Povratak čika Duce u Banjaluku

Postavka posvećena ovom glumcu, piscu, režiseru, vokalnom solisti i tvorcu čuvene pjesme "Niška Banja, topla voda" realizovana je u saradnji sa Istorijskim arhivom Niš, a za pripremu izložbe korišćena je građa iz Muzeja pozorišne umetnosti Srbije, privatne arhive porodice Cvetković, Arhiva Jugoslavije i Istorijskog arhiva Niš.

Direktor Arhiva Republike Srpske Bojan Stojnić istakao je na otvaranju izložbe "Čika Ducin zavet" da je ovo logičan nastavak dobre saradnje i velikog prijateljstva dviju ustanova.

- Ova izložba predstavlja jednu u nizu izložbi koju je Istorijski arhiv Niš priredio na visokom umjetničkom i akademskom nivou u saradnji sa našim arhivom i ostalim arhivima u Srbiji. Nama je bila čast i zadovoljstvo da sarađujemo na predstavljanju ovako značajne i važne izložbe, o jednoj ličnosti koja je obilježila kulturni život Niša i Banjaluke, sa nadom da je ovo samo jedan u nizu zajedničkih projekata dva arhiva u budućnosti obje institucije - rekao je Stojnić.

Autorka izložbe i kataloga Miljana Đorđević rekla je da je ovaj događaj na neki način povratak Dušana Cvetkovića u Banjaluku nakon više od 80 godina.

- Iza izložbe stoji ideja o vrijednosti njegovanja kulture sjećanja, ali i nekoliko važnih slučajnosti, koje su na kraju dovele do ove izložbe. Cvetković je bio važna i renesansna ličnost svog vremena, koji je nakon albanske golgote i nekoliko ranjavanja smogao snage i volje da iza sebe ostavi bogat kulturni opus i važno životno djelo. Iako je najpoznatiji po glumačkom radu i pisanju slavne pjesme "Niška Banja", on je bio značajan pisac, dramaturg i režiser koji je ostavio neizbrisiv trag u srpskoj kulturi, ali je tek slučajnim otkrivanjem njegovih dnevnika postalo moguće na pravi način vrednovati njegov doprinos kulturi ovog prostora, što je na kraju i dovelo do ove izložbe - istakla je ona.

Đorđevićeva je dodala da je veza između Cvetkovića i Banjaluke značajna jer je on u Banjaluci proveo najljepše godine života.

- Cvetković je po vokaciji bio jugoslovenski glumac koji je radio u Nišu, Bitolju, Splitu i brojnim drugim gradovima, ali je u svojim dnevnicima zapisao da ga za Banjaluku vežu uspomene na najljepše godine života i karijere. Dolaskom u Banjaluku 1933. godine, on se u sljedećih pet godina ostvario kao glumac, pisac i režiser u Narodnom pozorištu Vrbaske banovine, živeći mirno sa suprugom i dvoje djece, sve do nemilih događaja iz 1938. godine, kada je zbog prijetnji ustaške emigracije odlučio da se vrati u Niš - objasnila je ona.

Direktorica Narodnog pozorišta Republike Srpske Dijana Grbić istakla je da joj je čast da se obrati prisutnim ispred kuće koja je bila važno mjesto u bogatoj Cvetkovićevoj arhivi.

- Kako je on sam istakao, naš teatar je bio njegova "mirna luka" i mjesto gdje je ostvario neke od najznačajnijih uloga i komada u karijeri, na ponos sebi, našem teatru, ali i publici koja ga nije zaboravila - kazala je ona.

Kao glumac Cvetković se posebno istakao u karakternim i komičnim ulogama kao što su Gvozden (Devojačka kletva), Maksim (Đido), Celestin (Mamzel Nituš), Ferl Bači (Kneginja čardaša), Ivko (Ivkova slava), Hadži-Zamfir (Zona Zamfirova), a napisao je 57 komada za pozorište.

Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici i Twitter nalogu.