Tragična sudbina scenariste stripa “Narednik Kirk”: Životom platio talenat
Srpska izdavačka kuća “Čarobna knjiga” objavila je ove godine tri albuma slavnog strip-klasika “Narednik Kirk”, legendarnog Huga Prata i Argentinca Hektora Esterhelda, a plan je da se strip kompletira u pet knjiga.
Ovaj serijal, čije su se prve stranice pojavile davne 1953, na početku karijere oba pokojna velikana devete umjetnosti, gdje se oni nude kao vrsni autori i postavljaju osnovu za kasnija ostvarenja i brojna remek-djela stripskog žanra. Dok je Pratova karijera prevazišla okvire stripa donoseći svom protagonisti za života slavu i uspjeh, sudbina njegovog saradnika bila je daleko mračnija i tužnija, prevazilazeći svojom tragičnošću svaku moguću strip-fikciju.
Hektor Esterheld je vjerovatno najvažniji strip-pisac iz Južne Amerike, svojim velikim opusom, punim realizma i mašte, on je postao jedan od začetnika argentinskog stripa, a svojom sudbinom postao mučenik argentinskog istorije. Sa diplomom književnosti u džepu započeo je svoju karijeru ranih četrdesetih i radio je tokom života sa najboljim umjetnicima u ovoj oblasti, kao što su Alberto Breša, Francisko Solano Lopez, Arturo del Kastiljo, Karlos Roume, Horasio Altuna i Valter Fahrer.
U ranim fazama svoje karijere Esterheld je pisao strip-priče u saradnji sa crtačima kao što su Eugenio Zopi, Pol Kampani, Francisko Solano Lopez, da bi saradnjom sa Pratom na “Naredniku Kirku” postao ozbiljno ime u globalnim okvirima. Ova serija je već pokazala Esterheldov nekonvencionalan način pisanja, jer priča počinje tako što narednik Kirk dezertira nakon što je pomagao u masakru Indijanaca, dok je služio u američkoj vojsci i tada se posvećuje odbrani Indijanaca okružen atpičnim junacima za vestern tog vremena.
Godine 1957. Esterheld i njegov brat Jorge pokrenuli su vlastitu izdavačku kompaniju “ Frontera”, koja je lansirala dva vrlo uspješna stripa “Nulti sat” i “Frontera”, za koje je Esterheld napisao brojne priče. Kroz svoje stripove Esterheld je kritikovao brojne vojne diktature koje su opsjedale zemlju u različitim periodima od 1955. do 1983, kao i različite aspekte kapitalizma, kolonijalizma i imperijalizma, birajući suptilnu kritiku u svojim ranim stripovima, a snažniji i direktniji pristup u svom kasnijem radu.
Godine 1958. počeo je pisati “El Eternauta”, vjerovatno njegovo najpopularnije i hvaljeno djelo od strane kritike. Strip koji je crtao Francisko Lopez ispričao je priču o njegovom susretu s putnikom kroz vrijeme, koji je već proživio više od 100 života i otputovao u prošlost kako bi upozorio protagonista na buduću katastrofu. Strip je objavljen u magazinu “Nulti čas” u 106 sedmičnih epizoda i postigao je ogroman uspjeh. Potom je sa Albertom Brešom radio kultni strip “Mort Cinder”, ali je njegovo najznačajnije djelo tog vremena ipak bila strip-biografija Čea Gevare, koju je napravio 1968. za čileansko tržište, nakon ubistva revolucionara u Boliviji 1967. godine, dok su crtački dio posla obavila Enrike i Alberto Breša, ne sluteći da će ovo djelo postati kobno za Esterhelda.
Kada je vojna hunta pučem preuzela vlast u Argentini 24. marta 1976. Esterheld je počeo pisati drugi dio epa “El Eternauta” i skrivao se od vlade, jer je bio član organizacije “Montoneros”, koju je vojska zabranila, a njegov rad je sada bio otvoreno politički. Njegove kćerke Diana (23), Beatriz (19), Estela (25) i Marina (18) uhapšene su od strane argentinskih vojnih snaga u La Plati. Niko više nije viđen, a pretpostavljalo se da su svi mrtvi. Nestali su i muževi njegovih kćeri. Konačno je i sam Esterheld kidnapovan 27. aprila 1977. godine, a njegov petogodišnji unuk Fernando mu se na kraju pridružio u zatvoru. Drugi unuk Martin rođen je u zatočeništvu, a Esterheldova udovica Elsa Sančez saznala je za dječaka i izvukla ga iz državnog zatvora, iako nikada više nije vidjela svoje kćerke. Drugog unuka Fernanda, rođenog ranije, odgajali su baka i djed po ocu. Sam Hektor posljednji put je viđen živ na u decembru 1977. godine pa se vjeruje da je ubijen krajem te godine. Kada se italijanski novinar Alberto Ongaro raspitivao o njegovom nestanku 1979. godine, dobio je jeziv odgovor: Uklonili smo ga jer je napisao najlepšu priču o Čeu Gevari ikada urađenu.
Životna priča Hektora Esterhelda ispričana je u filmu “HGO”, koji su 1998. godine u Argentini snimili Viktor Bailo i Danijel Stefanelo, u 148-minutnom dokumentarcu u kojem, kroz intervjue i dokumenta, filmski stvaraoci rekonstruišu izvanrednu karijeru scenariste. Film je dobio priznanje na mnogim međunarodnim filmskim festivalima. Ono što je takođe nadživjelo njegovu porodičnu tragediju jeste njegov obiman rad, koji je postao kult kod svih ljubitelja stripa, dok je njegova životna priča postala mit na južnoameričkom kontinentu.
Zlatno doba
Esterheld se nakon Drugog svjetskog rata sprijateljio sa grupom poslijeratnih italijanskih strip-pisaca, uključujući Prata, Marija Faustinelija, Iva Pavonea i Dina Batalje.
Ova družina postala je poznata kao Venecijanska grupa i zajedno su ovi crtači i pisci postali dio onoga što je poznato kao “Zlatno doba argentinskog stripa”. Spojili su se u međunarodnu scenu crtača i pisaca čija su djela objavljena širom svijeta.
Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici i Twitter nalogu.
