u 79. godini života.

Nagrade

Ela Ficdžerald je dobila 14 "Gremi" nagrada, a nagrađena je Nacionalnom medaljom umjetnosti od Ronalda Regana i Predsjedničkom medaljom slobode.

Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici i Twitter nalogu.