Šukalo: Sedam vijekova Đovanija Bokača
Isprepletenost grčke i rimske tradicije sa novopristiglim kulturama, arapskom i normanskom, ostavile su trag u djelu Đovanija Bokača čija se 700. godišnjica rođenja obilježava ove godine.
Podsjetio je na ovo književni kritičar Mladen Šukalo osvrćući se na sedam vijekova od rođenja čuvenog italijanskog književnika Đovanija Bokača.
- Možda je najznačajniji detalj u biografiji Bokača činjenica da je rano djetinjstvo i vrijeme studiranja proveo u Napulju, gdje je njegov otac na dvoru Robera Anžujskog obavljao značajne finansijske poslove - objasnio je Šukalo.
Kaže da su se na tom prostoru posljednjih vijekova smjenjivale različite vlasti, arapska, normanska, romanska i sa njima dominacija istih tih kultura.
- Stotinak godina ranije, u vrijeme vladavine Fridriha Drugog (Velikog), jednog od najkultivisanijih vladara tog doba, rađa se i razvija tzv. Sicilijanska (pjesnička) škola koja prethodi Danteu i Petrarki - ističe Šukalo.
Ukazao je i na stavove ruskog medijevalista Arona Gureviča da se nekoliko posljednjih decenija 20. vijeka počelo intenzivnije raditi na istraživanju problema "narodne kulture" u srednjem vijeku koji je kao pojam ostao dosta neodređen.
- Gurevič se poziva na francuskog istoričara Žaka le Gofa koji govori o dvije kulture u srednjovjekovnom društvu: kulturi klerikalaca ili "učenoj" kulturi i narodnoj ili "folklornoj" kulturi - dodaje Šukalo.
Ukoliko bi istraživanja, dodaje Šukalo, odnosno čitanja Đovanija Bokača, ali i svih njegovih prethodnika i savremenika, postavili u ovakve okvire, sigurno bi se suštinski promijenila cjelokupna književno-kulturna paradigma.
- Ako bismo pokušali da stvorimo obris osnovnih izvora Bokačovog "Dekamerona", osnovnu naznaku nam daje sam autor u "Uvodu" svog ostvarenja gdje kaže da otpočinje knjiga koja se zove "Dekameron", "zvana još i Knez Galeoto", čime se višestruko upućuje na različite oblike i nivoe kulture koji će ovdje biti baštinjeni - istakao je Šukalo uz napomenu da se Bokačovo djelo pojavljuje na prekretnici između usmene i učene kulture.
Inovacije u noveli
Bokačove inovacije u formi novele bile su uvođenje individualnih crta karaktera, umjesto opštih tipova, uvođenje ambivalentnih likova, ograničavanje dejstva "Fortune". Njegova kompoziciona struktura sa druge strane pratila je ranu novelističku tradiciju, sa tom specifičnošću što je Bokača zbližavala sa raznim žanrovskim izvorima. Njegova sredstva su, za razliku od legendi, retorička, a ne narodska. On polaže veliki dio uživanja na dramski efekat rasprava i argumentovanja.
Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici i Twitter nalogu.
