Slavni roman Stivena Kinga “Keri” slavi pola vijeka
MEJN - Debitantski roman Stivena Kinga “Keri”, objavljen prije tačno 50 godina, osim što je postao bestseler koji je lansirao impresivnu karijeru svog autora, postao je i jedan od prelomnih momenata u istoriji modernog horora.
Slava koja je uslijedila nakon objavljivanja romana i istoimenog filma u režiji Brajana de Palme, takođe je započela intenzivnu eru za Kinga kao bestseler pisca, ali teškog zavisnika od alkohola i kokaina, iz čega će se iščupati tek u devedesetim. U doba stvaranja romana “Keri” King je bio slabo plaćeni profesor književnosti, koji je sa ženom Tabitom i djetetom živio u prikolici pokušavajući da pisanjem priča za muške časopise popravi skromni porodični budžet. Tekst koji će se pretvoriti u roman bio je jedan od takvih priča, a sam King nije bio zadovoljan urađenim pa ga je htio baciti u smeće.
Žena mu je rekla da ipak nastavi sa pričom, jer je bila dirnuta kako ženskim uglom priče, tako i atmosferom i intenzitetom emocija, pa je King nastavio pisati rukopis koji je, po njegovim riječima, krenuo od scene u ženskoj svlačionici, zasnovane na njegovom iskustvu školskog domara iz studentskih dana i tekstu koji je pročitao o telekinezi. Kada je roman završen, uspio je uz pomoć urednika Marka Tomsona da redukuje tekst i promijeni kraj i dobio je avans od 2.500 dolara od malog izdavača “Dubldej”. Prava za izdanje u mekom povezu izašla su na aukciju godinu dana kasnije i King je mislio da će biti srećan ako dobije 30.000 dolara. Umjesto toga, predujam je bio pola miliona dolara, a King se, po sopstvenim riječima, na ovu vijest srušio uz zid prikolice znajući da su dani siromaštva iza njega.
Priča o izopštenoj tinejdžerki sa telekinetičkim moćima, koja uništava cijeli grad nakon maltretiranja i ponižavanja na školskoj zabavi, ne samo da je ozbiljno pokrenula Kingovu karijeru već je i horor učinila mejnstrimom ponudivši moderan i autentičan pristup žanru.
Jednostavna, ali uvrnuta priča o srednjoškolki Keri koja se ne uklapa kao žaba među labudovima unutar surovog svijeta školskih hodnika, ćerki samohrane majke zaluđene Biblijom, a transformisana je u prelijepu kraljicu mature, ali to izgleda kao zaplet ljubavnog romana dok glavna školska nasilnica ne regrutuje svog momka da svinjska krv padne na pozornicu na kojoj je Keri krunisana. Od tog momenta to se pretvara u masovni pokolj koji idilični gradić u Mejnu pretvara u zgarište puno leševa.
Roman je majstorski pokazao Kingov najveći dar, osim sposobnosti da priča priče na privlačan i pristupačan način, a to je njegova vještina da integriše živote običnih ljudi uz horor. Prosto rečeno, “Keri” se čita u dahu, kao knjiga napisana bez straha, vizit karta pisca sa ogromnom moći pripovijedanja, koji još nije svjestan šta može uraditi maštom i tastaturom. King na 272 stranice postavlja atmosferu malog mjesta i naivne djevojke koja živi zarobljena unutar klaustrofobičnog terora svoje majke i okoline, dok se postepeno pojačava napetost do spektakularnog finala, označivši rođenje hrabrije, modernije vrste horora.
Ovdje su strahovi vrebali među svakodnevnim banalnostima, od glupih dječaka do prepotentnih roditelja i zlobnih čirslidersica, bez natprirodnih čudovišta ili bića iz drugih dimenzija. Ispreplićući priču isječcima iz fikcionalizovanih članaka o “Keri fenomenu”, King stvara osjećaj realne slutnje, zadirkujući voajera u čitaocima koji želi da sazna više o užasnoj stvari koja se dogodila.
Nakon objavljivanja “Keri” nije bila uspješna preko noći. Prodaja tvrdih poveza je bila spora, ali izdanje u mekom povezu ubrzalo je tiraž, prodavši milion primjeraka u prvoj godini praćeno uglavnom pozitivnim kritikama, ali kada je Brajan de Palme snimio svoj film iz 1976, svijet je bio zadivljen filmskom verzijom priče slabo poznatog pisca iz Nove Engleske, uključujući i njega samog.
Naime, King je bio zadivljen tvrdeći da je film moderniji od romana, a njegove epske završne scene, u kojima krvava Sisi Spejsik klizi kroz školsku fiskulturnu salu sa pozornicom u plamenu, opisao je kao revoluciju iz snova socijalno poniženih. Nakon filma prodaja romana je eksplodirala do četiri miliona primjeraka, gurajući Kingovu karijeru do statusa ikone, kako žanra strave i užasa, tako i književnosti i pop kulture, kao pisca koji broji oko 400.000 prodatih knjiga i desetine filmskih i televizijskih ekranizacija.
Adaptacije
Roman je doživio nekoliko adaptacija, ali prva rađena od strane Brajana de Palme sa Sisi Spejsik u glavnoj roli važi za najbolju i često se pojavljuje na listama najboljih filmova.
Manje uspješan je bio rimejk iz 2013. godine sa Kloe Grejs Moric i Džulijan Mur, koji je propao kritički i komercijalno, ali po razmjerama katastrofa nije bio ni blizu zloglasne brodvejske adaptacije “Keri” kao mjuzikla, koji praktično ima status osmog svjetskog čuda kada su promašaji u pitanju.
Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici i Twitter nalogu.
